اتابک محمد شه نیکبخت
خداوند تاج و خداوند تخت
جوان جوان‌بخت روشن‌ضمیر
به دولت جوان و به تدبیر پیر
به دانش بزرگ و به همت بلند
به بازو دلیر و به دل هوشمند
زهی دولت مادر روزگار
که رودی چنین پرورد در کنار
به دست کرم آب دریا ببرد
به رفعت محل ثریا ببرد
زهی چشم دولت به روی تو باز
سر شهریاران گردن فراز
صدف را که بینی ز دردانه پر
نه آن قدر دارد که یکدانه در
تو آن در مکنون یکدانه‌ای
که پیرایهٔ سلطنت خانه‌ای
نگه دار یارب به چشم خودش
بپرهیز از آسیب چشم بدش
خدایا در آفاق نامی کنش
به توفیق طاعت گرامی کنش
مقیمش در انصاف و تقوی بدار
مرادش به دنیا و عقبی برآر
غم از دشمن ناپسندش مباد
وز اندیشه بر دل گزندش مباد
بهشتی درخت آورد چون تو بار
پسر نامجوی و پدر نامدار
از آن خاندان خیر بیگانه دان
که باشند بدخواه این خاندان
زهی دین و دانش، زهی عدل و داد
زهی ملک و دولت که پاینده باد
نگنجد کرمهای حق در قیاس
چه خدمت گزارد زبان سپاس؟
خدایا تو این شاه درویش دوست
که آسایش خلق در ظل اوست
بسی بر سر خلق پاینده دار
به توفیق طاعت دلش زنده دار
برومند دارش درخت امید
سرش سبز و رویش به رحمت سفید
به راه تکلف مرو سعدیا
اگر صدق داری بیار و بیا
تو منزل شناسی و شه راهرو
تو حقگوی و خسرو حقایق شنو
چه حاجت که نه کرسی آسمان
نهی زیر پای قزل ارسلان
مگو پای عزت بر افلاک نه
بگو روی اخلاص بر خاک نه
بطاعت بنه چهره بر آستان
که این است سر جاده راستان
اگر بنده‌ای سر بر این در بنه
کلاه خداوندی از سر بنه
به درگاه فرمانده ذوالجلال
چو درویش پیش توانگر بنال
چو طاعت کنی لبس شاهی مپوش
چو درویش مخلص برآور خروش
که پروردگارا توانگر تویی
توانا و درویش پرور تویی
نه کشور خدایم نه فرماندهم
یکی از گدایان این درگهم
تو بر خیر و نیکی دهم دسترس
وگر نه چه خیر آید از من به کس؟
دعا کن به شب چون گدایان به سوز
اگر می‌کنی پادشاهی به روز
کمر بسته گردن کشان بر درت
تو بر آستان عبادت سرت
زهی بندگان را خداوندگار
خداوند را بندهٔ حق گزار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، شاعر به ستایش اتابک محمد شه نیکبخت، شاهی با جوانی شایسته و تدبیر پیران، می‌پردازد. او ویژگی‌های برتری چون دانش، همت، و دلیری را برای او ذکر کرده و به دولت و خوشبختی او تبریک می‌گوید. شاعر از خداوند درخواست می‌کند که این شاه را از آسیبها محافظت کند و در راه انصاف و تقوا ثابت نگه دارد. او بر اهمیت خیر و نیکی تأکید می‌کند و بر این باور است که اصل عزت و بزرگی باید بر پایه اخلاص باشد. در نهایت، شاعر خود را بنده خدا و گدای درگاه الهی معرفی می‌کند و به دعا و طلب خیر و نیکی برای خود و دیگران می‌پردازد.
هوش مصنوعی: محمد اتابک، شاه خوشبخت، کسی است که هم تاج سلطنت را دارد و هم تخت پادشاهی.
هوش مصنوعی: شخص جوان و خوش‌اقبالی که دارای فکری روشن است، با کمک نعمت جوانی و تدبیر و خردی که از کسانی با تجربه‌تر می‌گیرد، موفقیت‌هایی به دست می‌آورد.
دارای دانش فراوان و اراده و پشتکار قوی، و دارای قدرت جسمانی و فکری هوشیار و دلی جوان است.
چه خوشبختی و چه نعمتی است برای دوران و حکومت، که چنین پسری را در زمانه‌ی خود پرورانده است.
با لطف و بخششی که او دارد آبروی دریا را برد و با جاه و جلال و مقام والایی که دارد ستاره‌ی پروین را از نظرها محو کرد.
آفرین بر آن چشمی که به روی تو دلخوش باشد، چرا که تو سرور پادشاهان بلندمرتبه‌ای.
زمانی صدفی را می‌بینی که پر از مروارید است، ولی باید بدانی که در واقع صدفی که درون آن تنها یک دانه مروارید وجود دارد ارزشش بیشتر از تمامی آن مرواریدهاست.
تو همان گوهر پنهان بی‌نظیری هستی که زینت‌بخش کاخ سلطنتی می‌باشی.
خدایا، او را با رحمت و لطف خودت از آسیبها دور نگه دار و او را از چشم بد که ممکن است به او آسیب برساند، حفظش کن.
پروردگارا نام و رسم او را در جهان مشهور و بلندآوازه گردان و از راه کامیابی در فرمانبرداری از اوامر خویش، او را در نزد همه محبوب و محترم کن.
خداوندا او را در راه انصاف و پرهیزکاری راهنمایی کن و آرزوهایش را در دنیا و آخرت برآورده کن.
هوش مصنوعی: غم و ناراحتی از دشمن نداشته باش و نگذار اندیشه‌های منفی به قلبت آسیب بزند.
تنها یک درخت بهشتی می‌تواند میوه‌ای همچون تو به بار آورد و البته از یک چنین پدر نامدار و بلندآوازه همچون پسری که به دنبال اسم و رسم است دور از ذهن و بعید نیست.
افرادی را که به این خانواده حسد می‌ورزند و بدخواه آن هستند همواره از خیر و نیکی و لطف دور بدار.
آفرین به این دین و دانش بسیار ستودنی، آفرین به این عدالت و انصاف تحسین برانگیز، آفرین به این پادشاهی و حکومتداری که امیدوارم همیشه باقی و پاینده بماند.
هوش مصنوعی: نمی‌توان با هیچ مقیاسی محبت‌ها و نعمت‌های خدا را اندازه‌گیری کرد، بنابراین زبان سپاسگزاری چگونه می‌تواند به درستی از آنها قدردانی کند؟
خدایا، تو این شاهی را که دوستدار فرودستان است و مردمان جهان در سایه‌ی او در آسایش زندگی می‌کنند را... (دنباله در بیت بعد)
(ادامه‌ی بیت قبل)؛ بسیار به خاطر مردم، او و دولتش را به دور از سختیها و مشکلات حفظ کن و از راه کامیابی در اطاعت از خداوند او را در دل مردم زنده نگه دار.
خدایا، پادشاه ما که درخت امید مردم است را بارور گردان و او را سرسبز و شاداب و با بخشایش خودت روسفید و سربلند گردان.
ای سعدی، اگر راست می‌گویی به راه تظاهر نرو و خودت را بزحمت نیانداز، ساده و بی‌پرده بیا و خودت را نشان بده.
تو کسی هستی که مقصد و راه حقیقت را خوب می‌شناسی و می‌توانی به درستی آگاهی بدهی و پادشاه سالک و رونده‌ی این مسیر است. تو کسی هستی کهدحرف حق و راست میزنی و پادشاه کسی است که حرف حق و حقیقت را به خوبی گوش میدهد و می‌شنود.
چه نیازی است که نه فلک آسمان را زیر پای قزل‌ارسلان بگذاری؟
به ممدوح خود نگو که از روی بزرگی پا بر آسمان بگذار بلکه به او بگو با خلوص دل به درگاه خداوند متعال سجده کن.
برو و با نهایت احترام و فروتنی، چهره‌ات را بر درگاه حق بگذار و بر او سجده کن، زیرا این سرآغاز راهی است که راه درست را به تو نشان خواهد داد.
اگر کسی در مقابل خداوند سر به خاک نهد و خضوع کند، می‌بایست تاج شاهی را از سر بردارد و فروتنی پیشه کند.
برای بزرگ‌ترین فرمانده با شکوه، چون درویشی در برابر ثروتمند، درخواست کمک کن و زار زار از او طلب آمرزش کن.
هرگاه از خداوند فرمانبرداری کنی، مانند پادشاه رفتار نکن. مانند یک درویشِ ساده و پاک فریاد بزن.
ای پروردگار، تو خود سرشار از توانگری و نیرومندی هستی و به فرودستان نیز لطف و عنایت عطا می‌کنی.
من نه پادشاه هستم، نه فرمانده‌ی سپاه، من یکی از گدایان این درگاه حق هستم.
خدایا تنها با کمک و یاری توست که من میتوانم به دیگران کمک کنم درغیراینصورت هیچ لطف و کاری از من به تنهایی ساخته نیست.
اگر در روز پادشاهی می‌کنی ، در شب، همچون گدایان با دل سوخته دعا کن.
افراد و سربازان قوی بر دروازه‌ی کاخت در حال خدمتگزاری تو هستند ولی تو بر درگاه خداوند در حال عبادت و سجده هستی.
خوشا به حال تو که پادشاه مردمان جهان هستی و در عین حال خودت بنده‌ی شکرگژار پروردگار جهانیان می‌باشی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
نه کرسی فلک نهد اندیشه زیر پای
تا بوسه بر رکاب قزل ارسلان دهد
همین شعر » بیت ۲۲
چه حاجت که نه کرسی آسمان
نهی زیر پای قزل ارسلان
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۵ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.