گنجور

 
صائب تبریزی

هر که اینجا از سرافرازان نهد سر بر زمین

خط ز خجلت کم کشد در روز محشر بر زمین

هر طرف جولان کند آن نازپرور بر زمین

ریزد از پای نگارین رنگ محشر بر زمین

بس که در یک جا ز شوخی ها نمی گیرد قرار

نقش پای او نمی گردد مصور بر زمین

در زمان حسن عالمگیر او از انفعال

خط به مژگان می کشد خورشید انور بر زمین

دیده حیران چو نرگس سر برون آرد ز خاک

سر او هر جا که گردد سایه گستر بر زمین

گرچه شد روی زمین پاک از دل و دین عمرهاست

می کشد زلفش همان دامان محشر بر زمین

تا جمال بی زوال او بلند آوازه شد

از فلک افتاد طشت مهر انور بر زمین

می توان سیراب گشتن زان عقیق آبدار

آب می ریزد اگر از دست گوهر بر زمین

نقش پای من نمی آید به چشم رهروان

مور هم نگذشته است از من سبکتر بر زمین

اشک خونین ریزد از مژگان مرا بی اختیار

آنچنان کز رشته بگسسته گوهر بر زمین

هر که چون آیینه دارد جبهه وا کرده ای

می شود فرمانروا همچون سکندر بر زمین

صندل تر را به خاک تیره یکسان می کند

آن که می ریزد ز غفلت درد ساغر بر زمین

از بلند و پست، خامان جهان را چاره نیست

مرغ نو پرواز می افتد مکرر بر زمین

ما ز کافر نعمتی از شکر منعم غافلیم

می گذارد مرغ در هر دانه ای سر بر زمین

نقد خود را نسیه کردن نیست کار عاقلان

پیش دونان چند مالی روی چون زر بر زمین؟

آفتابش بر لب بام است و ریزد هر نفس

خواجه از بهر عمارت رنگ دیگر بر زمین

هر کف خاکی کف افسوس از خود رفته ای است

پای خود فهمیده نه وقت سراسر بر زمین

تا به کی سازی گرانبار از علایق خویش را؟

رحم کن رحم ای گرانجان سبکسر بر زمین

چند از بی اعتمادی در جهان آب و گل

قطره خواهی زد پی رزق مقدر بر زمین؟

تا کی از طول امل چون موجه خشک سراب

در تمنای گهر باشی شناور بر زمین؟

رزق خاک تیره سازد آب را استادگی

چون گرانجانان مکن زنهار لنگر بر زمین

پیش چشم من نهاده است از تهیدستی محیط

پشت دست از پنجه مرجان مکرر بر زمین

می تواند عشق بالا دست را مغلوب کرد

هر که آورده است پشت چرخ اخضر بر زمین

خرج خاک تیره می گردد به اندک فرصتی

می کشد چون ابر هر کس دامن تر بر زمین

از ثمر قانع مشو با برگ، کز اشجار باغ

سایه بی حاصلان باشد گرانتر بر زمین

از کنار بام دارد کوزه خالی خطر

زود از اوج اعتبار افتد سبکسر بر زمین

در خنک گرداندن دلهاست عمر جاودان

بیش می ماند درخت سایه گستر بر زمین

سرکشی با زیردستان شاهد بی حاصلی است

می گذارد شاخهای پر ثمر سر بر زمین

تازه رویان پیش در دلها تصرف می کنند

نخل نورس می دواند ریشه بهتر بر زمین

صحبت سر در هوایان را نمی باشد ثمر

سایه خشکی است از سرو و صنوبر بر زمین

زندگی را در تن آسانی تلف کردن خطاست

چند خواهی ریختن این آب کوثر بر زمین؟

در حیات از پیش بینی خاکساری پیشه کن

نقش خواهی بست چون ده روز دیگر بر زمین

هست در خاک فراموشان در ایام حیات

نیست چون آثار خیری از توانگر بر زمین

اشک مظلومان به معراج اجابت می رسد

زود برخیزد ز خاک، افتد چو گوهر بر زمین

جان قدسی را نگردد جسم مانع از عروج

کی شمیم عود می ماند ز مجمر بر زمین؟

از فشاندن اندکی با خود ببر، چون عاقبت

می گذاری هر چه داری ای توانگر بر زمین

گر نسازی تر گلویی از ثمر چون سرو و بید

سایه خشکی به عذر آن بگستر بر زمین

گرچه صائب از نی کلکم جهان پر شکرست

می نهم چون بوریا پهلوی لاغر بر زمین