وبال است بر مرد عمر درازش
چو عمر درازش فزود اندر آزش
سوی چشمهٔ شوربختی شتابد
کرا آز باشد دلیل و نهازش
هر آن ناز کغاز او آز باشد
مدارش به ناز و مخوان جز نیازش
به نازی کزو دیگری رنجه گردد
چه نازی که ناید بدین هیچ آزش؟
به خواب اندر است، ای برادر، ستمگر
چه غره شدهستی بدان چشم بازش؟
کرا در زیان کسان سود باشد
نداند خردمند باز از گرازش
مکن چشم بر بد کنش بازو گردش
مگرد و مشو تا توانی فرازش
که در مهر او کینه بسته است ازیرا
که بسته است چشم دل این مهره بازش
بده پند و خاموش یک چند روزی
یله کن بر این کرهٔ دور تازش
که خود زود بندازد این شوم کره
بناگاه در چاه هفتاد بازش
جهان فریبنده را نوش بر روی
چو زهر است در پیش و رنج است نازش
کرا داد چیزی کزو باز نستد؟
کرا برگرفت او که نفگند بازش؟
جهان مار بدخوست منوازش از بن
ازیرا نسازدش هرگز نوازش
نمازت برد گرش خواری نمائی
وزو خوار گردی چو بردی نمازش
به راحت شدم من چو زو بازگشتم
درست است این قول و این است رازش
نبینی که گر بازگشتی، به ساعت
به راحت بدل گشت رنج درازش
زگیتی حذر ساز و با او دوالک
مباز و برون کن دل از چنگ بازش
دل از راه دنیا به دین بازگردان
زعلم و عمل جوی زاد و جهازش
کند باز هرگز مگر دست طاعت
دری را که کردهاست عصیان فرازش؟
اگر جانت مرکب ندارد ز دانش
مکن خیره رنجه به راه حجازش
دلت گر ز بیطاعتی زنگ دارد
هلا به آتش علم و طاعت گدازش
کرا جامهٔ عز بربود دنیا
به دین باز گردد بدو اعتزازش
یکی خوب دیبا شمر دین حق را
که علم است و پرهیز نقش و طرازش
کرا دست کوتاه یابی ز دانش
مشو فتنه بر مال و دست درازش
سزد گر ننازی تو بر صحبت او
وگر همچو نرگس بود پی پیازش
کرا ره گشاده شود سوی دانش
حقیقت شود سوی دانا مجازش
و گر چند پنهان و معزول باشد
نداند سرافراز جز سرفرازش
که نادان همان خوی بد پیشت آرد
وگر پاره پاره ببری به گازش
نسازد تو را طبع با گفتهٔ او
چو گفتار تو نوفتد طبع سازش
کسی کو به شهر محبت نیاید
بده سوی دشت عداوت جوازش
به حجت نگه کن که در دین و دنیا
چگونه است از این ناکسان احترازش
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بررسی مفهوم عمر و زندگی در دنیا میپردازد و به این نکته اشاره میکند که زندگی طولانی، لزوماً ارزشمند نیست. در واقع، انسان باید از طول عمر خود استفاده بهینه کند و به دنبال ایجاد نیکی و پرهیز از بدی باشد. اگر انسان به زندگی دنیا دل ببندد، ممکن است به سختی دچار مصیبت شود و در نهایت با ندامت روبرو گردد.
همچنین تأکید میشود که انسان باید از علم و طاعت پیروی کند و خود را از دنیا و زرق و برق آن دور سازد. دوستی و محبت حقیقی ناشی از دانش و عمل صحیح است و نباید به ظاهر دوستیهای دنیوی دل خوش کرد. در نهایت، عقل و خرد به عنوان دو راهنما در زندگی معرفی میشوند که انسان را از گمراهی و آسیبهای دنیوی محفوظ نگه میدارند.
به طور کلی، زندگی باید با هدف و جهتگیری درست سپری شود و انسان باید به دنبال حقیقت و دانش باشد تا از دام دنیا و فریبهای آن دور بماند.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که طول عمر برای انسان میتواند بار سنگینی باشد، زیرا هر چه زندگی او بیشتر شود، مسئولیتها و مشکلات نیز بیشتر میشود. در واقع، افزایش عمر ممکن است به جای خوشحالی، باعث نگرانی و دشواریهای بیشتر شود.
هوش مصنوعی: اگر کسی به سوی چشمهٔ بدبختی برود، باید بداند که نشان این مسیر، احساس آز و آزردگی اوست.
هوش مصنوعی: هر زمانی که زیبایی و جذابیت او برانگیزنده است، نباید تنها به زیبایی او وابسته باشی و او را فقط به خاطر نیاز خود بخوانی.
هوش مصنوعی: به خاطر زیبایی و دلربایی کسی که باعث ناراحتی دیگران میشود، چقدر زیباست! که هیچکس نمیتواند به این زیبایی دست یابد.
هوش مصنوعی: ای برادر، تو که ستمگری، چرا به خودت مغرور شدهای وقتی که در خواب هستی و آگاه نیستی؟
هوش مصنوعی: هر کسی که در ضرر دیگران منفعت ببیند، عقلش به او اجازه نمیدهد که از آن راه برگردد.
هوش مصنوعی: به کسی که رفتار نیکویی ندارد، ننگر و در کارهای او دخالت مکن و تا میتوانی از او دوری کن.
هوش مصنوعی: آن کس که به عشق او دلی پر از کینه دارد، به خاطر آن است که دلش به شدت بر محبت او تاکید کرده و نمیتواند از آن چشم بردارد.
هوش مصنوعی: برای مدتی ساکت باش و به دیگران نصیحت کن. کمی استراحت کن و به دور و برت نگاهی بینداز.
هوش مصنوعی: این متن به این معنا است که فردی به طور ناگهانی و غیرمنتظره به وضعیتی نامناسب یا خطرناک گرفتار میشود، به طوری که این وضعیت از کنترل او خارج میگردد. به نوعی نشاندهنده شکنندگی یا عدم ثبات در شرایط زندگی است.
هوش مصنوعی: دنیا با همه زیباییها و جذابیتهایش، مانند شیری است که بر روی آن عسل وجود دارد، اما زیر این ظاهر زیبا زهر و رنج نهفته است. زندگی در این دنیا میتواند فریبنده و دلپذیر باشد، اما در واقع سختیها و مشکلاتی در پس این جذابیتها وجود دارد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که کسی که چیزی به دیگری داده است، آیا از او بازپسگیری نخواهد داشت؟ و اگر کسی چیزی را دریافت کرده و آن را از او بگیرد، آیا او نمیتواند دوباره آن را پس بگیرد؟ به طور کلی، به موضوع انتقال مالکیت و عدم بازگشت آن اشاره دارد.
هوش مصنوعی: دنیا با ماهیت بدش، به من مهر و محبت نخواهد کرد، زیرا از عمق وجودش نمیتواند نسبت به من رحمت و نوازش داشته باشد.
هوش مصنوعی: هرگاه در نماز خود خوار و ضعیف به نظر بیایی، خود را خوارتر میکنی و با این کار، نمازی که خواندهای هم بیارزش میشود.
هوش مصنوعی: وقتی به آرامش رسیدم و از آن مکان دور شدم، به درستی میگوید که این گفته و این راز به همین شکل است.
هوش مصنوعی: اگر نگاه کنی، میبینی که اگر دوباره به گذشته برگردی، ساعتها زحمت و رنج طولانی به آرامش تبدیل میشود.
هوش مصنوعی: از دنیا دوری کن و با آن نزاع مکن و دل خود را از چنگ آن رها ساز.
هوش مصنوعی: دل خود را از مسیر دنیایی به سمت دین بازگردان و به دنبال علم و عمل باش تا زاد و توشهات را فراهم کنی.
هوش مصنوعی: هرگز نمیتواند کسی که مرتکب نافرمانی شده، دستش را به سوی در طاعتی دراز کند.
هوش مصنوعی: اگر علم و دانش کافی نداری، بیهوده خودت را خسته نکن و به راههای سخت نرو.
هوش مصنوعی: اگر دل تو به خاطر نافرمانی تیره و کدر شده، بهتر است با آتش دانش و فرمانبری آن را پاکسازی کنی.
هوش مصنوعی: کسی که لباس عزت را از دست داده، اگر دنیا را به دست آورد، باز هم به آن مقام و شرافت واقعیاش بازمیگردد.
هوش مصنوعی: تعبیر این بیت به این معناست که فردی که در شناخت حقیقت دین و اصول آن مهارت دارد، مانند پارچهای خوب و زیبا است که نشاندهندهی علم و پرهیزکاری است. این شخص به وضوح و زیبایی ارزشهای معنوی را در زندگیاش به نمایش میگذارد.
هوش مصنوعی: اگر به علم و دانش دسترسی نداشته باشی، دچار وسوسه و طمع بر مال و مقدسات دیگران مشو.
هوش مصنوعی: اگر در گفت و گوی او به خود بَنازی، خوب است؛ و اگر هم مانند نرگس، به خاطر پیازش محترم باشی.
هوش مصنوعی: هر کس که مسیرش به سوی علم و دانش باز شود، به حقیقت خود را نزدیکتر میکند و در این راه، دانایان از او بهرهمند میشوند.
هوش مصنوعی: اگرچه ممکن است کسی در خفا و دور از دید مردم باشد، اما تنها خود او است که میداند چه اندازه سرافراز و افتخارآفرین است.
هوش مصنوعی: اگر نادان باشی، همان خصوصیات منفیات را به تو میآورد و حتی اگر او را به شدت تکهتکه کنی، باز هم نمیتواند تو را ترک کند.
هوش مصنوعی: اگر با گفتار او طبع و حال تو تغییر نکند، حرفی که میزند تأثیری بر تو نخواهد داشت.
هوش مصنوعی: کسی که به شهر محبت نرود، بهتر است که بلیت ورود به دشت دشمنی را داشته باشد.
هوش مصنوعی: به دلیل بیاعتبار بودن افراد بیمعنا و بیفایده، باید در دین و دنیا به دلیل و دلیلنهادهای معتبر توجه کنی و از آنها دوری کنی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.