صبح آمد و مرغ صبحگاهی
زد نغمه، بیاد عهد دیرین
خفاش برفت با سیاهی
شد پر همای روز، زرین
در چشمه، به‌شوق جَست ماهی
شبنم بنشست بر ریاحین
شد وقت رحیل و مرد راهی
بنهاد بر اسب خویشتن، زین
هر مست که بود، هشیار است
کندند ز باغ، خار و خس را
گردید چمن، زمردین رنگ
دزدید چو دیو شب، نفس را
خوابید ز خستگی، شباهنگ
هنگام سحر، در قفس را
بشکست و پرید صید دل‌تنگ
بر سر نرسانده این هوس را
بر پاش رسید ناگهان سنگ
این عادت دور روزگار است
آراست بساط آسمانی
از جلوه‌گری، خور جهان‌تاب
بگریخت ستارهٔ یمانی
از باغ و چمن، پرید مهتاب
رخشنده چو آب زندگانی
جوشید ز سنگ، چشمهٔ آب
وان مست شراب ارغوانی
مخمور فتاد و ماند در خواب
مستی شد و نوبت خمار است
ای مرغک رام‌گشته در دام
برخیز که دام را گسستند
پر می‌زن و در سپهر بخرام
کز پر شکن تو، پر شکستند
بس چون تو، پرندگان گمنام
جُستند ره خلاص و جَستند
با کوشش و سعی خود، سرانجام
در گوشهٔ عافیت نشستند
کوشنده همیشه رستگار است
همسایهٔ باغ و بوستان باش
تا چند کناره می‌گزینی؟
چون چهرهٔ صبح، شادمان باش
تا چند ملول می‌نشینی؟
هم‌صحبت مرغ صبح‌خوان باش
تا چند نژندی و حزینی؟
چالاک و دلیر و کاردان باش
در وقت حصاد و خوشه‌چینی
آسایش کارگر ز کار است
آنگونه بپر، که پر نریزی
در دامن روزگار، سنگ است
بسیار مکن بلند خیزی
ک‌افتادن نیک‌نام، ننگ است
گر صلح کنی و گر ستیزی
این نقش و نگار، ریو و رنگ است
گر سر بنهی و گر گریزی
شاهین سپهر، تیز چنگ است
صیاد زمانه، جان‌شکار است
بر شاخه سرخ گل، مکن جای
کان حاصل رنج باغبان است
منقار ز برگ گل، میارای
گل، زیور چهر بوستان است
در نارون، آشیانه منمای
برگش مشکن، که سایبان است
از بامک پست، دانه مربای
کان دانه برای ماکیان است
او طائر بسته در حصار است
از میوهٔ باغ، چشم بر بند
خوش نیست درخت میوه بی‌بار
با روزی خویش، باش خرسند
راهی که نه راه تست، مسپار
آنجا که پر است و حلقه و بند
دام ستم است، پای مگذار
فرض است نیازموده را پند
و آگاه نمودنش ز اسرار
یغماگر و دزد، بی‌شمار است
آذوقهٔ خویش، کن فراهم
زان میوه که خشک کرده دهقان
گه دانه بود زیاد و گه کم
همواره فلک نگشته یکسان
بی گل، نشد آشیانه محکم
بی پایه، بجا نماند بنیان
اندود نکرده‌ای و ترسیم
ویرانه شود ز برف و باران
جاوید نه موسم بهار است
در لانهٔ دیگران منه گام
خاشاک ببر، بساز لانه
بی رنج، کسی نیافت آرام
بی سعی، نخورد مرغ دانه
زشت است ز خلق خواستن وام
تا هست ذخیره‌ای به خانه
از دست مده، به فکرت خام
امنیت ملک آشیانه
این پایهٔ خرد، استوار است
خوش صبحدمی، اگر توانی
بر دامن مرغزار بنشین
چون در ره دور، دیر مانی
بال و پر تو، کنند خونین
گر رسم و ره فرار دانی
چون فتنه رسد، تو رخت بر چین
این نکته، چو درس زندگانی
آویزهٔ گوش کن، که پروین
در دوستی تو پایدار است
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر از صبحی زیبا و سرشار از زندگی صحبت می‌کند که با آمدن نور و روشنایی، تاریکی شب رخت بر می‌بندد. با آغاز روز، پرندگان بیدار می‌شوند و نشاط طبیعت در چمن‌زارها حاکم می‌شود. شاعر به ویژگی‌های زندگی اشاره می‌کند و می‌گوید که جعلین و سعی کننده‌ها همیشه موفق خواهند بود. او از مخاطب می‌خواهد که در زندگی شاداب و خلاق باشد و از ناامیدی پرهیز کند. همچنین نکاتی درباره عدم وابستگی به دیگران و لزوم تلاش برای تامین معیشت می‌آورد. در نهایت، شاعر به دوستی‌های پایدار و اهمیت آن در زندگی اشاره می‌کند و یادآوری می‌کند که برای موفقیت و آرامش، باید تلاش کرد و از خطرات دوری گزید.
هوش مصنوعی: صبح فرا رسید و پرنده صبحگاهی آواز سر داد، به یاد روزهای قدیم.
هوش مصنوعی: خفاش به دنیای تاریکی رفت و پرنده‌ای که نماد روز و روشنی است، به رنگ زرین درآمد.
هوش مصنوعی: در چشمه، به‌شادمانی ماهی کنار گل‌ها و گیاهان نشسته و از آرامش شبنم بهره می‌برد.
راهی: مسافر.
هوش مصنوعی: هر کسی که به حالت مستی دچار است، در نهایت هشیار و آگاه به اوضاع خود می‌باشد.
هوش مصنوعی: خار و خس را از باغ برداشتند و حالا چمن به رنگ زمردین درآمده است.
هوش مصنوعی: وقتی شب مانند شیطان، نفس را دزدید و خستگی باعث شد که روح بخوابد، مرغ سحر برای بیداری آواز می‌خواند.
هوش مصنوعی: در صبح زود، پرنده‌ای از قفس خارج شد و به پرواز درآمد و احساساتش را آزاد کرد.
بر سر نرسانده: تمام نکرده. از بیت قبل: هنگام سحر صید در‌بند در قفس را شکست و رها شد هنوز طعم رهایی را نچشیده بود که تلخی دیگری چشید و پایش بر سنگ حادثه‌‌ای دیگر رسید.
هوش مصنوعی: این یک عادت همیشگی زمانه است.
هوش مصنوعی: آسمان را با زیبایی‌های خود زینت بخشیده، خورشید که دنیا را روشن می‌کند.
هوش مصنوعی: ستارهٔ یمانی از باغ و چمن فرار کرد و مهتاب به هوا پرواز کرد.
هوش مصنوعی: چشم‌انداز زیبا و شاداب زندگی مانند آبی زلال است که از دل سنگ بیرون می‌جوشد و دل‌انگیزی و حیات را به نمایش می‌گذارد.
هوش مصنوعی: آن مستی که در اثر نوشیدن شراب ارغوانی به حالت خماری افتاده، در خواب عمیقی فرو رفته و در آن باقی مانده است.
هوش مصنوعی: حالت نشئگی به سر آمده و اکنون زمان آن رسیده که به عواقب آن فکر کنیم.
هوش مصنوعی: ای پرنده‌ای که به دام نشسته‌ای، برخیز و فرار کن چون دیگران دام را شکستند و از آن آزاد شدند.
هوش مصنوعی: پرواز کن و در آسمان بگرد، چرا که پرشکستن تو باعث شکست پرهای دیگری شده است.
هوش مصنوعی: بسیاری همچون تو، پرندگان ناشناسی هستند که راه نجات را جستجو کرده و به دنبال آزادی هستند.
هوش مصنوعی: شخصی در نتیجه تلاش و زحمت خود، بالاخره توانسته است به آرامش و آسایش دست یابد و در مکانی مطمئن و راحت قرار بگیرد.
هوش مصنوعی: کسی که تلاش و کوششی مستمر دارد، در نهایت به موفقیت می‌رسد.
هوش مصنوعی: با همسایه‌ای که در کنار باغ و فضای سبز زندگی می‌کند، دوست و نزدیک باش. تا کی قرار است از دیگران فاصله بگیری و کناره‌گیری کنی؟
هوش مصنوعی: تا کی می‌خواهی غمگین و دل‌گیر بمانی؟ خوش باش و شاداب باش مانند چهرهٔ صبح که پر از روشنی و زندگی است.
مرغ صبح‌خوان: بلبل.
هوش مصنوعی: در زمان برداشت محصول و جمع‌آوری خوشه‌ها، باید با فعالیت، شجاعت و مهارت عمل کنی.
هوش مصنوعی: آرامش و راحتی کارگر از تلاش و کار او ناشی می‌شود.
هوش مصنوعی: به شیوه‌ای زندگی کن که روزگار دامن‌گیرت نشود و دچار مشکل و دردسر نگردی، زیرا زندگی می‌تواند دشوار و سنگین باشد.
هوش مصنوعی: بسیار به خودت مغرور نشو و از حد خود فراتر نرو، چون افتادن و شکست خوردن در چنین شرایطی باعث خواهد شد که آبرویت را از دست بدهی و ننگی برایت به همراه داشته باشد.
هوش مصنوعی: اگر با صلح و آرامش رفتار کنی یا درگیری و ستیز داشته باشی، در نهایت این زیبایی‌ها و جلوه‌ها فقط جنبه ظاهری دارند.
هوش مصنوعی: اگر به آسمان پرواز کنی یا فرار کنی، در هر صورت، قدرت و درایت آسمان همیشه تیز و قوی است.
هوش مصنوعی: زندگی در این دوران، همچون شکارگاهی است که هر لحظه جان انسان‌ها در خطر است.
هوش مصنوعی: بر روی شاخه‌های گل قرمز، نمانید زیرا ثمره‌ی زحمات باغبان است.
هوش مصنوعی: منقار پرندگان که بر روی گل‌ها نشسته، نباید آنها را تزیین کند، زیرا زیبایی اصلی باغ به خود گل‌هاست.
هوش مصنوعی: در درخت نارون، لانه نکن و برگش را نشکن، چون که او سایه‌بان توست.
هوش مصنوعی: از ارتفاع پایین، دانه‌ای که به عنوان مربا استفاده می‌شود، برای مرغ‌ها مناسب است.
هوش مصنوعی: او مانند پرنده‌ای است که در قفس شده و آزاد نیست.
هوش مصنوعی: نگاه کردن به میوه‌های باغ و نادیده گرفتن چشمان را بر روی درختی که بار ندارد، کار مناسبی نیست.
هوش مصنوعی: با روزی که داری، راضی باش و نرو به راهی که برای تو نیست.
هوش مصنوعی: در جایی که ظلم و ستم وجود دارد و بند و زنجیر به پاهاست، قدم نگذار.
هوش مصنوعی: باید به کسی که نیاز دارد، آموزش بدهیم و او را نسبت به نکات پنهان آگاه کنیم.
هوش مصنوعی: یغماگران و دزدان بسیارند.
هوش مصنوعی: محصولات خود را از میوه‌هایی که کشاورز خشک کرده، آماده کن.
هوش مصنوعی: هر زمان که دانه‌ها فراوان بودند و زمانی دیگر نایاب، اما همواره آسمان به یک شکل باقی نمانده است.
هوش مصنوعی: بدون گل، هیچ آشیانه‌ای نمی‌تواند پایدار باشد و بدون پایه، هیچ بنیانی باقی نخواهد ماند.
هوش مصنوعی: تو خانه‌ات را درست تعمیر نکرده‌ای و به خاطر باران و برف، ممکن است خراب شود.
هوش مصنوعی: جاوید، نه زمان بهار است.
هوش مصنوعی: در خانهٔ دیگران قدم نگذار و خودت جای مناسب و خوبی بساز.
هوش مصنوعی: هیچ‌کس بدون تلاش و زحمت به آرامش نمی‌رسد و پرنده‌ای نیز بدون جست‌وجو و تلاش، دانه‌ای نمی‌خورد.
هوش مصنوعی: خواستن وام از مردم ناپسند است، زیرا تا زمانی که ذخیره‌ای در خانه وجود دارد، نیازی به این کار نیست.
هوش مصنوعی: به خاطر داشته باش که امنیت و آرامش سرزمینت را نباید نادیده بگیری و مراقب آن باشی.
هوش مصنوعی: این بنیان حکمت و دانش محکم و قابل اعتماد است.
هوش مصنوعی: اگر می‌توانی، در صبحگاهان زیبا، بر دامن چمن بنشین و از زیبایی‌های آن لذت ببر.
هوش مصنوعی: در مسیر طولانی که در آن قدم گذاشته‌ای، اگر مدت زیادی بمانی، به تو آسیب می‌زنند و رنج می‌دهند.
هوش مصنوعی: اگر راه و رسم فرار را بدانید، زمانی که فتنه به وجود می‌آید، باید خود را آماده کنید و آماده فرار شوید.
هوش مصنوعی: این نکته را به عنوان یکی از درس‌های زندگی در نظر بگیر و همیشه در ذهنت نگه‌دار، پروین.
هوش مصنوعی: دوستی تو همیشه ثابت و پایدار است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.