بار دیگر ذوالجناح تیز پی
راه میدان بلا را کرد طی
قصد ما در این بیان از ذوالجناح
عقل باشد گر تو دانی اصطلاح
گرچه عقل از عشق دور است آشکار
عشق بر عقل است در معنی سوار
پردة گفتار از معنی درد
صورت لفظت مباد از ره برد
نکته باریک است نیکو گوش دار
لفظ را هل سوی معنی هوش دار
تا نپنداری که گویم ز اصطلاح
عقل حیوان بود و نامش ذوالجناح
چونکه عقلت روشن و با نور نیست
گرچنین فهمی هم از تو دور نیست
نیست گرچه عقل عاشق را دخیل
لیک باشد عقل بر عشقش دلیل
ظاهر ارچه می نماید بس غریب
اهل باطن راست فهم آن نصیب
چون رسد عاشق به سرّ عشق دوست
عقل، دور از عشق بر فرمان اوست
عاشقان را گر تو داری خوی عشق
می‌رساند عقل اندر کوی عشق
بگذر از این، سوی میدان نبرد
ذوالجناح عشق شد میدان نورد
ذوالفقار لا صفت را ذات حق
داد رخصت از پی اثبات حق
چونکه ساطع گشت از ابر نیام
برق تیغ حق چو برقی از غمام
خوش به فرق غیر، تیغ لا رسید
وز قفای تیغ لا، الاّ رسید
باز کُفت الاّ به فرق غیر لا
تیغ لا شد در سلوک و سیر لا
تیغ لا از دست حق سر پیش کرد
پس به لا اثبات، حق‌ِّ خویش کرد
حرف لا را با دم شمشیر گفت
بر ثبوت خویش خود تکبیر گفت
چیست تکبیر آنکه بی‌گفت و شنود
نیست در میدان هستی جز وجود
چیست شمشیر آنکه غیر از ذوالمنن
کیست در میدان لا شمشیر زن
نکته تکبیر آن باشد که کیست
غیر الاّ دیگری یعنی که نیست
نکته شمشیر این باشد هلا
که جز الاّ جمله معدومند و لا
گر به سوی اهل ذکرت مسلکی است
نکته تکبیر و شمشیرت یکی است
می‌کند این نفی‌ِ غیرِ ذات حق
می نماید وآن دگر اثبات حق
ذکر چون شمشیر مرد جاهد است
فکر هم تکبیر ذات شاهد است
تیغ برکش نفس کافر را ز ذکر
تا شود مشهودِ قلبت شاه فکر
چون تجلّی کرد ذات شاهدت
اسم رفت و شد مسما واردت
تا تو را این ذکر منظور دل است
محتجب در ذکر، مذکور دل است
چون تو گشتی غرق در مذکور خویش
جلوه گر از ذکر بینی نور خویش
ذاکر و مذکور و ذکر اینجا یکی است
می نماید گرچه سه، امّا یکی است
ذکر اکبر در حقیقت این بود
وآن ز بهر صاحب تمکین بود
اکبر است و اعظم این ذکر از صلاة
بل صلاتت را بود روح و حیات
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، شاعر به توصیف ذوالجناح (نام اسب امام حسین) و ارتباط آن با عشق و عقل می‌پردازد. او بیان می‌کند که هرچند عقل و عشق به نظر دو چیز متفاوت می‌آیند، اما در حقیقت عقل می‌تواند به عشق کمک کند. در نبرد عشق، عقل به عشق می‌رسد و ذوالجناح به میدان می‌آید.
شاعر همچنین به سمبل‌های معنوی و فلسفی می‌پردازد؛ مثلاً تیغ «لا» به معنای نفی غیر از وجود خدا و اثبات ذات حق، که در میدان هستی تنها وجود دارد. او بیان می‌کند که ذکر و فکر هر دو در حقیقت یکی هستند و هدف نهایی در ذکر، رسیدن به نور وجود خداست.
این متن به نوعی تاکید بر وحدت و یکپارچگی در وجود و تجربه‌های معنوی دارد و به اهمیت عشق و ذکر در کسب شناخت حقیقت اشاره می‌کند.
هوش مصنوعی: دوباره اسب تندروی ذوالجناح، مسیر میدان نبرد را طی کرده است.
هوش مصنوعی: هدف ما در این گفتار، اشاره به عقل و خرد است، اگر تو با این اصطلاح آشنا باشی.
هوش مصنوعی: اگرچه عقل به عشق نزدیک نیست، اما عشق به وضوح بر عقل در درک و مفهوم غالب است.
هوش مصنوعی: سخن خود را به گونه‌ای بیان کن که معنای درد و رنج در آن نهفته باشد و فقط به کلمات بسنده نکن.
هوش مصنوعی: نکته‌ای ظریف وجود دارد، پس به خوبی به کلمات توجه کن و معنی آنها را در نظر داشته باش.
هوش مصنوعی: تا تصور نکنی که من از اصطلاح عقل و خرد سخن می‌گویم، و نام آن را "ذوالجناح" می‌گذارم.
هوش مصنوعی: زمانی که عقل تو روشن و درخشان نیست، یعنی اگر درکی از موضوعات نداری، اما این نکته در فهم تو دور نخواهد بود.
هوش مصنوعی: عقل عاشق هرچند به خودی خود قدرتی ندارد، اما وجود عقل می‌تواند دلیلی بر عشق و احساسات عمیق او باشد.
هوش مصنوعی: اگرچه ظاهر چیزی ممکن است عجیب و غریب به نظر برسد، اما فهم حقیقت و باطن آن، مخصوص افرادی است که در این زمینه دانش و بینش دارند.
هوش مصنوعی: زمانی که عاشق به راز عشق معشوق می‌رسد، عقل از عشق فاصله می‌گیرد و بر اساس دستورات عشق عمل می‌کند.
هوش مصنوعی: اگر عاشقانی را در دل داری، عشق آنها را به راه عشق راهنمایی می‌کند و عقل در این مسیر نقشی ندارد.
هوش مصنوعی: از این مسائل عبور کن، به سوی میدان جنگ عشق برو که آنجا جای نبرد واقعی است.
هوش مصنوعی: ذوالفقار، که به صفات خاص خود شناخته می‌شود، اجازه پیدا کرد تا از سوی ذات حق برای اثبات حقیقت استفاده شود.
هوش مصنوعی: زمانی که نور حقیقت از ابرها بیرون می‌زند، مانند برقی است که از میان ابرها نمایان می‌شود.
هوش مصنوعی: خوش به سر افراد دیگر، که تیغِ لا به آنها رسید و از پشتِ تیغِ لا، جز آنها به کسی نرسید.
هوش مصنوعی: به‌خود می‌گوید که در راه سیر و سلوک، تنها راه حقیقت و درستی همان راهی است که از غیر خدا دوری جوید و به شوق او می‌پردازد، زیرا غیر او سلاحی در این سفر نیست.
هوش مصنوعی: تیغِ لا (نفی) از طرف خداوند برای سر کردن و مقابله درآمد، سپس با این نفی، حقیقت خودش را اثبات کرد.
هوش مصنوعی: در اینجا به کسانی اشاره می‌شود که با قدرت و شجاعت از عقاید و اصول خود دفاع می‌کنند. آنها به وضوح و قاطعیت به موضع خود می‌پردازند و آماده‌اند تا در برابر هر چالشی بایستند. این افراد با صلابت و اراده قوی، از باورهای خود حمایت می‌کنند و حاضرند برای آنچه که درست می‌دانند، به هر قیمتی بایستند.
هوش مصنوعی: چیست آن تکبیر که بدون گفتن و شنیدن وجود دارد؟ جز اینکه در میدان هستی تنها وجود وجود دارد.
هوش مصنوعی: شخصی که در میدان نبرد جز شمشیر ذوالمنن موردی ندارد، آیا شمشیر دیگری وجود دارد؟
هوش مصنوعی: این نکته در زمینه تکبیر این است که غیر از خداوند، هیچ چیز دیگری وجود ندارد. یعنی در واقعیت، تنها او است که هست و جز او چیزی نیست.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که حقیقت یا واقعیت اصلی در این است که همه چیز جز "او" وجود ندارد و هر چیز دیگری در واقعیت غیرموجود و بی‌اعتبار است. در واقع، تنها حقیقت قابل توجه همان "او" است که همه چیز دیگر به نوعی بی‌اهمیت و معدوم به حساب می‌آید.
هوش مصنوعی: اگر به سوی کسانی که یاد خدا را گرامی می‌دارند، رویکردی داری، باید بدانید که قدرت و اراده‌ات در یک راستا قرار دارد؛ هم در دعا و یاد خدا و هم در عمل و مبارزه.
هوش مصنوعی: این عبارت به این اشاره دارد که همه چیز را که غیر از وجود حقیقی و ذات الهی است، نفی می‌کند و در عوض، وجود و حقیقت الهی را اثبات می‌کند. به عبارتی، هر آنچه جز خداست، غیر واقعی تلقی می‌شود و فقط وجود خداوند است که حقیقت دارد.
هوش مصنوعی: ذکر مثل شمشیری است که مردان جنگجو به دست می‌گیرند و فکر و اندیشه نیز همانند تکبیری است که به ذات معشوق و مشاهده‌کننده اشاره دارد.
هوش مصنوعی: تیغ را به‌کار ببر تا نفس کافر را از یاد بردار، سپس حقیقت قلبت نمایان شود و به آرزوهایت دست یابی.
هوش مصنوعی: وقتی که وجود تو به تصویر کشیده شد، نام و عنوان از بین رفت و آنچه که باید بودن، وارد شد.
هوش مصنوعی: تا وقتی که با یاد تو دل مشغول است، حضور تو در دل پنهان شده و در واقع همان ذکر توست که در دل تجلی پیدا کرده است.
هوش مصنوعی: وقتی که تو در مورد خودت غرق می‌شوی و به یاد خودت می‌افتی، نور وجودت در زیبایی‌ات نمایان می‌شود.
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره به این است که یادآور، مورد یاد و خود یاد به نوعی در یک معنا به هم پیوسته‌اند. با وجود اینکه به ظاهر می‌توان آنها را سه دسته متفاوت دانست، در واقع همه‌ی آنها به یک موضوع واحد اشاره می‌کنند.
هوش مصنوعی: در واقع، یاد بزرگ‌تر به این معنا بود که اشاره به حقیقت و مفهوم عمیق‌تری دارد و این یاد، به خاطر کسی بود که به مقام و قدرت دست یافته است.
هوش مصنوعی: اکبر و بزرگ‌تر از این ذکر، نماز است؛ زیرا نماز روح و جان تو را زنده نگه می‌دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.