بخش ۵۱ - در معنی؛ إن الصلاه تنهی عن الفحشاء و المنکر و لذکر ﷲ اکبر
گوش دل را برگشا بازم به راز
تا بیابی نکته ذکر و نماز
این نمازت چیست دانی در فتوح
همچو انسانی که دارد جسم و روح
جسم او سجده و رکوع است و قیام
روح او باشد حضور مستدام
گر تو را این روح نبود در صلاة
مرده است و نیستش اصلا حیات
لاجرم ز امر حق آن دریای نور
لا صلاة گفت الاّ بالحضور
ور ز معنای حضوری بی‌خبر
ذکر و فکرت آن حضور است ای پسر
وآن حضوری را چو مرغی در مثال
ذکر و فکر او راست مانند دو بال
بال و پر را چون گشاید در نماز
از نشیبت می برد سوی فراز
پس نماز تو شود معراج تو
باز گردد بر فلک منهاج تو
گفت زآن رو گر نمازت کامل است
جان به معراج حضورت واصل است
این نماز آمد تو را قوس صعود
کت رساند در حضور شاه جود
چیست این قوس صعودت ای حکیم
سِیر کردن در صراط مستقیم
گفت زآن رو آنکه ما را رهنماست
شد ولای من شما را راهِ راست
همچنین فرمود با اصحاب راز
هر مصلاّ را منم جان نماز
من صلاتم مؤمنان را ای ثقات
گر نِه‌ای با من چه سودت زین صلاة
باز بشنو نکته ای بس دلپذیر
این صلاتی را که گفتم ای فقیر
گر به عون حق میسر گرددت
مانع از فحشاء و منکر گرددت
هرچه غیر از حق بود فحشای توست
بل حقیقت لات و هم عزّای توست
هرچه غیر از حق بود منکر بود
مرد حق از غیر حق مدبر بود
بر تو هر قیدی که با آن ملحقی
منکر و فحشاست گر مرد حقی
فعل منکر شیوة درویش نیست
کیست درویش آنکه بند خویش نیست
موی هستی تا که در اعضای اوست
قدر آن مو منکر و فحشای اوست
تا نیندازد تعیّن ها تمام
نیست بی فحشاء و منکر، والسلام
هرکه را فحشاء به اندازة وی است
منکرات ِخاصه چون عامه نی است
پس نمازی را که دادیم اختصاص
منهی است از منکرات عام و خاص
این مصلا هرچه غیر از حق بود
پیش او مردود و بی رونق بود
تیغ لا چون برکشد در قتل غیر
جانش در الاّ کند همواره سِیر
از گه تکبیر تا وقت سلام
هست در قوس عروجش دل مدام
بازت ار گوشی است بگشا بهر راز
ذکر را اکبر چرا گفت از نماز
پیش از این‌شرح صراط ای ره سپر
با تو گفتم باشدت گر در نظر
هست خط ما صراط ار آگهی
خط یقین گردد به نقطه منتهی
رهنما گفتیم پیر است ای اخی
وآن بطون بی شمار برزخی
که صراط راست باشد وصف پیر
مقصد ما هم بدان بطن الاخیر
بطن آخر مقصد اهل ره است
داند این را آنکه از ره آگه است
راه ما کآن بود خط مستقیم
می رسداینجا به نقطه، ای حکیم
آنکه می فرمود با اصحاب راه
من صراط مستقیمم از اله
گفت هم با واصلان اینجا بجا
رمز اِنّی نقطة فی تَحت باء
پس یقین هم مقصد و هم راه اوست
در مقامی بنده، جایی شاه اوست
نقطه تو، تا تو در راهی خط است
بحر تا واصل نِه ای در وی شط است
نقطه پیش رهروان گوید خطم
بحر بر نا واصلان گوید شطم
چون تو بر نقطه رسی خطی کجاست
چون محیط آمد دگر شطی کجاست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بیان اهمیت واقعی نماز و ارتباط آن با روحانیات و خداپردازی می‌پردازد. مولف اشاره می‌کند که نماز تنها حرکات فیزیکی مثل رکوع و سجده نیست، بلکه باید با حضور قلب و روح همراه باشد. روح نماز مثل بال‌هایی است که فرد را به آسمان می‌برد و موجب صعود روحی او می‌شود.
نماز با معنا، انسان را از منکرات دور کرده و او را به حقیقت نزدیک‌تر می‌کند. در واقع، نماز حقیقی و خالصانه، کلید نیل به قرب الهی و الگوهایی از سیر در صراط مستقیم است. مولف در نهایت به ضرورت معرفت و علم در مسیر نماز و ارتباط با خدا تأکید می‌کند و می‌گوید که هر چیزی غیر از حق، از انسان فحشاء می‌سازد. لذا باید با دانایی و معنویت نماز را به جا آورد تا به حقیقت واقعی نزدیک شویم.
هوش مصنوعی: دل خود را باز کن و به اسرار توجه کن تا بتوانی نکات و معانی ذکر و نماز را بشناسی.
هوش مصنوعی: نماز تو چیست، می‌دانی؟ مانند انسانی است که هم جسم دارد و هم روح.
هوش مصنوعی: جسم او در حالت سجده و رکوع قرار دارد، اما روح او همیشه در حالت حضور و بیداری است.
هوش مصنوعی: اگر در نماز تو، روح و معنا وجود نداشته باشد، آن نماز مرده و بدون حیات است.
هوش مصنوعی: به خاطر فرمان الهی، آن دریای نور گفت که نماز بدون حضور قلب پذیرفته نیست.
هوش مصنوعی: اگر از مفهوم حضور بی‌خبر هستی، توجه و یادآوری به آن حضور می‌تواند به تو کمک کند. ای پسر!
هوش مصنوعی: آن حضور مانند پرنده‌ای است که در تفکر و یادش شناور است، مانند دو بال برای او.
هوش مصنوعی: زمانی که انسان در نماز قرار می‌گیرد، مانند پرنده‌ای است که بال و پرش را باز می‌کند و از وضعیت زمین و نشیب خود فاصله می‌گیرد و به سوی آسمان و اوج پرواز می‌کند.
هوش مصنوعی: نماز تو می‌تواند به مثابه یک سفر معنوی باشد که تو را به عوالم بالا می‌برد و در واقع بازگشتی به مسیر اصلی‌ات را ممکن می‌سازد.
هوش مصنوعی: اگر نماز تو کامل باشد، روح تو به مقام نزدیک شدن به حضور الهی می‌رسد.
هوش مصنوعی: نماز تو را به سوی عرش می‌برد و در محضر پادشاه بخشش‌ها قرار می‌دهد.
هوش مصنوعی: ای حکیم، این چه حرکت و روندی است که تو در مسیر راست و درست در حال پیشرفت هستی؟
هوش مصنوعی: آنکه ما را هدایت می‌کند، به همین دلیل، بی‌تردید، شما را به راه درست هدایت کرده است.
هوش مصنوعی: در اینجا گفته می‌شود که هر کسی که در دل خود رازهایی دارد، باید بداند که من جان نماز هستم. به عبارت دیگر، ارتباط عمیق و معنوی با خداوند و عبادت، روح اصلی نماز را تشکیل می‌دهد. این به نوعی نشان‌دهنده اهمیت نیت و توجه در دعا و عبادت است.
هوش مصنوعی: نماز من برای مؤمنان است، ای استواران! اگر تو هم با من همراه نشوی، چه فایده‌ای برایت دارد این نماز؟
هوش مصنوعی: به یادگیری یک نکته دلنشین بپرداز که در این نماز به تو گفتم، ای نیازمند.
هوش مصنوعی: اگر با کمک و حمایت خداوند به هدفی دست یابی، مانع از ارتکاب کارهای ناپسند و زشت می‌شوی.
هوش مصنوعی: هر چیزی غیر از حقیقت، برای تو فساد و زشتی به شمار می‌آید، اما حقیقت، خود، مورد احترام و مقام توست.
هوش مصنوعی: هر چیزی که غیر از حقیقت باشد، رد شده و نادرست است. مردان راستین و متعهد به حقیقت، از غیرحقیقت دوری می‌کنند و امور را با درایت و حکمت مدیریت می‌کنند.
هوش مصنوعی: هر چیزی که در وجود تو هست و باعث می‌شود که به من بد و بی‌احترامی کنی، اگر واقعا مرد راستینی باشی، نباید مانع از این شود که حقیقت را بپذیری.
هوش مصنوعی: عمل نادرست نمی‌تواند از رفتار یک درویش باشد، زیرا درویش کسی است که خود را از وابستگی‌ها آزاد کرده است.
هوش مصنوعی: تا زمانی که هستی در اجزای بدن وجود دارد، ارزشی برای آن مو قائل نیستند و آن را نادیده می‌گیرند و به آن بی‌احترامی می‌کنند.
هوش مصنوعی: تعیین و مشخص بودن چیزها زمانی پایان می‌یابد که هیچ‌گونه بدی و ناپاکی وجود نداشته باشد. تا زمانی که این ناپاکی‌ها در دنیا وجود دارند، همه چیز مشخص نخواهد بود و به همین سادگی به پایان نمی‌رسد.
هوش مصنوعی: هر کسی به اندازه‌ای که در دام فحشاء و گناه می‌افتد، از بدی‌ها و ناپسندها دور نمی‌شود. برخی از ناپسندها فقط برای گروه خاصی هستند، نه برای عموم مردم.
هوش مصنوعی: نمازی که ما به جا می‌آوریم، باید از رفتارهای ناپسند و زشتی‌ها دور باشد و از انجام کارهای نادرست و ممنوع محفوظ بماند.
هوش مصنوعی: این مکان برای هر چیزی که جز حقیقت باشد، نامعتبر و بی‌فایده است.
هوش مصنوعی: وقتی که تیغِ لا (تعبیری از قدرت و قضاوت) بر کشیده شود و کسی غیر از خودش را به قتل برساند، جانش همواره در معرض خطر و بی‌قراری قرار می‌گیرد.
هوش مصنوعی: از زمانی که تکبیر گفته می‌شود تا موقعی که سلام پایان می‌یابد، دل همیشه در حال اوج‌گیری و عروج است.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که اگر به دلایل معنوی و روحانی نیاز داریم، باید گوش‌هایمان را برای شنیدن رازها و نکات ذکر باز کنیم. همچنین، این سوال مطرح می‌شود که چرا اکبر درباره نماز صحبت کرده است. به عبارتی دیگر، پیام اصلی این است که برای درک عمیق‌تر مسائل معنوی، باید به خوبی گوش کنیم و به تدبر و تفکر در مورد آنها بپردازیم.
هوش مصنوعی: قبل از این، درباره راهی که باید بروی با تو صحبت کردم. اگر در نظر داشته باشی، این مسیر برایت آسان‌تر خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر بدانیم خطی که ترسیم کرده‌ایم، همان راه راست است، یقین خواهیم یافت که به هدف نهایی خود می‌رسیم.
هوش مصنوعی: ما به او گفتیم که راهنما و پیر است، و او اشاره به وجود بی‌شماری از حالت‌های میان تهی و تاریک دارد.
هوش مصنوعی: پیر ما راه صحیحی را معرفی می‌کند و هدف ما نیز رسیدن به آن حقیقت عمیق است.
هوش مصنوعی: عمق و هدف نهایی سفر خانواده‌های اهل دانش و راهیان حقیقی، در دل این سفر نهفته است و تنها کسی که به حقیقت راه آگاه باشد، از این موضوع مطلع است.
هوش مصنوعی: راه ما همان مسیر مستقیم بود که ما را به اینجا رسانده است، ای حکیم.
هوش مصنوعی: کسی که می‌گفت با یارانش، راه من راه راست و مستقیم از جانب خداست.
هوش مصنوعی: به همراه کسانی که به حقیقت رسیده‌اند، اینجا من هم بار معنایی خاصی دارم و به نوعی در اینجا نقطه‌ای از دانش و حقیقت هستم.
هوش مصنوعی: در واقع، هر دو هدف و مسیر به سوی او است، و در مرتبه‌ای بنده قرار دارد که در آنجا او مانند یک پادشاه است.
هوش مصنوعی: نقطه‌ٔ وجود تو، همچنان که در مسیری قرار داری، به خطی می‌ماند. تا زمانی که به دریا نرسی، گویی همچنان در جوی آب هستی.
هوش مصنوعی: نقطه به مسافران می‌گوید که من خطی دارم، و دریا به کسانی که به او نمی‌رسند می‌گوید من از آنها بریدم.
هوش مصنوعی: وقتی تو به نقطه‌ای می‌رسی، خطی که قبلاً کج به نظر می‌رسید، حالا دیگر وجود ندارد و همه‌چیز به طور کامل تغییر کرده است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.