سهل مشمر همتِ پیرانِ با تدبیر را
کز کمان بال و پر پرواز باشد تیر را
دشمنِ خونخوار را کوته به احسان ساز، دست
هیچ زنجیری به از سیری نباشد شیر را
حسن را خطِ غبارش بینیاز از زلف کرد
احتیاجِ دام نبود خاکِ دامنگیر را
ریشهٔ نخلِ کهنسال از جوان افزونترست
بیشتر دلبستگی باشد به دنیا پیر را
عقلِ دوراندیش بر ما راهِ روزی بسته است
ورنه هر انگشت پستانی است طفلِ شیر را
بادپیمایی است عاجزنالی آهندِلان
نیست در دلها سرایت، نالهٔ زنجیر را
جوی شیر از قدرتِ فرهاد میبخشد خبر
میتوان در زخم دیدن جوهرِ شمشیر را
کشورِ دیوانگی امروز معمور از من است
من بپا دارم بنای خانهٔ زنجیر را
خنده کز دل نیست چون سوفار، نتواند گشود
عقدهٔ پیکانِ زهرآلود از دل تیر را
می رسد آزارِ بدگوهر به نزدیکان فزون
نوبرِ زخم از نیامِ خود بود شمشیر را
درگذر از چشمبوسیدن که شد دور از کمان
تیر تا بوسید چشم حلقهٔ زهگیر را
در حرم هر کس گناهی کرد، حَدَّش میزنند
نگذراند عشق از همصحبتان تقصیر را
عالَمی را کُشت و دست و تیغِ او رنگین نشد
تیزیِ شمشیر، پاک از خون کند شمشیر را
سالها شد با گرفتاری بهم پیچیدهایم
چون کند آبِ روان از خود جدا زنجیر را؟
عقل کامل میشود از گرم و سردِ روزگار
آب و آتش میکند صاحببرش شمشیر را
برنمیگردد براتِ قسمتِ حق، خون مخور
نیست ممکن بازگردیدن به پستان شیر را
نیست ممکن صائب از دل عقدهٔ غم واشود
ناخنی تا هست در کف پنجهٔ تدبیر را
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف و تحلیل صفات انسانی و عواطف پیچیده میپردازد. از جمله نکات مهم آن میتوان به زیر اشاره کرد:
1. **قدرت و تدبیر**: شاعر به اهمیت تدبیر و هوش در زندگی اشاره میکند و آن را به پرواز تیر تشبیه میکند.
2. **احسان و کشتن دشمن**: بر اهمیت مهربانی و همدلی به عنوان ابزاری برای شکست دشمن تأکید شده است.
3. **پاندول زندگی**: زندگی در پیری و جوانی و وابستگی به دنیا بررسی شده و نشان میدهد که تجربه پیران بیشتر از جوانان است.
4. **عشق و اعتماد**: تأکید میکند که در عشق، خطاها نباید بر روابط تأثیر بگذارد و هرکسی مسئول کارهای خود است.
5. **درد و رنج**: شاعر به این موضوع میپردازد که رنجها و غمها جزئی از زندگی هستند و نمیتوان بهراحتی از آنها رهایی یافت.
بهطور کلی، شعر به زیبایی تجسمکننده تعارضات و تجربیات انسانی است و آن را در قالبی عاطفی و فلسفی بیان میکند.
هوش مصنوعی: سقوط را برای کسی که با تجربه و دانا است، آسان نگیر، زیرا تیرهایی که از کمان/releases میشوند، میتوانند پرواز کنند و به هدف برسند.
هوش مصنوعی: برای مقابله با دشمنی که فقط به فکر آسیب رساندن است، بهتر است با مهربانی و نیکویی برخورد کنیم، زیرا هیچ زنجیری نمیتواند قویتر از قدرت و اعتماد به نفس یک شیر باشد.
هوش مصنوعی: زیبایی و جذابیت حسن به قدری است که غبار ناشی از او، خود به تنهایی نیازی به زلفش دارد و دیگر به دامهای دنیوی نیازی نیست. خاکی که به دامنگیر میآید، به زیبایی خط او بینیاز است.
هوش مصنوعی: ریشههای نخلهای قدیمی از ساقههای جوانتر آنها قویتر و محکمتر است. این نشان میدهد که افراد مسن معمولاً وابستگی بیشتری به زندگی و دنیای مادی دارند.
هوش مصنوعی: عقل و فکر بلندمدت ما باعث میشود که نتوانیم به راحتی از فرصتها استفاده کنیم، در حالی که در حقیقت هر نقطهای از بدن، مثل انگشتان پستان، نشاندهندهی نیازها و خواستههای مختلف است که میتواند به ما کمک کند.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف حسی ناامیدکننده و بیپناهی میپردازد که ممکن است در دلها وجود داشته باشد. بادپیمایی به عنوان نمادی از ناتوانی مطرح میشود و زنجیری که به ناله و نغمات آن اشاره دارد، نشاندهندهی رنج و زخم درونی افراد است. به نوعی، این احساس عمیق و خاموش نمیتواند به درستی در دلها منتشر شود.
هوش مصنوعی: قدرت فرهاد مانند جوی شیری است که در آن میتوان نشانههای شمشیر را در زخمها مشاهده کرد.
هوش مصنوعی: امروز در سرزمین جنون، همه چیز به من وابسته است و من تلاش میکنم تا دیوارهای این زندان را حفظ کنم.
هوش مصنوعی: خندهای که از دل نمیآید، مانند صدای ساز نیست؛ نمیتواند گرههای دردناک را که مانند تیر زهرآلود به دل نشسته، باز کند.
هوش مصنوعی: آزار افراد با نیت بد به کسانی که به آنها نزدیکند، زیاد میشود، و این مانند زخم تازهای است که از تیغی بیرون آمده است.
هوش مصنوعی: از بوسیدن چشمها فاصله بگیر، چون از کمان دور شده و تیر را رها کردهای، بوسیدن حلقهٔ زهگیر مانند تیراندازی به هدفی نزدیک است.
هوش مصنوعی: هر کسی در حرم (محل مقدس) خطایی مرتکب شود، او را مجازات میکنند، اما عشق از زشتیهای همنشینان چشمپوشی میکند.
هوش مصنوعی: او در یک نبرد بزرگ، بیرحمانه بسیاری از افراد را از بین برد، اما دست و شمشیرش هرگز به خون آلوده نشد. تیزی و قدرت شمشیرش به اندازهای است که میتواند بدون اینکه به کسی آسیب بزند، خود را تمیز نگه دارد.
هوش مصنوعی: سالهاست که با مشکلات و گرفتاریها به هم پیچیدهایم، مانند زنجیری که از آب روان جدا نمیشود.
هوش مصنوعی: عقل انسان به مرور زمان و از تجربههای تلخ و شیرین زندگی شکل میگیرد. مانند اینکه انسان میتواند از چالشها و سختیها به قدرت و مهارت دست یابد، چنان که شمشیر در آتش و آب، تیز و آماده جنگ میشود.
هوش مصنوعی: سرنوشت انسانها تغییر نمیکند و نمیتوان به عقب برگشت. مانند اینکه نمیشود دوباره به پستان مادر بازگشت و شیر نوشید. پس بهتر است بابت سرنوشتمان غمگین نباشیم.
هوش مصنوعی: نمیتوان صائب امید داشت که از دل غم و اندوه، سنگینی و کدورت کنار برود، تا زمانی که انگشتی برای تغییر در وضعیت موجود وجود دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
با جوانی سر خوش است این پیر بی تدبیر را
جهل باشد با جوانان پنجه کردن پیر را
من که با مویی به قوّت برنیایم ای عجب
با یکی افتادهام کو بُگسلد زنجیر را
چون کمان در بازو آرد سروقدِ سیمتن
[...]
دیدمش در دل نهفتم آه بیتأثیر را
در کمان از بس که دزدیدم شکستم تیر را
پای رفتن نیست زین بزمم که در بیرون در
بخت دارد در کمین هجر گریبان گیر را
خوشدل از غیرم که در بزم وصال او نیافت
[...]
ضعف طالع برده از من قوت تدبیر را
برنتابد از خرابی خانهام تعمیر را
گر چنین شاداب از خون شهیدان میشود
آب پیکان سبز خواهد کرد چوبِ تیر را
کی دگر از خانهٔ چشمم قدم بیرون نهی
[...]
سر به گردون میدهم این آهِ پُر تأثیر را
میزنم آتش به سقف این خانهٔ دلگیر را
حالتِ فرهاد و کارش روشن است از جوی شیر
میتوان در زخم دیدن جوهرِ شمشیر را
با شرابِ کهنه زاهد ترشرویی میکند
[...]
برق عشق آمد که سوزد خرمن تدبیر را
با گریبان کار افتد دست دامنگیر را
نام من در دفتر اهل شهادت داخل است
کرده ام روشن سواد جوهر شمشیر را
پاسبان مستی ما نیست غیر از تیغ عشق
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.