باده کم خور، خرد به باد مده
خویش را یاد او به یاد مده
هوش یار تو به، که بیهوشی
هوشیاری تو، باده کم نوشی
می بتونت کشد سر از بستان
بنگ رویت کند به گورستان
باده در خیک و بنگ در انبان
گر نه دیوانهای مشو جنبان
خیک و انبان به خوک و سگ بگذار
خوک گندیده و سگ مردار
می سرخت نمد به دوش کند
بنگ سبزت گلیم پوش کند
دل سیاهی دهند و رخ زردی
بهل این سبز و سرخ، اگر مردی
بنگت آن اشتها دهد به دروغ
که چو ماء العسل بلیسی دوغ
می چنانت کند به نادانی
که بز ماده را پری خوانی
هر سقط کز جهان برو خندند
این دو دلاله شان فرو بندند
بنگ در بر کشد به زنجیرت
گر نباشد مویز و انجیرت
خوردن آب گرم وسبزهٔ خشک
خون بسوزاندت چو نافهٔ مشک
بهل آن آب را، که تر گردی
مخور این سبزه را، که خر گردی
آب گندیده، خاک پوسیده
در تو چون نفس و روح دو سیده
ترکشان کن، که دشمنان بدند
زانکه این هر دو دشمن خردند
بت پرستی ز میپرستی به
مردن غافلان ز مستی به
جود نیکست وجود مستان بد
هوشیاری ز مست مستان بد
مست نادم شود به هشیاری
تو ز مستان طمع چه میداری؟
گر چه در هر دو وضع و رفعی نیست
هم شراب ای پسر، که نفعی نیست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره خطرات نوشیدن الکل و عواقب آن صحبت میکند. شاعر به مخاطب میگوید که باید از نوشیدن زیاد باده پرهیز کند و به یاد خدا باشد. هوشیاری و عقل از نوشیدن کمتر بهتر است. او به عواقب منفی شرابخواری و تأثیرات آن بر روح و جسم اشاره میکند و تأکید میکند که این عادات میتوانند به گمراهی و تاریکی منجر شوند. همچنین، او به اهمیت توجه به دشمنان خرد و پرهیز از عادات زشت اشاره میکند. در نهایت، شاعر نتیجهگیری میکند که شراب نفعی ندارد و باید از آن دوری کرد.
هوش مصنوعی: زیاد شراب نخور، عقل و خرد خود را از دست نده و فراموش نکن که او را به یاد داشته باشی.
هوش مصنوعی: ذکاوت و هوش تو باعث میشود که حتی در حالتی که بیخبر و گیج هستی هم، به نوعی گفتگو کنی و از باده کمتر بنوشی.
هوش مصنوعی: شراب میتواند آدم را از باغی که زیباست دور کند و به سمت بیروحی و تاریکیهای مرگ بکشاند.
هوش مصنوعی: اگر نوشیدنی در ظرف و مواد مخدر در کیسه است، پس اگر دیوانه نیستی، چرا به خودت جنب و جوش میدهی؟
هوش مصنوعی: ظروف و کیسهها را در اختیار خوک و سگ بگذار، چون هم خوک کثیف است و هم سگ مرده.
هوش مصنوعی: سرخی میخواهد بر دوش تو باشد و با گلیم سبزت را بپوشاند.
هوش مصنوعی: اگر کسی دلش پر از غم و تیره باشد، ولی چهرهاش زرد و بیروح باشد، بداند که اگر مردانگی داشته باشد، باید از این رنگها و زرق و برقهای ظاهری فاصله بگیرد و به درون خود توجه کند.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که هر چیزی که خوب و خوشمزه به نظر میرسد، ممکن است در واقع فریبنده باشد. مانند این که نوشیدنیای که به شیرینی عسل میماند، ممکن است مخلوطی با طعم نامطلوب باشد. پس باید در انتخابهای خود دقت کنیم و فریب ظاهر را نخوریم.
هوش مصنوعی: نوشیدنی تو را به گونهای میسازد که از روی نادانی چیزی را که نیست بخوانی یا وصف کنی.
هوش مصنوعی: هر بار که در دنیا چیزی از بین برود، این دو علامت نشان میدهد که دیگران در حال خندیدن هستند و آن دو نشانه، در واقع به معنای از دست رفتن چیزی است که ما باید آن را کنار بگذاریم.
هوش مصنوعی: اگر در زندگیات میوهای خوشمزه و لذیذی مثل مویز و انجیر نباشد، باید با زنجیری به خودت تکیه کنی و قید و بندهایی را تحمل کنی.
هوش مصنوعی: اگر آب گرم و سبزهٔ خشک بخوری، مانند مشک که دمی درونش داغ شود، خونت به جوش میآید و به شدت عذاب میکشی.
هوش مصنوعی: آبی که تو را تر میکند، رها کن و این سبزهای که تو را خراب میکند، نخور.
هوش مصنوعی: آب گل آلود و خاک فرسوده در وجود تو همچون نفس و روح دو موجود جدا از هم هستند.
هوش مصنوعی: ترکهارا رها کن، زیرا دشمنان واقعی در میان خودشان هستند و این دو نفر نیز دشمنی خردمندانه دارند.
هوش مصنوعی: پرستش بتها مثل پرستش می است؛ زیرا هر دو به بیخبری و غفلت انسانها از حقیقت زندگی و مرگ منجر میشود.
هوش مصنوعی: بخشش و generosity او نیکوست، اما وجود دیوانگان که مست هستند، از حالت هشیاری دور شدهاند.
هوش مصنوعی: معنای این بیت به این شکل است که فردی که در حال نوشیدن و مستی است، وقتی به هوشیاری میرسد، احساس پشیمانی میکند. شاعر از خود میپرسد که تو که با درک و آگاهی به دنیای مستی نگاه میکنی، چرا هنوز به لذتهای آن تمایل داری؟
هوش مصنوعی: اگرچه در هر دو حالت، یعنی در حالتی که چیزی به حالتی وجود ندارد و در حالتی که چیزی وجود دارد، بهرهای نیست، ای پسر، شراب هم نتواند نفعی به همراه داشته باشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.