ذکر بیفکر علم بیعملست
دل بیعشق چشم پر سبلست
حلقهٔ ذکر حلقهٔ دل تست
گلهٔ ما ز حلق پر گل تست
ذکر در دل چو جای کردو نشست
بانگ خواهی بلند و خواهی پست
آنکه نامش همیبری شنواست
گر نداری فغان و نعره رواست
وآنکه سر حروف میداند
بیزبان و حروف میخواند
نتوانش سپاس، فکر آنست
حاضرش میشناس، ذکر آنست
لال گردی و گنگ ارین دانی
ور ندانی، کرا همی خوانی؟
آنکه او را نه آشنایی تو
به کدامش زبان ستایی تو؟
دل نادان ز کار سست آید
دم ز دانش زنی درست آید
هیچ دانی که رویت اندر کیست؟
چو ندانی خروش بیهده چیست؟
دل غایب به بانگ محتاجست
که چو حاضر شود به معراجست
چو دلت با زبان نشد هم عهد
زشت باشد به ذکر کردن جهد
یار باید دل و زبان باهم
تا توان زد ز نام پاکش دم
دل چو پر نقش و رنگ باشد و بوی
به زبان هر چه بایدت میگوی
در دلت دار و گیر تاراجست
زان به تلقین پیر محتاجست
پیر داند که کیست لایق ذکر؟
هر کسش چون ادا کند بیفکر؟
همه را گر به ذکر بنشانی
نرهی هرگز از پیشمانی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره اهمیت همراستایی دل و زبان در ذکر و یاد خداست. شاعر بیان میکند که ذکر بدون عشق و عمل بیفایده است و دل باید با زبان همعهد باشد تا اثرگذار باشد. ذکر حقیقی باید از عمق دل برآید و اگر دل غایب باشد، ذکر نیز بیحاصل است. به عبارتی، ذکر باید همراه با احساس و آگاهی باشد و تنها تکرار الفاظ بدون درک معنا سودی ندارد. در نهایت، شاعر به اهمیت هدایت و آموزش از سوی پیران و اهل معرفت اشاره میکند که میتوانند در این راه راهنما باشند.
هوش مصنوعی: اگر بدون تفکر به ذکر بپردازیم یا علم را بدون عمل جستجو کنیم، دل بدون عشق و احساس، همچون چشمی است که فقط پر از اشک و غم است.
هوش مصنوعی: حلقهٔ یاد خدا نمایانگر عشق و محبت دل من است، و نالهٔ ما از غم و اندوهیست که به خاطر دوری از زیباییهای تو احساس میکنیم.
هوش مصنوعی: وقتی یاد خدا در دل انسان جا بگیرد، صدا و نداهای دل او به شکلهای مختلف، هم بلند و هم آرام، به وجود میآید.
هوش مصنوعی: هر کس که نام خدا را میشنود، اگر ناله و فریاد هم نکند، باز جایز است که دلش از درد و غم پر باشد.
هوش مصنوعی: کسی که به عمق معانی و رمزهای حروف آگاه است، نیازی به زبان ندارد و میتواند معانی را بدون سخن گفتن درک کند.
هوش مصنوعی: اگر نتوانی از او سپاسگزاری کنی، در دل خود به فکر او و یادش باش.
هوش مصنوعی: اگر لال و خاموش شوی و ندانی چه میگویی، پس به چه کسی صحبت میکنی؟
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که وقتی فردی را نمیشناسی، چگونه میتوانی او را ستایش کنی یا دربارهاش صحبت کنی. اگر آشنایی با او نداشته باشی، از چه چیزی میتوانی تعریف یا تمجید کنی؟
هوش مصنوعی: دل ساده در برابر کارهای ضعیف و ناپایدار ضعیف میشود، اما وقتی به علم و دانش پرداخته میشود، به نتایج درست و معقول میرسد.
هوش مصنوعی: آیا میدانی که چهرهات متعلق به چه کسی است؟ اگر نمیدانی، فریاد بیمورد و بیهدف چیست؟
هوش مصنوعی: دل انسان نیازمند صدایی است که آن را به حضور برساند؛ زیرا وقتی قلب در کنار محبوب باشد، همچون معراج و اوج گرفتن است.
هوش مصنوعی: اگر دل تو با زبانت یکی نشود، صحبت کردن دربارهاش ناپسند است و در واقع تلاشی بیهوده به حساب میآید.
هوش مصنوعی: دوست باید دل و زبانش هماهنگ باشد تا بتواند به خوبی از نام نیک او یاد کند.
هوش مصنوعی: دل اگر پر از احساسات و زیباییها باشد، هر چه که بخواهی و نیاز داشته باشی، به راحتی از زبان تو جاری میشود.
هوش مصنوعی: در قلبت چیزی با ارزش وجود دارد که باید از آن محافظت کنی. برای این کار به راهنمایی و نصیحت بزرگترها نیاز داری.
هوش مصنوعی: پیر میداند که چه کسی شایسته یادآوری است. هر کس که بدون فکر و درک درست چیزی را بیان کند، لایق این ذکر نیست.
هوش مصنوعی: اگر همه را به یادآوری و ذکر خدا مشغول کنی، هرگز از ناامیدی دور نخواهی شد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.