که ناگه در آمد یکی نامدار

که می بار خواهد بر شهریار

به دربان چنین گفت کای نامدار

خبر کن ز من یک بر شهریار

که پیغام آوردم از شاه هند

سخن‌های چندین در او مستمند

همان‌گه ز در رفت دربان شاه

زمین را ببوسید در پیشگاه

به شه گفت که آمد یکی نامدار

ز هندوستان بر در شهریار

سخن دارد از شاه هندوستان

همان کشور هند و جادوستان

بفرمود کاید بر شهریار

درون شد ز در هندوی نامدار

ستایش بسی کرد و نامه بداد

ز هندوستان کرد بسیار یاد

ز نوشاد هندی بدو آفرین

بسی کرد و بوسید روی زمین

دبیر آمد و نامه بگشاد سر

نخست آفرین کرد بر دادگر

خداوند جوزا و بهرام و هور

که بدهد به قسمت خور پیل و مور

وزو آفرین بر شه نیک پی

جهاندار فرخنده کاوس کی

جهانجوی با دانش و دین و داد

سرافراز از تخمه کیقباد

پس از  آفرین جهاندار کی

غم و درد فرزند بفکند پی

نوشته به زاری و درد و غریو

بلا و غم و رنج کناس دیو

بدان ای سرافراز دیهیم و گنج

که جانم ستوه آمد از درد و رنج

چنان دان که در وادی مرغزار

یکی چشمه ساریست خوش جویبار

درختی در آن مرز شاخ بلند

به نزدیک آن شاخ کاخ بلند

درو گنبد سال‌خورده بزرگ

در آن تیره گنبد بلایی بزرگ

یکی دیو در وی سیاه و بلند

ستبر و سیه‌روی و ناهوشمند

دلیر و قوی‌بال چون برف موی

دوان ببر و شیرش همه چار سوی

در آید به هر سال در خان من

بسوزد بسی مرز و ایوان من

نگردد ز من تا ز من دختری

ستاند به کردار نیک اختری

سه دختر بدم چون سه خرم بهار

ز من بستد آن دیو ناهوشیار

چو کاوس مان شهریاری کند

سزد گر در این رنج یاری کند

دگر آنکه در خطه هند بار

یکی شهریار است بس نامدار

مرو را به هندوستان کید نام

دلیر و سرافراز و گسترده کام

به هنگام کین تیغ آهن‌گذار

به پیش سپاهست نهصدهزار

شماره ز پیلان جنگی مکن

قلم درکش و بار سنگین مکن

به گردون همی برفرازد کلاه

فرستد بر هر سالمان باج‌خواه

بدان نامور ما نداریم تاو

چو کاوس جوید ز ما باژ و ساو

نخستین ز ما باج بستاند اوی

وز آن پس ز ما باج نستاند اوی

وز آن پس طلب دارد آن ساو و باج

وگرنه دگر ره نجوید خراج

دگر آنکه در بیشه مرزغون

یکی گرگ پیدا شده پرفسون

چو گوران دو شاخ و چو پیلان دو نیش

دل عالمی گشته زان گرگ ریش

تبه شد بسی لشکر جنگجوی

نیارد کسی کردن آهنگ اوی

یکی ژنده بینی چو یک ژنده پیل

همه سر چو برف و همه تن چو نیل

ز سر تا به پایش کشیده رقم

خط نازنین سرخ همچون بقم

به دندان یکی پیل بردارد اوی

به یک دم جهان را بسوزاند اوی

همی نام او گرگ گویا بود

سخنگوی بیداد پویا بود

دگر آنکه در دامن شهر هند

یکی کوه بینی دراز و بلند

یکی دره در کوه خارا بود

که از دیدنش خیره برنا شود

درو اژدهایی بلند و پلید

کزان سان همی اژدها کس ندید

فتاده تن خیره‌اش خم به خم

جهان را همی برفروزد به دم

نروید گیاه از دو فرسنگی‌اش

بلرزد جهان از تن جنگی‌اش

جهان از دم او شود سوخته

ازو بس جوانی شد افروخته

مهیب است گویی همه کام او

خردمند جو تا کند نام او

نبرد ورا کس نبندد میان

نزیبد کس او را جز ایرانیان

گر از تخمه سام جنگی سوار

به ایران بود جنگی نامدار

بپیماید این ره به فرمان کی

ببرد مر این جمله را پای و پی

دگر آن که در بیشه خوم سار

پدید آمده کرگدن سی هزار

چو شیران که از بند گردد یله

به کردار گوران به هر سو گله

به هر مرز بومی که پی بسپرند

زمین برشکافند و خارا درند

چو پیلان به زورند و آهو به تک

چو شیران بغرند دیوان به رگ

به گردن ستبر و به سینه فراخ

ز پیشانی آنکه برون کرده شاخ

همه گشته زین مرز تا مرز دود

شگفتی دو گوشت توان کی شنود

چو کاوس کی یار باشد بدین

همه هند خوانند بدو آفرین

بدین پنج اگر رنج فرماید او

وز آن پس ز ما گنج پیماید او

چو ایرانیان پای بینم به رنج

به پاداش آن برگشاییم گنج

وگر چون ز ایران تهی شد هنر

چه باید مر داد این گنج و زر

چرا داد باید به ایران خراج

فرستادن تاج با تخت عاج

هر آن کس که خواهد که گردد بلند

از این نام گرد آید و ارجمند

دبیر گرانمایه چون این سخن

فرو خواند آن نامه آمد به بن

دل پیر کاوس زان بردمید

ز جام و ز باده دم اندر کشید

به گردان چنین گفت پرمایه شاه

که ای نامداران زرین کلاه

هرآن کاو بدین کار بندد میان

برافروزد او نام ایرانیان

ببخشم مر او را کلاه و کمر

دو بهره ز گیتی همه سر به سر

رخ نامداران دگر شد به رنگ

شد از خشم گردان دل شاه تنگ

ز کرسی برآمد فرامرز گو

بگفتا منم هند را پیش رو

سر کید هندی به شمشیر تیز

ببرم نمایم ورا رستخیز

وز آن پس بیایم سوی مرغزار

بگیرم همان دیو ناسازگار

همان دخت نوشاد هندی ز بند

رهانم به فرمان شه ارجمند

همان گرگ گویا به کوپال سام

بکوبم زنم آتش اندر کنام

همان مار جوشان به تدبیر و رای

بسوزم به فر جهانبان خدای

وز آن پس به تنها من و کرگدن

بگیرم کنم بی روانشان بدن

وگر یک هزار است و گر صد هزار

چو من بر شم تیغ سام سوار

به نیروی شاه و به فر پدر

تهی سازم از کرگدن بوم و بر

چو شد گفته فرمان دهد پور زال

ازین پنج گونه برآرم دمار

رخ شاه زان گرد جنگی سرشت

چنان شد که گل در بساط بهشت

چنین گفت با رستم زال زر

که پنهان نماند نژاد و گهر

فرامرز یل روی من زنده کرد

مرا خرم و انجمن بنده کرد

همش رای و فرهنگ و هم هوش و سنگ

همش دست و بازوی و هم گرز جنگ

نژاد وی از تخم جمشید شاه

به گیتی به کردار تابنده ماه

پدر بر پدر هر دو گرد و دلیر

جهانگیر و جنگ‌آور و مرد شیر

هم او را سزد شاهی هندبار

که جنگ‌آورست و قوی نامدار

همانا جز او هرکه پوید به هند

نباشد بر کید هندی پسند

به کناس دیو و به مار و به گرگ

نشاید بجز پهلوان بزرگ

بفرمود تا شاهی مرز هند

همیدون چنان تا به دریای سند

نوشتند منشور بر نام اوی

ز هر در بجست آن زمان جنگجوی

جهانجوی چون مهر منشور کرد

چو ماه آن دو رخ سوی گنجور کرد

بفرمود تا تاج و انگشتری

یکی تخت و پیرایه آذری

بیاورد تاجش به سر برنهاد

جهاندار ازو شاد و او نیز شاد

بگفتا ز گردان هر آن نامور

که خواهی یکایک به همراه بر

نگه کرد بیژن سوی شهریار

که جاوید زی تا بود روزگار

به جایی که خورشید زابلستان

به پیروزی رفتند در گلستان

به هند و به دریا و هر گرم و سرد

پس ایدر بگو ما چه خواهیم کرد

دلیران به می خوردن اندر ستخر

چو باشند ما زان نداریم فخر

سر ما به جایی که در پی نهند

بویژه که فرمان بدو کی نهند

گرانمایه خسرو به گنجور گفت

که یک دست جامه برآر از نهفت

کلاه و کمر یکسره شاهوار

یکی تیغ پرمایه گوهر نگار

سه اسب گرانمایه با زین زر

سه ریدک همه خوب و زرین کمر

گرانمایه گنجور چون آن ببرد

جهان کدخدایش به بیژن سپرد

ز ایران و وز لشکر نامدار

فرامرز بستد همی ده هزار

ز زابل گزین کرد صد نامور

ز کابل دو صد گرد والاگهر

یکی هفته در کار هندوستان

به سرکرده شد سوی جادوستان