اگر هوشمندی به معنی گرای
که معنی بماند ز صورت به جای
که را دانش و جود و تقوی نبود
به صورت درش هیچ معنی نبود
کسی خسبد آسوده در زیر گل
که خسبند از او مردم آسوده دل
غم خویش در زندگی خور که خویش
به مرده نپردازد از حرص خویش
زر و نعمت اکنون بده کان تست
که بعد از تو بیرون ز فرمان تست
نخواهی که باشی پراکنده دل
پراکندگان را ز خاطر مهل
پریشان کن امروز گنجینه چست
که فردا کلیدش نه در دست تست
تو با خود ببر توشه خویشتن
که شفقت نیاید ز فرزند و زن
کسی گوی دولت ز دنیا برد
که با خود نصیبی به عقبی برد
به غمخوارگی چون سرانگشت من
نخارد کس اندر جهان پشت من
مکن، بر کف دست نه هر چه هست
که فردا به دندان بری پشت دست
به پوشیدن ستر درویش کوش
که ستر خدایت بود پرده پوش
مگردان غریب از درت بی نصیب
مبادا که گردی به درها غریب
بزرگی رساند به محتاج خیر
که ترسد که محتاج گردد به غیر
به حال دل خستگان در نگر
که روزی تو دلخسته باشی مگر
درون فروماندگان شاد کن
ز روز فروماندگی یاد کن
نه خواهندهای بر در دیگران؟
به شکرانه خواهنده از در مران
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن بیانگر اهمیت هوشمندی و خودآگاهی در زندگی است. شاعر به این نکته اشاره میکند که اگر فردی دارای دانش و فضائل انسانی نباشد، وجود او بیمعنا میشود. او به انسانها توصیه میکند که به جای تمرکز بر دنیا و مادیات، به درون خود و خصوصیات اخلاقی خود توجه کنند.
شاعر همچنین هشدار میدهد که نباید از دیگران انتظار کمک داشت، زیرا در مواقع سختی، تنها خود انسان است که میتواند به خود کمک کند. او به این نکته اشاره میکند که افرادی که از دنیا چیزی نمیبرند، باید به آخرت خود اهمیت دهند و نصیبهایی برای آینده خود ذخیره کنند.
در نهایت، شاعر به بشر توصیه میکند که نسبت به نیازمندان بیتوجه نباشد و در کردار خود با محبت و مهربانی پیش برود، چرا که هر کسی ممکن است روزی در موقعیتی مشابه قرار گیرد.
اگر انسان باهوشی هستی به دنبال باطن هر چیز و معنای آن باش که از صورت و ظاهر هر چیز، فقط معنی آن باقی میماند.
هر کس که دانش، بخشندگی و تقوا ندارد، در ظاهر میماند و هیچ راهی به دنیای معنا ندارد.
کسی آسوده مرده، در گور خوابیده و آرامش دارد که مردم در زمان حیات او، از او به آرامش و آسایش رسیدهباشند.
در زندگی، تو باید فقط غمخوار خودت باشی و نه غمخوار خویشاوندان و نزدیکان. زیرا که پس از مرگ تو، دیگران از روی طمع و توقعشان، به انسانی که وفات یافتهاست توجهی نمیکنند.
.پول، طلا و ثروتت را همین حالا ببخش. زیرا که پس از مرگ تو، فرمان دهی به اینها (کنترل اینها) از دستورات تو خارج میشود
اگر نمیخواهی که فردی نگران و آشفته بشوی، باید کمک به افراد رنجدیده و پریشان را فراموش نکنی و آنها را ناآرام نکنی.
همین حالا، مقدار اضافی اموالی که در انبار (محل نگهداری اموال) جمعآوری کردهای را ببخش. زیرا که در آینده توانایی مدیریت و سکان آن انبار در دست تو نخواهد بود.
تا وقتی زنده هستی توشهٔ آخرتت را جمع کن. زیرا که وقتی وفات یافتی همسر و فرزند برای تو دل نمی سوزانند.
کسی در بین جهانیان پیشتازتر است و از بقیه سبقت میگیرد که از این دنیا بهره بردهباشد و به آن را جهان آخرت ببرد.
هیچ چیز و کس در جهان مانند ناخن انگشت من، پشت مرا نمیخارد و برای من دلسوزی نمیکند. (ناخن انگشت من استعاره از خود من. پشت خاریدن کنایه از انجام دادن کارهای شخصی.)
هیچوقت کاری نکن که فرصتت را از دست بدهی و در آینده بخواهی، بر پشت دستت بزنی و پشیمان از این اتفاق، دستت را جلوی دهانت بگیری.
بکوش که اگر کسی اشتباه کوچکی کرد، تو پرده پوشی کنی و آن را پنهان کنی تا اگر تو هم مرتکب اشتباه کوچکی شدی، خداوند هم اشتباه تو را بپوشاند و پنهان کند.
غریبهها را از در خانهات ناامید نکن (غریبهها را به خانهات راه بده)، برای اینکه یکروز اگر خودت نیاز به کمک و رفتن به خانهای داشتی، هرگز این نشود که دیگران تو را غریبه و بیگانه بخوانند و جا و راهت ندهند.
آدمهای بزرگ به فقیران و نیازمندان خوبی میکنند که میترسند روزی خودشان به دیگران نیازمند شوند.
به حال دل کسانی که رنج دیدهاند، آزرده خاطرند، غم دیدهاند و ... توجه کن و به آنها کمک کن، چون ممکن است، روزی تو هم در وضعیت دلخستگی قرار بگیری و به کمک و توجه دیگران نیاز پیدا کنی.
در دل بیچارگان، خستگان، درماندگان و افراد ناتوان، شادی ایجاد کن و به یاد آنها باش که چه روزهایی را با بیچارگی، خستگی، درماندگی و در عجز و ناتوانی، گذراندهاند.
نمیخواهی که دستت را بر در دیگران دراز کنی و به دیگران محتاج باشی؟ اگر نمیخواهی، پس برای شکرگزاری، کسی که از تو درخواستی میکند را از در خانه خود دور و بیرون نکن.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۵ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.