منم که کار ندارم به غیر بیکاری
دلم ز کار زمانه گرفت بیزاری
ز خاک تیره ندیدم به غیر تاریکی
ز پیر چرخ ندیدم به غیر مکاری
فروگذاشتهای شست دل در این دریا
نه ماهیی بگرفتی نه دست میداری
تو را چه شصت و چه هفتاد چون نخواهی پخت
گلی به دست نداری چه خار میخاری
کلاه کژ بنهی همچو ماه و نورت نیست
برو برو که گرفتار ریش و دستاری
چگونه برقی آخر که کشت میسوزی
چگونه ابری آخر که سنگ میباری
چو صید دام خودی پس چگونه صیادی
چو دزد خانه خویشی چگونه عیاری
اگر چه این همه باشد ولی اگر روزی
خیال یار مرا دیدهای نکو یاری
به ذات پاک خدایی که کارساز همهست
چو مست کار امیر منی نکوکاری
اگر دو گام پیاده دویدی از پی او
تو یک سواره نهای تو سپاه سالاری
بگیر دامن عشقی که دامنش گرمست
که غیر او نرهاند تو را ز اغیاری
به یاد عشق شب تیره را به روز آور
چو عشق یاد بود شب کجا بود تاری
تو خفته باشی و آن عشق بر سر بالین
برآوریده دو کف در دعا و در زاری
اگر بگویم باقی بسوزد این عالم
هلا قناعت کردم بس است گفتاری
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر بیانگر ناامیدی و بیکفایتی شاعر در مقابل مشکلات و سختیهای زمانه است. شاعر از تاریکی و مکاری پیر چرخ (زمان) گلایه میکند و به کلاهی کج و بیفایده اشاره دارد. او به تنگدستی خود اشاره میکند و میگوید که در این دریای زندگی هیچ چیز به دست نیاورده است. شاعر در انتها به عشق و امید میپردازد و میگوید که عشق میتواند او را از زشتیهای زندگی نجات دهد و به یاد عشق، شب تاریک را روشن کند. در نهایت، او به قناعت و بسندگی در زندگی اشاره میکند و خواهان گفتار کمتر و عمل بیشتر است.
هوش مصنوعی: من کسی هستم که به هیچ چیزی به جز بیکاری فکر نمیکنم و از مشغلههای دنیا و کارهای آن خستهام.
هوش مصنوعی: از زمین تاریک غیر از تاریکی چیزی ندیدم و از کهنسال زمان هم جز فریب و مکر چیزی نیاموختهام.
هوش مصنوعی: تو در این دریا شست دل خود را فرو کردهای، اما نه ماهیای گرفتی و نه دستی برای خود داری.
هوش مصنوعی: هرچقدر که تلاش کنی و به سن و سالی برسی، اگر نخواهی که در کارهای خود پیشرفت کنی، به مانند گلی در دست نداری و تنها به خودت آسیب میزنی.
هوش مصنوعی: چو نیک بنگری، میبینی که این که شکل و شمایل مخصوص دارد و مانند ماه میدرخشد، اما در واقع تو را در دام خود میاندازد. بهتر است که دور شوی چون گرفتار چهره و ظواهر نخواهی شد.
هوش مصنوعی: چطور میتوانی به آخرین لحظه درختی را بسوزانی، و چگونه میتوانی در آخرین مرحله بارانی سنگین بر زمین باری؟
هوش مصنوعی: اگر تو خودت در دام گرفتی، پس چطور میتوانی صیاد باشی؟ مانند دزدی که در خانه خود به دنبال کاری است، چگونه میتوانی با زرنگی عمل کنی؟
هوش مصنوعی: اگرچه همه چیز به این شکل است، اما اگر روزی به یاد معشوق من بیفتی، آن را به نیکویی و خوبی برمیگردانی.
هوش مصنوعی: به خداوندی که همه چیز را به راه میاندازد، مانند این است که وقتی کسی تحت تأثیر کارهای خوب امیر قرار میگیرد، او نیز نیکوکار میشود.
هوش مصنوعی: اگر دو قدم پیاده برای دنبال کردن او برداری، تو از یک سوار هم بالاتر و قویتر هستی، مانند رهبری که سپاهی دارد.
هوش مصنوعی: عشق را در آغوش بگیر که باعث آرامش تو میشود، زیرا تنها او میتواند تو را از چنگال نیرنگها نجات دهد.
هوش مصنوعی: به یاد عشق، شب تاریک را به روشنی تبدیل کن. چون وقتی عشق در یاد باشد، دیگر شبهای تاریک معنا ندارند.
هوش مصنوعی: در حالی که تو خواب هستی، عشق در کنار سرت نشسته و با دستانش دعا میکند و در حال ناله و زاری است.
هوش مصنوعی: اگر بگویم که باقی مانده این دنیا باید بسوزد، این برای من کافی است که چنین حرفی بزنم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
مرا به ناله و زاری همیبیازاری
جفای تو بکشم زانکه بس سزاواری
تو را به جان و تن خویشتن خریدارم
مرا به قول بداندیش میبیازاری
به جان شیرین مهر تو را خریدارم
[...]
نبود چون تو مَلِک در جهان جهانداری
نیافرید خدای جهان تو را یاری
خجسته آمد دیدار تو به عالم بر
خدایگان چو تو باید خجسته دیداری
تو راست مُلک و سزاوار آن تویی به یقین
[...]
ز عشقت ای عمل غمزهٔ تو خون خواری
بسی کشید تن مستمند من خواری
مراست عیش دژم تا شدی ز دست آسان
چگونه عیشی؟ با صد هزار دشواری
بدان دو چشم دژم عیش من دژم خواهی
[...]
در آی جانا با من به کار اگر یاری
وگرنه رو به سلامت که بر سر کاری
نه همرهی تو مرا راه خویش گیر و برو
تو را سلامت بادا مرا نگوساری
مرا به خانهٔ خمار بر بدو بسپار
[...]
اگر مدیحت گویم نیابم از تو عطا
وگر نگویمت از من همی بیازاری
اگرت گویم بخل واگر نگویم خشم
چه عادتست که تو میرخواره زن داری
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.