گنجور

 
صفی علیشاه

وفا بر حفظ آن عهد تصرف

چه باشد در مقامات تصوف

که بر عجز و عبودیت اعادت

بود او را بگاه خرق عادت

شود ز او هر چه ظاهر در علامات

تصرفها و اعجاز و کرامات

فزاید هر زمان بر انکسارش

بعجز و بندگی و اضطرارش

تجاوز ورز حد خود نماید

خود او اصلا کرامت را نشاید

چه حد عبد عجز و انکسار است

برون رفت ارز حد مطرو دو خوار است

همه افعال مطرود است مطرود

بود نقص و کمالش جمله نابود

ز هم دورست فقر و خود نمائی

عبودیت کجا و کبریائی

ز فقر باطل این باشد علامت

که دارد خودنمائی در کرامت

از آن غافل که چشمش و خدا بست

خیال فاسدش بر ادعا بست

که تا دانند اهل فهم و هوشش

در این ره خود نما و دین فروشش

اناالحق گفت فرعون و ریا بود

و گر منصور می‌گفت از فنا بود

اناالحق گفتن از عمدت بود دام

خود این دعوی در انسان دارد اقسام

سخن گر بشمرم بسیار گردد

ولی تا خفته‌ئی بیدار گردد

نشانی وانمایم بهر عاقل

همین کافیست اندر حق و باطل

هر آن نفیی که از خود باشد اثبات

اناالحق گفتن از ژاژ است و طامات

فلانی پا بود یعنی سرم من

ازو پیدا و پنهان بهترم من

کلام بهترم ماند از عزازیل

صفی از خاک و من زاتش بتکمیل

انا گفت او که دانند اهل افلاک

خود او را چیست قدر و وزن و ادراک

کسی کاندر وجود او مستقل نیست

عجب دان کز نمود خود خجل نیست

بنزد آنکه او را داده هستی

أنا گوید ز کبر و خودپرستی

خود اعجاز انبیارانه از أنا بود

بد او فانی وز او ناطق خدا بود

دعاوی کز نمود و خودنمائی است

بشیطان روئی اظهار خدائیست

کراماتی کز او اندر نمود است

ز بهر و زن و معیار وجود است

کزان گردد عیان اندیشه او

که بر شیداست دانی پیشه او

بعهد ما که حاجت بر کرامات

نباشد اندر اظهار مقامات

کند هر کس بر نطق و زبانی

هر آندعوی که آید در گمانی

گذشته است آنکه در دعوی و حالی

بود لازم کرامت یا کمالی

ز دعویها غرض فقر و فنا به

ز اعجاز و کرامتها صفا به

گریزان نی ز دیو و اژدها باش

بدو راز داعیان خودنما باش

که دعوی ضد فقر است و تصوف

خلاف حفظ آن عهد تصرف

وفا بر حفظ آن عهد انکسار است

یکی ز اوصاف صوفی افتقار است

 
نسک‌بان: جستجو در متن سی‌هزار کتاب فارسی
sunny dark_mode