هر آنک از سبب وحشت غمی تنهاست
بدانک خصم دلست و مراقب تنهاست
به چنگ و تنتن این تن نهادهای گوشی
تن تو توده خاکست و دمدمه ش چو هواست
هوای نفس تو همچون هوای گردانگیز
عدوِ دیده و بیناییست و خصم ِ ضیاست
توی مگر مگس این مطاعم عسلین
که زامقلو تو را درد و زانقلوه عناست
در آن زمان که در این دوغ میفتی چو مگس
عجب که توبه و عقل و رأیت تو کجاست
به عهد و توبه چرا چون فتیله میپیچی
که عهد تو چو چراغی رهین هر نکباست
بگو به یوسف یعقوب هجر را دریاب
که بی ز پیرهن نصرت تو حبس عماست
چو گوشت پاره ضریریست مانده بر جایی
چو مردهایست ضریر و عقیله احیاست
به جای دارو او خاک میزند در چشم
بدان گمان که مگر سرمه است و خاک و دواست
چو لا تعاف من الکافرین دیارا
دعای نوح نبیست و او مجاب دعاست
همیشه کشتی احمق غریق طوفانست
که زشت صنعت و مبغوض گوهر و رسواست
اگر چه بحر کرم موج میزند هر سو
به حکم عدل خبیثات مر خبیثین راست
قفا همیخور و اندرمکش کلا گردن
چنان گلو که تو داری سزای صفع و قفاست
گلو گشاده چو فرج فراخ ماده خران
که کیر خر نرهد زو چو پیش او برخاست
بخور تو ای سگ گرگین شکنبه و سرگین
شکمبه و دهن سگ بلی سزا به سزاست
بیا بخور خر مرده سگ شکار نهای
ز پوز و ز شکم و طلعت تو خود پیداست
سگ محله و بازار صید کی گیرد
مقام صید سر کوه و بیشه و صحراست
رها کن این همه را نام یار و دلبر گو
که زشتها که بدو دررسد همه زیباست
که کیمیاست پناه وی و تعلق او
مصرف همه ذرات اسفل و اعلاست
نهان کند دو جهان را درون یک ذره
که از تصرف او عقل گول و نابیناست
بدانک زیرکی عقل جمله دهلیزیست
اگر به علم فلاطون بود برون سراست
جنون عشق به از صد هزار گردون عقل
که عقل دعوی سر کرد و عشق بیسر و پاست
هر آنک سر بودش بیم سر همش باشد
حریف بیم نباشد هر آنک شیر وغاست
رود درونه سم الخیاط رشته عشق
که سر ندارد و بیسر مجرد و یکتاست
قلاوزی کندش سوزن و روان کندش
که تا وصال ببخشد به پارهها که جداست
حدیث سوزن و رشته بهل که باریکست
حدیث موسی جان کن که با ید بیضاست
حدیث قصه آن بحر خوشدلیها گو
که قطره قطره او مایه دو صد دریاست
چو کاسه بر سر بحری و بیخبر از بحر
ببین ز موج تو را هر نفس چه گردشهاست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن شعری است با مضامین عمیق فلسفی و عرفانی که به ارتباط انسان با خود، دل، عشق و عقل پرداخته است. شاعر ابتدا به وحشت و تنهایی انسانی اشاره میکند و دشمن واقعی را نفس انسان میداند که او را به سوی گناهان و ضعفها میکشاند.
سپس، به مقایسهٔ ارواح و اجساد میپردازد و هشدار میدهد که نباید به دنیا و مادیات وابسته شد. شاعر اشارهای به عجیب بودن حالت انسان دارد وقتی به لذتهای زودگذر دنیا غرق میشود و میپرسد توبه و عقل کجا رفته است.
او همچنین به داستان یوسف و یعقوب و درد دوری عشق اشاره میکند و نشان میدهد که انسان در جستجوی معشوق باید از غفلت و زشتیها دور باشد.
در ادامه به نقد عقل در برابر عشق میپردازد و عشق را برتر از عقل میداند. شعر به عشق گویای بیسر و یکتایی عشق و پیوستگی آن به هر دو جهان اشاره میکند و در نهایت به تمثیل دریا و قطرهای که از دریا غافل است، پایان مییابد.
به طور کلی، این شعر به عمق رابطه عشق و معشوق و چالشهای درونی انسان در مواجهه با دنیا و نفس خود میپردازد.
هوش مصنوعی: هر وقت که کسی به دلیل همین وحشت و غم، احساس تنهایی میکند، باید بداند که دشمنی در دلش وجود دارد و همواره در حال مراقبت از وجودش است.
هوش مصنوعی: بدن تو در این دنیا همچون تودهای از خاک و دود است و به زودی از between میرود. توجه به این حقیقت میتواند به تو کمک کند تا هر چه بیشتر از زندگی حقیقی لذت ببری.
هوش مصنوعی: تمایل و خواستههای تو مانند هوای دسیسهآمیز دشمن است که بینایی و دید را تحت تأثیر قرار میدهد و خصومت با زیبایی را میسازد.
هوش مصنوعی: در این متن به نوعی اشاره شده که تو (شخصی) مانند مگسی در میان غذاهای شیرین پرواز میکنی، اما به جای لذتبردن از این طعمها، به دردهای خود فکر میکنی و نگران مشکلات زندگیات هستی. به عبارتی دیگر، علیرغم وجود لذتهای فراوان، ذهن تو درگیر غم و مشکلات است.
هوش مصنوعی: زمانی که در این احساسات و مشکلات غرق بودی، جای تعجب است که توبه، عقل و درک تو کجا رفته بود.
هوش مصنوعی: چرا مانند فتیله که دور میپیچد، به عهد و توبه خود بیتوجهی میکنی، در حالی که عهد و پیمان تو مانند چراغی است که به روزهای بد و سخت وابسته است؟
هوش مصنوعی: به یوسف، پسر یعقوب بگو که جدایی را درک کند، زیرا بدون کمک تو، زندگی در دوری از تو بسیار دشوار و بیمعناست.
هوش مصنوعی: مانند تکهای از گوشت، بیفایده و بیحرکت در جایی باقی مانده است، مانند مردهای که هیچ تاثیری ندارد و زندگی را بیمعنا سپری میکند.
هوش مصنوعی: او به جای دارو، خاک را در چشم میمالد و فکر میکند که شاید مثل سرمه و دارو مؤثر باشد.
هوش مصنوعی: اگر از مردم ایمان نیاورده خالی میکنی، این بیان دعای پیامبر نوح (ع) است که دعاهای او به اجابت میرسد.
هوش مصنوعی: کشتیهای احمق همیشه در طوفان غرق میشوند و این نشاندهنده زشتی و ناپسندی آنهاست. آنها هیچگاه ارزش و اعتبار ندارند و به خاطر اعمال نادرست خود رسوا میشوند.
هوش مصنوعی: اگرچه دریای بخشش و کرم در اطرافمان به طرز زیبایی حرکت میکند، اما به فرمان عدالت، بدیها نیز به سر جایشان میرسند و محاسبه میشوند.
هوش مصنوعی: گردن خود را بالا بگیر و نگذار که مصیبتها تو را به زمین بزنند، زیرا تو سزاوار مواجهه با سختیها و چالشها هستی.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف وضعیتی میپردازد که در آن چیزی به طور طبیعی و به راحتی در دسترس قرار دارد و به صورت خاص به ارتباطات بین موجودات اشاره میکند. در اینجا، تصویرسازیهایی استفاده شده تا نشان دهد که در برخی موارد، موقعیتها و فرصتها به آسانی در دسترس هستند و به اصطلاح، "دست کم گرفتن" یا "فرصت سوزی" نداشتن، اهمیت دارد.
هوش مصنوعی: ای سگ، تو باید خوراک خود را بخوری، که نشانهای از سرشت توست و سزاوار همان هستی که داری.
هوش مصنوعی: بیا و از زندگی و لذایذ آن بهرهمند شو، این نشاندهنده این است که تو چه مقدار از زیبایی و جذابیتهای خود را نمایان میکنی. در حقیقت، زندگی به تو این امکان را داده که از آنچه هستی بهرهبرداری کنی.
هوش مصنوعی: سگهای محله و بازار هرگز نمیتوانند شکار کنند، چراکه شکار در مکانهای دورافتاده مثل کوهها، جنگلها و دشتها انجام میشود.
هوش مصنوعی: تمامی افکار و دغدغهها را کنار بگذار و نام محبوب و دلبر را بر زبان بیاور، زیرا هر چیزی که به او برسد، زیبا و دلنواز خواهد شد.
هوش مصنوعی: کیمیا، پناهگاه اوست و ارتباط او با زندگی، تمام ذرات پایین و بالا را تحت تأثیر قرار میدهد.
هوش مصنوعی: او میتواند دو جهان را در یک ذره نهان کند، در حالی که عقل بشری از فهم و درک این قدرت عاجز و ناتوان است.
هوش مصنوعی: عقل و هوش انسان مانند یک راهرو است که در آن حرکت میکند، و اگر فرد به دانش و علم بزرگی مثل دانش فلطون دست یابد، میتواند به دنیای بیرونی و واقعی برسد.
هوش مصنوعی: عشق دیوانهوار از علم و عقل بسیار بیشتر ارزش دارد؛ چرا که عقل میتواند مدعی باشد اما عشق هیچ پیوندی به سر و پا ندارد و از محدودیتهای عقل فراتر است.
هوش مصنوعی: هر کس که از خطرات و بلایا میترسد، به همان اندازه هم باید حواسش جمع باشد که با کسی که بیپروا و بیخطر است، وارد رقابت نشود. زیرا برنده واقعی، کسی است که از تهدیدها آگاه باشد و خود را به چالش بکشد.
هوش مصنوعی: رود درونه، سم الخیاط، نمایانگر جریانی از عشق است که آغاز و منطقی ندارد. این عشق کاملاً خالص و مجرد است و به نوعی یکتایی خود را دارد.
هوش مصنوعی: این بیت به تصویر کشیدن حالتی از عشق و وصال میپردازد. در آن، اشاره شده که چگونه عشق میتواند به مانند سوزن، قلب را بدرد و در عین حال باعث پیوند و نزدیکی میان دو عاشق شود که از یکدیگر فاصله دارند. به عبارتی دیگر، عشق میتواند هم دردآور باشد و هم باعث وصل شدن دلها به یکدیگر شود.
هوش مصنوعی: حرف زدن درباره چیزهای جزئی و بیاهمیت را رها کن، زیرا داستان موسی از اهمیت بیشتری برخوردار است و معجزه او با عصای سفیدی که داشت، نشاندهنده قدرت و بزرگی اوست.
هوش مصنوعی: این شعر به بیان داستانی از خوشیها و شادیها میپردازد و اشاره دارد که هر فرد میتواند در کنار هم قرار گرفتن لحظات کوچک خوشبختی، دریایی از شادی را تجربه کند. این خوشیها مانند قطرههایی هستند که در کنار هم، دریای بزرگی از زیبایی و دلخوشی را تشکیل میدهند.
هوش مصنوعی: زمانی که کاسهای بر سر دریا قرار دارد و از وجود دریا بیخبر است، میتواند هر لحظه از حرکات و نوسانات موج خبر دهد. این نشان میدهد که حتی اگر فردی از چیزهای بزرگ و مهم آگاه نباشد، تغییرات و تحولات کوچک در اطرافش میتواند او را تحت تأثیر قرار دهد و او را به چالش بکشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
ز راستی و بلندی که مر ترا بالاست
به وصفت اندر، معنی بلند گردد و راست
اگر بزرگی و جاه و جلال در درم است
ز کردگار بر آن مرد کم درم ستم است
نداد داد مرا چون نداد گربه مرا
تو را از اسپ و خر و گاو و گوسفند رمه است
یکی به تیم سپنجی همی نیابد جای
[...]
در قناعت و توفیق دین و مذهب راست
بروزگار تو ، ای فخر کاینات ، کراست؟
برون ز راه تو هر راه کاندر آفاقست
غریق بیم و امید و اسیر روی و ریاست
فزایش سخن و نکتۀ بدیع تو را
[...]
سرشگ ابر بکردار لؤلؤ لالاست
نسیم باد بکردار عنبر ساراست
سپاه برف رمید و سپاه لاله رسید
خروش زاغ نشست و خروش فاخته خاست
بهر کجا نگری پیش چشم تو گهر است
[...]
بنظم و نثر کسی را گر افتخار سزاست
مرا سزاست که امروز نظم و نثر مراست
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۱۰ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.