سنایی
»
حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه
»
الباب السّادس فی ذکر نفس الکلّی و احواله
»
بخش ۴۱ - فی مذمّة الدنیا واهانته و ترکه، من ترح فرح
مرد کو عاشق دوگانه بُوَد
مرگ با وی درون خانه بُوَد
پشه باشد به وقت جنگ ذلیل
باشه باشد به وقت خوردن پیل
چون شترمرغ نه چو مردم حُر
بار را مرغ و خایه را اشتر
مرد پر دل ز حیز نهراسد
سست را اسب نیک بشناسد
کار دل جنگ و کار جان حذرست
کار شه زور و کار زن سمرست
هرکه در پیش خصم ملک و خرد
دل ز خود برد جان ازو نبرد
سر و پا ار ز بیم برگردد
زود چون لاله سرخسر گردد
مرد مردانه کم ضرر باشد
دود تیره ز چوب تر باشد
مرد بد دل خیانت اندیشد
راز خود پیش خلق بپریشد
مردکی را که جان عزیز بُوَد
یک زبان فصیح تیز بُوَد
تیز را باز دار در دهلیز
زانکه غمّاز روده باشد تیز
سُکر داری شکَر خور از پی نی
صبر داری صبر خور از پی قی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بررسی ویژگیهای انسانها و رفتارهای آنها در شرایط مختلف میپردازد. شاعر به تعریف مردی میپردازد که دلیر و با شهامت است و به سادگی از خطرات نمیهراسد. او با اشاره به تضادهای مختلف مانند نبرد و صلح، قدرت و ضعف، و همچنین خیانت و وفاداری، به ویژگیهای انسانی و اخلاقی میپردازد. مردان شجاع را افرادی میداند که در برابر مشکلات تسلیم نمیشوند و خطرات را با دلیری مواجه میکنند، در حالی که کسانی که ناتوان یا بیثبات هستند، نمیتوانند در برابر چالشها ایستادگی کنند. شاعر همچنین بر اهمیت صداقت و تواضع تأکید دارد و هشدار میدهد که کسانی که احساسات و رازهای خود را به دیگران افشاء میکنند، آسیبپذیرترند. بهطور کلی، متن تلنگری به رفتار انسانها و انتخابهای آنها در زندگی است.
هوش مصنوعی: مردی که عاشق است، همیشه در درون خود با مفهوم مرگ دست و پنجه نرم میکند. او با وجود عشق، نمیتواند از فکر مرگ رهایی یابد و این مسئله همواره در زندگیاش حاضر است.
هوش مصنوعی: پشه در زمان جنگ ضعیف و ناتوان است، اما در زمان بلعیدن فیل، قوی و تاثیرگذار میشود.
هوش مصنوعی: این بیت به تفاوتهایی میان شترمرغ و انسان اشاره دارد. شترمرغ به عنوان یک پرنده، ویژگیهای خاص خود را دارد و در مقایسه با انسانها، رفتار و نیازهای متفاوتی دارد. در واقع، تصویرسازی میشود که نمیتوان شترمرغ را به شیوه انسانها قضاوت کرد و هر موجود ویژگیها و نوع زندگی خاص خود را دارد.
هوش مصنوعی: مردی با اراده و دلیر از خطر نمیترسد و به خوبی میتواند اسب خوب را بشناسد، در حالی که افراد ضعیف و سست نه تنها از ترس فرار میکنند بلکه توانایی تشخیص خوبها را نیز ندارند.
هوش مصنوعی: دل درگیر مسائل عاطفی و احساسی است و باید از آن دوری کرد. کار پادشاه به قدرت و سرکوب معطوف است، در حالی که کار زن به باروری و زندگی متصل است.
هوش مصنوعی: هر کسی که در برابر دشمن، قدرت و عقل خود را از دست بدهد، زندگی و جانش را نیز از دست میدهد.
هوش مصنوعی: اگر انسان به دلیل ترس یا اضطراب به عقب برگردد، به سرعت مانند لالهای که سرخ میشود، تغییر حالت میدهد.
هوش مصنوعی: مردانگی و شجاعت واقعی کمتر به ضرر میانجامد، همانطور که دودی که از چوب تر بلند میشود، ناچیز و تیره است.
هوش مصنوعی: مردان بددل و خیانتکار همواره در فکر فریب و نیرنگ هستند و برای پنهانکردن رازهای خود، به دیگران دروغ میگویند و خود را به نمایش میگذارند.
هوش مصنوعی: مردی که جانش برایش ارزشمند است، زبانش هم به خوبی و تیزی بیان میشود.
هوش مصنوعی: در اینجا منظور این است که باید از تند رفتن یا شتابزدگی در فضاهایی که ممکن است مشکلاتی ایجاد کند پرهیز کرد، زیرا این رفتار ممکن است به عواقب ناخوشایند و گمراهکننده منجر شود.
هوش مصنوعی: اگر دلت شاد و سرشار از لذت است، از آن لذت بهرهمند شو؛ اما اگر صبوری و تحملی لازم است، به آرامی و با صبر بر مشکلات فائق بیا.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.