بیا ساقی آن رنگ داده عبیر
که رنگش ز خون داد دهقان پیر
بده تا مگر درآید به چنگ
دهد رنگ و آبش مرا آب و رنگ
سپاه سحر چون علم برکشید
جهان حرف شب را قلم درکشید
دماغ زمین از تف آفتاب
به سرسام سودا درآمد ز خواب
برآورد مرغ سحرگه غریو
چو سرسامی از نور و صرعی ز دیو
شه از خواب سربرزد آشوبناک
دل پاک را کرد از اندیشه پاک
به طاعتگه آمد نیایش نمود
زبان را به شکر آزمایش نمود
ز یاری ده خود دران داوری
گهی یارگی خواست گه یاوری
چو لختی بغلطید بر روی خاک
کمر بست و زد دامن درع چاک
نهادند اورنگ بر پشت پیل
کشیدند شمشیر گردش دو میل
سپه را به آیین پیشینه روز
برآراست سالار گیتی فروز
بر آن پهن صحرای دریا شکوه
حصاری زد از موج لشگر چو کوه
چپ و راست پیرامن آن حصار
ز پولاد بستند ره بر غبار
ز دیگر طرف روسی سرفراز
برآراست لشگر به آیین و ساز
جرسهای روسی خروشان شده
دماغ از تف خشم جوشان شده
ز عکس سرتیغ و برق سنان
سر از راه میرفت و دست از عنان
ترنگ کمان رفته در مغز کوه
فشافش کنان تیر بر هر گروه
ز پولاد بر لخت گردنشکن
برون ریخته مغزها از دهن
ز بیداد کوپال پیل افکنان
فلک جامه در خم نیل افکنان
نهیب بلارک به پرهای مور
ز بال عقابان تهی کرده زور
سر نیزه از طاسک سرنگون
به پرچم فرو ریخته طاس خون
سم باد پایان ز خون چون عقیق
شده تا نمد زین به خون در غریق
سنان در سنان کوکب افروخته
سپر در سپر کوکبه دوخته
ز بس خشت آهن که شد بر هلاک
لحد بسته بر کشتگان خشت خاک
سر افشانی تیغ گردن گذار
برآورده از جوی خون لاله زار
چو سوزن سنان سینه را دوخته
ز مقراضه مقراضی آموخته
ز هر قبضهٔ خنجری در شتاب
برآورده چون اژدها سر ز خواب
ز بس کشتگان گرد به گرد راه
چو بازار محشر شده حربگاه
نماینده روسی به هر سو ستیز
برآورده از رومیان رستخیز
برآمیخته لشگر روم و روس
به سرخی سپیدی چو روی عروس
سکندر دران حرب چون شیر مست
یکی حربهٔ پهلوانی به دست
چگونه بوَد پیل پولاد پوش؟
ز شیر ژیان چون برآید خروش؟
بدان پیل و آن شیر میماند شاه
که بر پیل و بر شیر بر بست راه
به هر تیغداری که او باز خورد
سرش را به تیغی ز تن باز کرد
سیهپوش چترش چو عباسیان
زده سنگ بر طاسِ برطاسیان
به نیروی بازوی و زخم رکاب
چپ و راست افکند سر بیحساب
هم او پای بر جای و هم لشگرش
که تا کی برآید ز کوه اخترش
سطرلاب فرزانه در آفتاب
به طالع گرفتن چو مه در شتاب
چو طالع به پیروزی آمد پدید
جهان کرد شمشیر شه را کلید
به شه گفت برزن که یاری تراست
درین دستبرد استواری تراست
بجنبید خسرو چو دریای نیل
سر دشمن افکند در پای پیل
سوی روسی آورد یک ترکتاز
چو تند اژدهایی دهن کرده باز
برآورد پیروزی شاه دست
به قنطال روسی درآمد شکست
چو بشکست بشکستنی خردشان
به یک حمله از جای خود بردشان
هزیمت در افتاد بدخواه را
جهان داد شاهی جهانشاه را
شه پیل پیکر به خم کمند
درآورد قنطال را زیر بند
ز روسی بسی خون و خوی ریختند
گرفتند و کشتند و آویختند
ز بس روسیان سرانداخته
بقم کشتی کیش پرداخته
ز شیران برطاس و روسی دیار
گرفتار شد تیغزن ده هزار
دگر کشته شد زیر شمشیر و تیر
ز کشتن بود فتنه را ناگزیر
قدر مایه رستند بی برگ و ساز
گریزان سوی روس رفتند باز
نه چندان غنیمت به خسرو رسید
که اندازهای آید آنرا پدید
ز سیم و زر و قندز و لعل و در
شتر با شتر خانهها گشت پر
چو بر دشمنان شاه شد کامگار
شد از فرخی کار او چون نگار
فرود آمد از خنگ ختلی خرام
که دید آنچه مقصود بودش تمام
به شکر خدا روی بر خاک سود
که فتح از خدا آمد او خاک بود
چو کرد آفرین داور خویش را
همان گنجها داد درویش را
جهان را ز دشمن تهی دید جای
به آرامش و رامش آورد رای
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شعر دربارهٔ یک جشن پیروزی و نبردی حماسی است که در آن شاه (شاید اشاره به سکندر) در نبرد با دشمنان خود (روسها) به پیروزی میرسد. ابتدا، دنیای طبیعی با طلوع صبح و بیداری پرندگان توصیف میشود، سپس به میدان جنگ و نبردی بزرگ میرسد که در آن نیروهای مختلف به نبرد میپردازند.
سلاحها و لشکرها به طور توصیفی معرفی میشوند و تصویری از خشونت و کشتار به تصویر کشیده میشود. شخصیت شاه به عنوان یک جنگجو قهرمان به تصویر کشیده میشود که با شجاعت و قدرت در نبرد حاضر میشود و در نهایت، پس از نبردی سخت، پیروز میشود. او با پیروزی خود باعث شادی و آسایش مردمش میشود و به شکرگزاری و سپاسگزاری از خداوند میپردازد. در پایان، با پیروزی او، زمین از وجود دشمنان پاک میشود و آرامش برقرار میگردد.
هوش مصنوعی: بیا ای ساقی، آن شرابی را بیاور که رنگش مانند خون است و آن را دهقان سالخورده در نوشیدنیاش ریخته است.
هوش مصنوعی: به من بده تا شاید بتوانم آن را به دست آورم، زیرا وجودش برای من زندگی و زیبایی میآورد.
هوش مصنوعی: نیروهای صبح همانطور که پرچم خود را برافراشتند، سرنوشت تاریکی شب را به کناری نهادند.
هوش مصنوعی: زمین به خاطر گرمای شدید آفتاب به حالت بیحالی و سرگیجه دچار شده و از خواب بیدار شده است.
هوش مصنوعی: در صبح زود، مرغ سحر با صدایی دلنشین و پرشور چون سرسامی برمیخیزد و از نور و روشنی تازه و دوری از تاریکیها و مشکلات خبر میدهد.
هوش مصنوعی: پادشاه از خواب بیدار شد و دل پاک را در هم ریخت، چرا که اندیشهاش نیز آشفته بود.
هوش مصنوعی: به محل عبادت رفت و دعا کرد و با زبانش شکرگزاری را آزمایش کرد.
هوش مصنوعی: از دوستی خود در زمان قضاوت کمک بگیر، گاهی نیاز به یاری از دوستان داری و گاهی باید خودت را یاری کنی.
هوش مصنوعی: به محض اینکه لحظهای بر روی زمین غلطید، کمربند خود را سفت کرد و دامن لباسش را چاک زد.
هوش مصنوعی: برنامهای بزرگ و با عظمت را بر پشت فیل قرار دادند و برای جلوگیری از حرکت آن، شمشیری به دور آن پیچیدند.
هوش مصنوعی: سردار سپاه با احترام و به شیوهای باشکوه، آماده نبرد میشود و همچون یک ستاره درخشان بر جهانیان تکیه میزند.
هوش مصنوعی: در آن دشت وسیع دریا، امواج به نحوی عظیم و با قدرتی مشابه کوهها، به شکل حصاری شکل گرفتهاند.
هوش مصنوعی: در دور تا دور آن دیوار مستحکم از جنس فولاد حصاری کشیدهاند و راه را از غبار پاک کردهاند.
هوش مصنوعی: مردی از سرزمینهای دور با افتخار و شکوه، سپاهی را با نظم و ترتیب خاصی آماده کرد.
هوش مصنوعی: زنگهای دور و خروشان به صدا درآمدهاند و فریاد خشمینی که در دل دارد، به وضوح احساس میشود.
هوش مصنوعی: از جلوه تیز و درخشان تیغ، سرم از راه میرفت و از کنترل دور میشد.
هوش مصنوعی: کمان به سمت قله کوه کشیده شده و تیرها به سوی هر گروهی پرتاب میشوند.
لَخت: گرز آهنی.
هوش مصنوعی: از ظلم و ستم کوپال، فیلها را به زمین میاندازد و آسمان را مانند جامهای در رنگ نیلین میپوشاند.
هوش مصنوعی: صدای بلند بلارک (نوعی پرنده) به پرهای مور مانند است که از قدرت بالای عقابها خالی شده است.
هوش مصنوعی: سر نیزه از طاسک افتاده و خون بر پرچم ریخته است.
هوش مصنوعی: وقتی باد پایان به خون تبدیل شده است، مانند عقیق میدرخشد. تا نمد نیز در این خون غرق شده است.
هوش مصنوعی: سپرها به هم چسبیده و همچون ستارهای درخشان در هم تنیدهاند.
هوش مصنوعی: بهدلیل خشونت و مشکلاتی که برای مردگان به وجود آمده، زمین قبرها به همراهی سنگها و خشتهای آهنی بر روی آنان پوشیده شده است.
هوش مصنوعی: تیغی که بر گردن خون میافشانند، از جوی خون لالههای سرخ نشأت گرفته است.
هوش مصنوعی: سینهام مثل سوزن سنان به هم دوخته شده، به خاطر دردی که از دندان تیز دشمن کشیدهام.
هوش مصنوعی: هر وقت که انسانی با خنجر به سمت خطر یا مبارزه میرود، مانند اژدهایی که از خواب بیدار میشود، در سریعترین زمان ممکن آماده عمل میگردد.
هوش مصنوعی: به خاطر تعداد بسیاری از کشتهشدگان که در اطراف راه وجود دارند، این مکان به مانند یک بازار در روز قیامت به نظر میرسد و میدان جنگی شده است.
هوش مصنوعی: سفیر روس در هر جهتی به مبارزه برخاسته، تحت تأثیر آرامش و شکوه رومیان.
هوش مصنوعی: لشگر روم و روس با هم ترکیب شدهاند و در کنار هم به رنگهای قرمز و سفید دیده میشوند، مانند زیبایی و درخشندگی چهرهی عروس.
هوش مصنوعی: در جنگ، سکندر مانند شیر مستی بود که یک سلاح قهرمانی را در دست داشت.
هوش مصنوعی: چگونه ممکن است فیل زرهپوش باشد؟ در حالی که صدای شیران از کجا بلند میشود؟
هوش مصنوعی: بدان که شاه مثل فیل و شیر است، زیرا او بر روی فیل و شیر کنترل دارد و راهی برای خود تعیین کرده است.
هوش مصنوعی: هر کسی که با تیغی به کسی آسیب میزند، سر او را از بدنش جدا میکند.
مصرع دوم یعنی جام عیش و نوش برطاسیها را شکست و کامشان را تلخ کرد. «برطاسیان» نام قومی بودهاست. تاس یا طاس به معنی جام شراب است و نیز به معنی آویزهای طلا و نقره که بر علَم آویزند.
هوش مصنوعی: با قدرت بازو و زخمهای رکاب، بیمحابا سر را به چپ و راست میزند.
هوش مصنوعی: او همچنان در موضع خود ثابت است و لشگرش نیز کنار او ایستاده، اما چه زمانی از کوه امیدش برخواهد خاست؟
هوش مصنوعی: شاعر به زیبایی و با مهارت، در دل آفتاب مانند ماه در حرکت است و در پی بهرهبرداری از سرنوشت خود میباشد.
هوش مصنوعی: وقتی که سرنوشت به پیروزی رسید، جهان به شاه اجازه داد تا با شمشیر خود فرمانروایی کند.
هوش مصنوعی: به شاه گفتند که در این حمله، یار و پشتیبانی برای تو وجود دارد و در این نبرد، قدرت و استقامت تو حفظ خواهد شد.
هوش مصنوعی: خسرو به سرعت اقدام کرد و مانند دریای نیل، دشمن را به خاک انداخت و وی را در مقابل قدرت خود قرار داد.
هوش مصنوعی: یک جنگجوی ترک به سمت روسها آمد، همانند اژدهایی که به طور ناگهانی دهانش را باز کرده باشد.
هوش مصنوعی: پیروزی شاه باعث شد که روسها دست به اقداماتی بزنند که در نهایت به شکست منجر شد.
هوش مصنوعی: وقتی سرنوشت و حوادث ناگوار به یکباره بر سرشان آوار میشود، عقلشان را از دست میدهند و از جای خود پراکنده میشوند.
هوش مصنوعی: در اینجا به وضوح بیان میشود که وقتی کسی به خصمانهگی و دشمنی برخیزد، سرانجام به شکست و ناکامی میرسد. بهعبارتی دیگر، خداوند به کسی که نیت بد دارد، پاداشی از جنس سلطنت و قدرت نخواهد داد.
هوش مصنوعی: شاهی با قامت بلند و چابک، قنطال (عاشق یا معشوق) را با ناز و بازیگوشی در دام خود گرفتار کرد.
هوش مصنوعی: بسیاری از خون و زندگی مردم روسی به زمین ریخته شد و آنها را گرفتند، کشته کردند و به دار آویختند.
هوش مصنوعی: به خاطر افتادگی و عدم اعتماد به نفس روسها، دیگر نمیتوانند مانند گذشته به پیشرفت و موفقیت در زمینههای مختلف بپردازند.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف جنگی بزرگ و پر هیجان میپردازد که در آن شمشیری قدرتمند و شجاعانه، دلاوران و جنگجویانی از سرزمینهای مختلف را درگیر کرده و بر آنها غلبه میکند. اشاره به نوعی نبرد و نبردجویان شجاع دارد که در میدان نبرد به نمایش گذاشته میشوند.
هوش مصنوعی: شخصی دیگر به دست شمشیر و تیر کشته شد و به نظر میرسد که این قتل غیرقابل اجتناب ناشی از یک بحران یا فتنه باشد.
هوش مصنوعی: این بیت اشاره به کسانی دارد که در سختیها و دشواریها با وجود نداشتن امکانات و حمایت، به تلاش و کوشش خود ادامه میدهند و در نهایت به موفقیت میرسند. آنها با اینکه شرایط خوبی ندارند، به سوی هدف خود حرکت میکنند و به پیشرفت دست پیدا میکنند.
هوش مصنوعی: خسرو به اندازهای از غنائم دست نیافت که بتوان آن را به روشنی نشان داد.
هوش مصنوعی: از طلا و نقره و قند و سنگهای قیمتی، خانهها پر شده است و هر چیز که لازم است با شتر حمل میشود.
هوش مصنوعی: زمانی که شاه بر دشمنان پیروزی یافت، کار او مانند کار زیبای نگار، سرافراز و موفق شد.
هوش مصنوعی: فرود آمد از اسب به آرامی و با احتیاط، چون آنچه را که خواسته بود، بهدست آورد.
هوش مصنوعی: به لطف خدا، نیازی به نگرانی نیست، زیرا پیروزی از سمت خداوند است و او در واقع از خاک نشأت میگیرد.
هوش مصنوعی: زمانی که خداوند آفرینش را به پایان رساند، به فقیران و نیازمندان ثروت و نعمت عطا کرد.
هوش مصنوعی: جهان را خالی از دشمنان مشاهده کرد و بر همین اساس تصمیم گرفت که به آرامش و صلح دست یابد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.