و معالجه این صفت ذمیمه نیز مانند سایر صفات آن است که مفاسد دنیویه و اخرویه آن را متذکر شود و ملاحظه کند که این صفت، خالق و خلایق را با او دشمن می کند، پس مهیای این گردد که این را از خود دفع نماید بعد از آن در وقت هر سخنی و حرکتی در فکر باشد که کج خلقی از او سر نزند و خود را محافظت کند و به حسن خلق بدارد تا حسن خلق ملکه او گردد و از برای او معتاد شود.
ضد این صفت مهلکه حسن خلق است که از شرایف صفات و فضائل ملکات است و عقل و نقل دلالت بر مدح و خوبی آن می کنند.
پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند که «در کفه میزان اعمال در روز قیامت، چیزی بهتر از حسن خلق نیست» و روزی به بنی اعمام خود فرمودند که «ای فرزندان عبدالمطلب اگر وسعت آن را ندارید که مردم را به اموال خود وسعت دهید پس با ایشان به گشاده روئی ملاقات کنید» و نیز آن حضرت فرمودند که «خدا دین اسلام را خالص از برای خود گردانید و صلاحیت ندارد از برای این دین مگر سخاوت و حسن خلق پس دین خود را به این دو زینت دهید» و به آن جناب عرض کردند که «ایمان کدام یک از مومنین افضل است؟ فرمودند: هر کدام که خوش خلق ترند» و باز فرمودند که «دوست ترین شما در نزد من و نزدیک ترین شما در روز قیامت به من، خوش خلق ترین شماست» و نیز فرمودند که «حسن خلق، گناه را می گدازد هم چنانکه خورشید یخ را می گدازد» و از آن بزرگوار مروی است که «بنده ای می شود کم عبادت باشد ولی به واسطه حسن خلق در آخرت به درجات عظیم و اشرف منازل برسد» و به ام حبیبه که زوجه آن حضرت بود فرمودند که «آدم خوش خلق، خوبی دنیا و آخرت را گرفت» و مروی است از آن حضرت که فرمودند: «حسن خلق، صاحبش را می رساند به درجه کسی که روزها روزه و شبها به عبادت مشغول باشد» و نیز آن حضرت فرمودند که «نیکان شما خوش خلقان اند، که مردم به دور و کنار آنها جمع می شوند، و با ایشان الفت و انس می گیرند، و ایشان نیز با مردم انس می گیرند» و از حضرت امام محمد باقر علیه السلام مروی است که «مردی به خدمت حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم آمد و عرض کرد که یا رسول الله مرا وصیتی کن حضرت او را وصایای چند فرمودند و از جمله آنها این بود که با برادر مومن با گشاده رویی ملاقات کن» و حضرت امام همام جعفر بن محمد الصادق علیه السلام فرمودند که «نیکی و خوش خلقی، ولایات را آباد می گرداند و عمرها را زیاد می کند» و فرمودند که «به درستی که خدای تعالی بنده را به حسن خلق ثواب کسی می دهد که صبح و شام مشغول جهاد در راه خدا بوده باشد» و نیز از آن حضرت مروی است که «نیکی و احسان کردن با مردم و خوشروئی با ایشان، باعث دوستی مردم می شوند، و آدمی را از این جهت داخل بهشت می نمایند و بخل و عبوس، صاحب خود را از خدا دور می کنند و داخل آتش می کنند» و کسی که در این اخبار، و سایر اخباری که در این خصوص وارد شده است تأمل کند و به وجدان خود و تجربیات رجوع کند، و احوال کج خلقان و خوش خلقان را تتبع کند می یابد که هر بد خلقی از خدا و رحمت او دور، و مردم از او متنفر می گردند، و با او دشمن اند و به این سبب از بذل و عطای دیگران هم محروم است و هر خوش خلقی را خدا و خلق دوست دارند و همیشه محل فیض و رحمت خدا، و مرجع بندگان خداست.
مومنان از او منتفع می گردند و خیر او به ایشان می رسد و مقاصد و مطالب بندگان خدا از او برآورده می شود و از این جهت خدا هیچ پیغمبری را برنیانگیخت مگر اینکه این صفت در او کامل و تام بود بلکه صفت خوش خلقی افضل صفات پیغمبران، و اشرف اخلاق برگزیدگان است.
و از این جهت خداوند عالم به جهت اظهار نعمت خود از برای حبیب خودش در مقام ثنا و مدح او فرمود: «و انک لعلی خلق عظیم» یعنی «در حقیقت تو بر نیکو خلقی عظیم آراسته ای» و از کثرت شرافت این صفت فاضله، سرور پیغمبران و سید انس و جان در این صفت به غایت رسیده بودند، و در نهایت آن متمکن شده بودند حتی اینکه وارد شده است که «روزی آن سرور در مسجد با جماعتی از اصحاب نشسته بودند و مشغول تکلم بودند، کنیزکی از شخصی از انصار داخل شد و خود را به آن حضرت رسانید، پنهانی گوشه جامه آن کوه حلم و وقار را گرفت چون آن حضرت مطلع شد برخاست و گمان کرد که او را به آن حضرت شغلی است چون آن حضرت برخاست کنیزک هیچ سخنی نگفت و حضرت نیز با او سخنی نفرمودند و در جای مبارک خود نشستند باز کنیزک آمده گوشه جامه حضرت را برداشت و آن بزرگوار برخاست تا سه دفعه آن کنیزک چنین عملی کرد و آن حضرت برخاست و در دفعه چهارم که حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم برخاستند آن کنیزک از عقب آن حضرت قدری از جامه آن حضرت را جدا کرده، برداشت و روانه شد مردمان گفتند: ای جاریه این چه عملی بود که کردی؟ حضرت را سه دفعه برخیزاندی و سخن نگفتی مطلب تو چه بود؟ کنیزک گفت: در خانه ما شخصی مریضی بود، اهل خانه مرا فرستادند که پاره ای از جامه حضرت را ببرم که آن را به مریض بندند تا شفا یابد، پس هر مرتبه که خواستم قدری از جامه حضرت را بگیرم چنین تصور فرمودند که مرا با ایشان شغلی است، من حیا کردم و بر من گران بود که از آن حضرت خواهش کنم قدری جامه خود را به من دهند».
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن درباره اهمیت و فضیلت خوشخلقی و مضرات کجخلقی است. نویسنده به این نکته اشاره میکند که کجخلقی انسان را از خدا و دیگران دور میکند و افراد از او متنفر میشوند، در حالی که خوشخلقی موجب نزدیکی به خدا و مردم میشود و انسان را محبوب میکند. پیغمبر اسلام نیز بارها به اهمیت حسن خلق اشاره کرده و فرمودهاند که حسن خلق از بهترین صفات است و در قیامت نیز در میزان اعمال بسیار ارزشمند است. حسن خلق میتواند فرد را به درجات بالای بهشت برساند، حتی اگر عبادت کمتری داشته باشد. در نهایت، خوشخلق بودن نه تنها باعث رضایت خدا میشود، بلکه روابط اجتماعی را نیز بهبود میبخشد و افرادی که خوشخلق هستند، مورد محبت و توجه دیگران قرار میگیرند.
هوش مصنوعی: برای درمان این ویژگی ناپسند، باید مانند سایر ویژگیها به آثار منفی آن توجه کرد و به یاد داشت که این صفت میتواند او را با خداوند و دیگران دشمن کند. بنابراین باید آماده باشد که این خصیصه را از خود دور کند. در هر گفتار و حرکتی باید مراقب باشد که خُلق بدی از او صادر نشود و خود را حفظ کند. با تلاش در داشتن رفتاری نیکو، باید سعی کند حسن خلق را به ویژگی اصلی خود تبدیل کند تا به طور طبیعی به آن عادت کند.
هوش مصنوعی: خصیصهای که با حسن خلق در تضاد است، مهلکه است و حسن خلق یکی از صفات برجسته و فضائل همیشگی است که هم عقل و هم منابع معتبر به خوبی و ارزش آن گواهی میدهند.
هوش مصنوعی: پیامبر اسلام فرمودند که در روز قیامت هیچ چیزی بهتر از خوش اخلاقی در میزان اعمال نیست. همچنین تأکید کردند که اگر نمیتوانید با مال خود به مردم کمک کنید، با روی گشاده به آنها سلام کنید. او تصریح کرد که دین اسلام به خاطر سخاوت و حسن خلق است و باید این دو ویژگی را در دین خود داشته باشید. پیامبر خاطرنشان کردند که بهترین مؤمنان، کسانی هستند که خوش اخلاقترند و نزدیکترین افراد به ایشان در قیامت، خوش خلقترینها هستند. همچنین فرمودند که حسن خلق گناهان را از بین میبرد و فردی که کمتر عبادت میکند، اما خوش اخلاق باشد، میتواند به درجات عالی در آخرت دست یابد. در ترویج حسن خلق، تأکید بر این است که انسان خوش خلق، محبت دنیوی و اخروی را به دست میآورد و ارتباط با مردم را تسهیل میکند. امامان معصوم نیز بر اهمیت خوش اخلاقی تأکید کرده و آن را وسیلهای برای افزایش محبت و نزدیککردن بندگان به خدا میدانستند. در نتیجه، کسی که خوش خلق است، محبوب خدا و بندگان است و از نعمتهای خدا بهرهمند میشود.
هوش مصنوعی: مومنان از وجود او بهرهمند میشوند و خیر و منفعتش به آنها میرسد. همچنین درخواستها و نیازهای بندگان خدا از او برآورده میشود. به همین خاطر، خدا هیچ پیامبری را مبعوث نکرد مگر اینکه این ویژگی در او به کمال رسیده بود. در واقع، اخلاق نیکو یکی از برترین صفات پیامبران و بهترین ویژگیهای برگزیدگان است.
هوش مصنوعی: از این رو، خداوند به خاطر نشان دادن نعمتهایش به محبوب خود، دربارهی او فرمود: «تو بر خلقی بزرگ و نیکو آراستهای». این ویژگی نیکو به قدری والا و شریف است که بهترین پیامبران و بزرگترین انسانها به اوج آن رسیده بودند. روایت شده است که روزی پیامبر اکرم (ص) در مسجد با گروهی از یاران خود نشسته بودند و به گفتگو مشغول بودند. در این هنگام، کنیزکی از انصار وارد شد و آرام به سمت پیامبر رفت و گوشهی لباس او را گرفت. پیامبر متوجه شد و برخواست، گمان کرد که kنیزک کاری با او دارد. اما کنیزک هیچ کلامی نگفت و خود پیامبر نیز چیزی نپرسید و دوباره به جای خود نشست. این اتفاق تا سه بار تکرار شد و در هر بار، پیامبر به احترام کنیزک بلند میشد. در دفعهی چهارم، کنیزک قسمتی از لباس پیامبر را برداشت و رفت. دیگران از او پرسیدند: ای کنیزک، چرا این کار را کردی؟ کنیزک توضیح داد که در خانهی آنها شخصی بیمار بود و خانوادهاش او را فرستاده بودند تا مقداری از لباس پیامبر را بگیرد و به بیمار بدهد تا بهبودیابد. اما او از حیا نتوانسته بود به طور مستقیم از پیامبر درخواست کند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.