شنیدم که فرماندهی دادگر
قبا داشتی هر دو روی آستر
یکی گفتش ای خسرو نیکروز
ز دیبای چینی قبایی بدوز
بگفت این قدر ستر و آسایش است
وز این بگذری زیب و آرایش است
نه از بهر آن میستانم خراج
که زینت کنم بر خود و تخت و تاج
چو همچون زنان حله در تن کنم
به مردی کجا دفع دشمن کنم؟
مرا هم ز صد گونه آز و هواست
ولیکن خزینه نه تنها مراست
خزاین پر از بهر لشکر بود
نه از بهر آذین و زیور بود
سپاهی که خوشدل نباشد ز شاه
ندارد حدود ولایت نگاه
چو دشمن خر روستایی برد
ملک باج و دَهیک چرا میخورد؟
مخالف خرش برد و سلطان خراج
چه اقبال ماند در آن تخت و تاج؟
رعیت درخت است اگر پروری
به کام دل دوستان بر خوری
به بیرحمی از بیخ و بارش مکن
که نادان کند حیف بر خویشتن
مروت نباشد بر افتاده زور
برد مرغ دون دانه از پیش مور
کسان بر خورند از جوانی و بخت
که بر زیردستان نگیرند سخت
اگر زیردستی در آید ز پای
حذر کن ز نالیدنش بر خدای
چو شاید گرفتن به نرمی دیار
به پیکار خون از مشامی میار
به مردی که ملک سراسرْ زمین
نیرزد که خونی چکد بر زمین
شنیدم که جمشید فرخسرشت
به سرچشمهای بر به سنگی نوشت
بر این چشمه چون ما بسی دم زدند
برفتند چون چشم بر هم زدند
گرفتیم عالم به مردی و زور
ولیکن نبردیم با خود به گور
چو بر دشمنی باشدت دسترس
مرنجانْشْ کاو را همین غصه بس
عدو زنده سرگشته پیرامُنت
به از خون او کشته در گردنت
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر از فرماندهای به نام دادگر صحبت میکند که به زیبایی و زینت خود اهمیت نمیدهد و برعکس، ثروتهایش را برای تأمین و آسایش سپاهیانش میگذارد. او بر این باور است که اگر سپاه رضایت نداشته باشد، حکومت پایدار نخواهد بود. در ادامه، به این نکته اشاره میشود که رعیت مانند درختی است که باید مراقب آن بود. او به عدالت و رحمت نسبت به زیر دستان تأکید میکند و میگوید که تکیه بر زور و قدرت بیرحمانه نادرست است. سخن او حکایت از این دارد که زندگی و پیروزی در نبردهای واقعی به معنای خونریزی نیست و با عقل و تدبیر باید با دشمنان برخورد کرد. در نهایت، او به این نتیجه میرسد که بزرگترین حماقت، کشتن دیگران است و بهتر است که بر زندگی و همزیستی تمرکز کنیم.
هوش مصنوعی: شنیدم که فرماندهای عادل و نیکوکار بودی که در هر دو سمت لباسات نشانههای خوبی را داشتی.
هوش مصنوعی: کسی به خسرو نیکو گفت: از پارچهی ابریشمی چینی برای او لباس زیبایی بدوز.
هوش مصنوعی: این سخن از این حکایت دارد که آرامش و آسایش در زندگی بسیار مهم است و اگر از آن فراتر بروی، زیبایی و جلوههای ظاهری اهمیت بیشتری پیدا میکند. به عبارتی دیگر، لذت بردن از زندگی و زیباییهای آن به آرامش و رضایت درون بستگی دارد.
هوش مصنوعی: من بابت جمعآوری مالیات این کار را نمیکنم که بخواهم خودم یا مقامم را با آن زینت کنم.
هوش مصنوعی: وقتی لباس زیبا و دلربا بپوشم، چگونه میتوانم در مقابل دشمنانم ایستادگی کنم؟
هوش مصنوعی: من هم مانند دیگران به انواع خواستهها و آرزوها وابسته هستم، اما گنجینهای خاص تنها متعلق به خودم است.
هوش مصنوعی: این خزانهها به خاطر تهیه وسایل و تجهیزات لازم برای سپاه و جنگ باشد، نه به خاطر تزئین و زینت.
هوش مصنوعی: سربازی که از رفتار فرماندهاش راضی و خوشحال نباشد، هیچگاه نمیتواند به درستی وظایفش را در حکمرانی انجام دهد.
هوش مصنوعی: زمانی که دشمن یا رقیب به روستای ما حمله میکند و مال و اموال را میبرد، چه دلیلی دارد که از ما مالیات و سهمی هم بگیرد؟
هوش مصنوعی: اگر دشمنان او را ببرند و سلطان هم مالیات بگیرد، دیگر برای آن تخت و تاج چه ارزشی باقی میماند؟
هوش مصنوعی: رعیت همانند درختی است که اگر به درستی پرورش یابد، میتواند به خواستههای دوستان بهرهمند شود.
هوش مصنوعی: به خاطر بیرحمی از ریشه و اصل خود دست برندارید، چون نادانی شما باعث میشود که بر خودتان ظلم کنید.
هوش مصنوعی: انسانیت ایجاب نمیکند که بر ضعیفان و کسانی که در شرایط بدی هستند، ظلم کرد. درست نیست که به خاطر قدرت و برتری، از کسانی که در موقعیت ناتوانی قرار دارند، بهرهبرداری کرد.
هوش مصنوعی: افراد موفق و خوشبخت میتوانند از جوانی و شانس خود بهرهبرداری کنند، به شرطی که با زیردستان خود با مدارا و محبت رفتار کنند و سختگیری نکنند.
هوش مصنوعی: اگر کسی که در موقعیت پایینتری قرار دارد به تو نزدیک شود، از شکایت و نالهاش پیش خداوند پرهیز کن.
هوش مصنوعی: اگر امکان دارد با ملایمت و آرامش به سرزمینت برگردی، بهانهای برای جنگ و خونریزی به نیاور.
هوش مصنوعی: به کسی که تمام دارایی دنیا را هم داشته باشد، ارزشش به اندازهای نیست که جان یک انسان بر زمین بریزد.
هوش مصنوعی: در گذشتهها شنیدم که جمشید، که از نیاکان بزرگ و خوشسرشت بود، به کنار یک چشمه رفت و بر روی سنگی چیزهایی را نوشت.
هوش مصنوعی: در این چشمه، همچون ما بسیاری به آن دمیدند و رفتند؛ مثل اینکه فقط با یک چشم بر هم زدن ناپدید شدند.
هوش مصنوعی: ما با قدرت و توانمندی، دنیا را تحت کنترل خود درآوردیم، اما نتوانستیم بر نفس خود غلبه کنیم و به آرامش درونی برسیم.
هوش مصنوعی: هرگاه که به دشمنی دسترسی پیدا کردی، او را آزار نده؛ زیرا همین غم و اندوه برای او کافی است.
هوش مصنوعی: ایک دشمن زنده و حیران که دور تو میگردد، بهتر از این است که یک کشته بیحرکت از او را بر دوش داشته باشی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
# بیت ۷ آذین است نه آئین
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۶ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.