گنجور

 
مولانا
مولانا » دیوان شمس » غزلیات »

غزل شمارهٔ ۱۳۲۱

ایا هوای تو در جان‌ها سلام علیک

غلام می‌خری ارزان بها سلام علیک

ایا کسی که هزاران هزار جان و روان

همی‌کشند ز هر سو تو را سلام علیک

به وقت خواندن آن نامه‌های خون آلود

بخوان ز جانب این آشنا سلام علیک

تو می‌خرامی و خورشید و ماه در پی تو

همی‌دوند که‌ای خوش لقا سلام علیک

به خاک پای تو هر دم همی‌کنند پیغام

هزار چشم که ای توتیا سلام علیک

تو تیزگوش تری از همه که هر نفست

ز غیب می‌رسد از انبیا سلام علیک

سلام خشک نباشد خصوص از شاهان

هزار خلعت و هدیه‌ست با سلام علیک

چنانک کرد خداوند در شب معراج

به نور مطلق بر مصطفی سلام علیک

زهی سلام که دارد ز نور دنب دراز

چنین بود چو کند کبریا سلام علیک

گذشت این همه ای دوست ماجرا بشنو

ولیک پیشتر از ماجرا سلام علیک

 
 
 
گنجور را از دست هوش مصنوعی نجات دهید!

با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
تعداد ابیات: ۱۰
خلاصه

هوش مصنوعی: این شعر از شاعر از محبوبیت و عظمت یک شخص خاص صحبت می‌کند. شاعر با سلام و درود به آن شخص، به جمال و صفات او اشاره می‌کند و او را مورد ستایش قرار می‌دهد. او می‌گوید که همه موجودات به دنبال توجه و مهر آن شخص هستند و از هر سو سلام و درود به او می‌فرستند. در نهایت، شاعر یادآور می‌شود که این سلام تنها یک سلام ساده نیست و بار معنایی عمیقم دارد که نمایانگر محبت و احترام بی‌پایان او به آن شخص است.

برگردان به زبان ساده

# ایا هوای تو در جان‌ها سلام علیک

غلام می‌خری ارزان بها سلام علیک

هوش مصنوعی: آیا عشق و محبت تو در دل‌ها همچون سلام و احترامی است که به خدمتگزار خود می‌دهند؟ آیا برای دسترسی به این احساس ارزشمند، نیازی به هزینه‌ای نیست و به سادگی می‌توان به آن رسید؟

# ایا کسی که هزاران هزار جان و روان

همی‌کشند ز هر سو تو را سلام علیک

هوش مصنوعی: آیا کسی که از هر طرف هزاران هزار جان و روان را می‌گیرد، به تو سلام می‌فرستد؟

# به وقت خواندن آن نامه‌های خون آلود

بخوان ز جانب این آشنا سلام علیک

هوش مصنوعی: در هنگام خواندن آن نامه‌های پر از درد و رنج، سلام و احوالپرسی‌ات را از طرف این دوست و آشنا بخوان.

# تو می‌خرامی و خورشید و ماه در پی تو

همی‌دوند که‌ای خوش لقا سلام علیک

هوش مصنوعی: تو در حرکت و زیبایی، به گونه‌ای که خورشید و ماه نیز به دنبال تو هستند تا از زیبایی‌ات شگفت‌زده شوند و به تو سلام بگویند.

# به خاک پای تو هر دم همی‌کنند پیغام

هزار چشم که ای توتیا سلام علیک

هوش مصنوعی: هر لحظه هزار چشم به خاک پای تو پیام می‌فرستند و می‌گویند: ای توتیا، سلام بر تو.

# تو تیزگوش تری از همه که هر نفست

ز غیب می‌رسد از انبیا سلام علیک

هوش مصنوعی: تو از همه شنوا‌تر و تیزگوش‌تری، زیرا هر آنچه می‌گویی از غیب و از پیامبران برایت می‌رسد.

# سلام خشک نباشد خصوص از شاهان

هزار خلعت و هدیه‌ست با سلام علیک

هوش مصنوعی: سلام نباید بی‌احساس و سرد باشد، به‌ویژه از طرف شاهان، چرا که هر سلامی از آن‌ها با خود هزاران لباس و هدیه به همراه دارد.

# چنانک کرد خداوند در شب معراج

به نور مطلق بر مصطفی سلام علیک

هوش مصنوعی: خداوند در شب معراج، به نور مطلق بر پیامبر، سلام و درود فرستاد.

# زهی سلام که دارد ز نور دنب دراز

چنین بود چو کند کبریا سلام علیک

هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی بر ابراز تعظیم و احترام به یک وجود بزرگ تأکید دارد. شاعر با اشاره به نور و شعف خاصی که از آن وجود ساطع می‌شود، سلام و احترام عمیق خود را نسبت به او ابراز می‌کند. گویا این سلام به نوعی نشان دهندهٔ مقام بلند و کبریایی شخص مورد نظر است. با این توصیف، شاعر لحظه‌ای را وصف می‌کند که در آن، عظمتی همراه با گرمی و محبت وجود دارد.

# گذشت این همه ای دوست ماجرا بشنو

ولیک پیشتر از ماجرا سلام علیک

هوش مصنوعی: دوست عزیز، از تو می‌خواهم که ابتدا با ما سلام و احوالپرسی کنی و سپس به ماجرایی که گذشته است گوش دهی.
رونوشت متن رونوشت نشانی نمای مشابه کتابهای چاپی (فقط رایانه)
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
خوانش‌ها
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
خوانش‌ها
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
خوانش‌ها
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
غزل شمارهٔ ۱۳۲۱ به خوانش عندلیب
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
فعال یا غیرفعال‌سازی قفل متن روی خوانش من بخوانم
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
خوانش‌ها
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
خوانش‌ها
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
خوانش‌ها
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها

معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است

اطّلاعات
واژگان
تصاویر
خوانش‌ها
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها

تا به حال ۶ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...

معصومه در ‫۸ سال و ۱۱ ماه قبل، چهارشنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۵، ساعت ۱۵:۵۴ نوشته:

زهی سلام که دارد ز نور دنب دراز یعنی چی؟

reply flag link

 
پرویز شیخی در ‫۵ ماه قبل، جمعه ۲۷ مهر ۱۴۰۳، ساعت ۰۴:۴۷ پاسخ داده:

درود برشما.... قطعأ اشتباهی در این مصرع رخ داده و بجای  «عمر دراز»  

نوشته اند «دنب دراز» ؟... چون مولانا در جای دیگر می گوید:

.

بازآمد و بازآمد آن عمر دراز آمد

ن خوبی و ناز آمد تا داغ نهد ما را

.

پس این بیت باید بدین شکل تصحیح شود:

.

زهی سلام که دارد ز نور عمر دراز

چنین بود چو کند کبریا سلام علیک

.

سلام به معنی  :صلح و نوعی خرید و فروش است 

نور به معنی: خداست و خداوند بوسیله نور خود در جهان تجلی می کند

.

پس معنی بیت می شود :خوشا صلحی که در پی خود  «نور» و عمر ابدی دارد....

اینگونه به زندگی جاودانه میرسی اگر خداوند ، صلح تو را بپذیرد

.

درواقع اگر ما خودمان را در ازای نور به خداوند بفروشیم و او خریدار ما شود ، به ما از نور خودش ، نوری عطا می کند ، در این صورت ما هرگز نمی میریم بلکه در هنگام مرگ ، جسم خاکی خود را ترک کرده و در «نور» به حیات جاودانه می رسیم.... ولی آنکه با خداوند صلح نکند ، مرگ برای او پایان همه چیز است و وارد گور می شود ، همچنانکه مولانا می گوید:

.

مرگ تبدیلیست که در نوری روی

نه چنان مرگی که در گوری روی

.

 

reply flag link

 
رضا صدر در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، چهارشنبه ۵ تیر ۱۳۹۸، ساعت ۱۷:۱۲ نوشته:

عجب غزلی از نابغه ما. جستجو می کردم برای همان مصرع «زهی سلام که دارد زنور دنب دراز» که به اینجا رسیدم. بازهم آفرین به گرداننده یا گردانندگان گنجور که واقعاً گنجی ارزشمند را گرد آورده و نگهبانی می‌کنند.
در جواب بانو معصومه، معنی دقیقش را نمی دانم و مهم نیست، مثل هر هنری تصویری زیبا می سازد که من و شما به آن شکلی بدهیم و معنایی فراخور تخیلمان. این مصرع را بزرگی مثال زده بود در جایی، شاید استاد شفیعی کدکنی در مقدمه گزیده غزلیات شمس. فکر می‌کنم آن را نمونه آورده بود از تخیل آزاد و وحشی مولانا.
در ضمن وزن مصرع زیر غلط است
به خاک پای تو هر دم همی‌کنند پیغام
احتمالا ضبط درست اون چیزی بوده مثل:
به خاک پای تو هر دم همی کنند پیام
یا حتی با معنی بهتر و با توجه به مصرع بعدی:
به خاک پای تو هر دم همی دهند پیام

reply flag link

 
صادقی در ‫۵ سال و ۶ ماه قبل، چهارشنبه ۲۰ شهریور ۱۳۹۸، ساعت ۰۱:۱۰ نوشته:

سلام علیکم معصومه خانم
منظور از دنیا دراز یعنی دنباله بلند یعنی سلامی که دنباله بلندی از نور به دنبال داشته باشد

reply flag link

 
صادقی در ‫۵ سال و ۶ ماه قبل، چهارشنبه ۲۰ شهریور ۱۳۹۸، ساعت ۰۱:۱۲ نوشته:

منظور از دنبال دراز یعنی دنباله بلند و طویل است یعنی سلامی که به دنبال خود نور بلندی در پی داشته باشد

reply flag link

 
صادقی در ‫۵ سال و ۶ ماه قبل، چهارشنبه ۲۰ شهریور ۱۳۹۸، ساعت ۰۱:۱۷ نوشته:

صادقی:
غزل شمارهٔ 1321
مولوی » دیوان شمس » غزلیات

ایا هوای تو در جان‌ها سلام علیک
غلام می‌خری ارزان بها سلام علیک
✍ ایا حرف ندا است به معنای ای
در این بیت میفرماید ای کسی که جان ها هوای دیدار و وصال تو را دارد سلام بر تو باد
جان را بصورت جمع آورده زیرا که همه جانها تکوینا خواهان رسیدن و وصال دوست است
✍ آیا خواهان غلام و نوکر ارزان قیمت هستی یعنی من حاضرم خود را ارزان به تو بفروشم و نوکری تو را بکنم آیا قبول میکنید پس بر شما سلام و درود باد
ایا کسی که هزاران هزار جان و روان
همی‌کشند ز هر سو تو را سلام علیک
✍ ای کسی که همه خواهان تو هستند و هزاران هزار روح و جان در پی رسیدن به تو است
✍ و هرکسی میخواهد تو برای او باشی و هرکس تو را به سوی خود میکشد بر تو سلام باد
به وقت خواندن آن نامه‌های خون آلود
بخوان ز جانب این آشنا سلام علیک
✍ آنقدر عاشق و کشته داری که هر دم از طرف عاشقی نامه آغشته به خونی که حکایت از دلدادگی و کشته شدن در راه تو است به دستت می‌رسد هرگاه این نامه های عاشقانه و آغشته به خون را میخوانی
✍ هرگاه چنین نامه هایی را میخوانی و درد دل عاشقان را مرور می‌کنی تک تک آن نوشته ها و حرفها را از جانب من هم بدان یعنی هر کلمه عاشقانه درد دل من نسبت به تو است حتی اگر دیگری نوشته باشد من نیز با آن شریک هستم و این حرف من آشنا با تو است پس از جانب من سلام و سلامتی بر تو باد
تو می‌خرامی و خورشید و ماه در پی تو
همی‌دوند که‌ای خوش لقا سلام علیک
✍ تو از روی ناز راه میروی آنگاه خورشید و ماه در پی تو حرکت میکنند
یعنی اگر خورشید و ماه در حرکت هستند در واقع از وجود تو است تو قطب عالم امکان هستی که مجموعه هستی با خرامیدن و به ناز راه رفتن تو به گردش و چرخش درآمده است
✍ و اینکه چرا با خرامیدن تو آنها متحرکت شده اند دلیلش این است که آنها هم عاشق و شیفته تو هستند و حتی اجرام بیجان برای رسیدن به تو جان گرفته اند و در پی توی زیبا رو می دوند که به تو سلام بدهند و با تو سخن بگویند
به خاک پای تو هر دم همی‌کنند پیغام
هزار چشم که ای توتیا سلام علیک
✍ این دو مصراع بایستی در کنار هم معنا شوند :
هزاران چشم به خاک پای تو لخظه به لحظه پیغام می‌فرستند که ای سرمه چشم ما سلام و درود ما بر تو باد
یعنی حتی خاک پای تو بینایی بخش و روشن کننده چشم است
تو تیزگوش تری از همه که هر نفست
ز غیب می‌رسد از انبیا سلام علیک
✍ نیازی به گفتن از طرف من نیست زیرا که تو از همه عالمیان شنواتر هستی و با هر نفس و دمی که از تو ساطع میشود
✍ سلام و درود انبیا و اولیا الهی از عالم غیب و ناپیدا به تو می‌رسد و برای تو آرزوی سلامتی میکنند( زیرا که تو ثمر بخش و میوه تمام زحمات آنها هستی همیشه انبیا پیشین منتظر ظهور حجت حق بوده اند تا تلاش های آنها را به ثمر رساند )از طرفی دیگر سلام کردن شعاری آسمانی است و بین خوبان و بهشتیان مرتبا کلمه سلام رد و بدل میشود
سوره مریم آیه 26
لَّا یَسْمَعُونَ فِیهَا لَغْوًا إِلَّا سَلَامًا ...
ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻠﺎم ﻟﻐﻮ ﻭ ﺑﻴﻬﻮﺩﻩ ﺍﻱ ﻧﻤﻰ ﺷﻨﻮﻧﺪ ، ﺑﻠﻜﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻰ ﺷﻨﻮﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﺳﻠﺎم ﻭ ﺩﺭﻭﺩ ﺍﺳﺖ ...(26)
سلام خشک نباشد خصوص از شاهان
هزار خلعت و هدیه‌ست با سلام علیک
✍ وقتی کسی به کس دیگر سلام میکند از جانب فرد مقابل فقط سخن سلام را به تنهایی نباید ادا کرد و باید بهتر از گوینده جواب داده شود چه رسد به این که طرف مقابل بزرگ زاده و پادشاه هم باشد
✍بلکه همراه با جواب سلام علیکم هزاران هدیه و لباس دوخته زیبا و خلعت هدیه خواهد داد
چنانکه خود خداوند نیز هر حسنه را چندین برابر پاسخ می‌دهد
الأنعام
مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا ...
ﻫﺮ ﻛﺲ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﻚ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ ، ﭘﺎﺩﺍﺷﺶ ﺩﻩ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ،.... .(061)
چنانک کرد خداوند در شب معراج
به نور مطلق بر مصطفی سلام علیک
✍ همانطور که خداوند اینچنین رفتار کرد و در شبی که پیامبر به آسمانها سفر کرد در سفر آسمانی او برایش هدیه های بی نظیر اهدا کرد
✍ آن هدیه ها به صورت تمام نورپ روشنایی بود که بر وجود مبارک حضرت محمد مصطفی (برگزیده شده ) به صورت سلام و سلامتی از نزد خداوند بر او فرو می ریخت و با خیر مقدم و سلام بر تو باد می داد

زهی سلام که دارد ز نور دنب دراز
چنین بود چو کند کبریا سلام علیک
✍ چه بسا سلامی که در پی خود دنباله بلندی از نور دارد یعنی به سلام و لحظه ای خاتمه نمی یابد و از پی آن سلام انواری جاری است که برای فرد برکت و سلامتی در پی خواهد داشت
✍ آری وقتی خداوند بزرگ و با عظمت سلام بر تو بگوید اینچنین سلامی خواهد بود که همراه آن نوری دنباله دار است نوری که تو را به سمت بهترین ها هدایت خواهد کرد
المائده
یَهْدِی بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلَامِ وَیُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَی النُّورِ بِإِذْنِهِ وَیَهْدِیهِمْ إِلَیٰ صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ
ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ
ﺁﻥ ﻧﻮﺭ ﻛﺴﺎﻧﻲ
ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺧﺸﻨﻮﺩﻱ ﺍﻭ ﭘﻴﺮﻭﻱ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﻫﺎﻱ ﺳﻠﺎﻣﺖ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ، ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﻜﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺭﻭﺷﻨﺎﻳﻲِ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﺩ ، ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﺭﺍﻩ ﺭﺍﺳﺖ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ .(61)
گذشت این همه ای دوست ماجرا بشنو
ولیک پیشتر از ماجرا سلام علیک
✍ ای دوست و یار من ، همه این حرفها و زندگانی گذشت و تمام شد اما تو اصل ماجرا و اصل حرف و سخن مرا دریاب که برای چه این مطالب را برایت گفتم
✍ اما قبل از این که به اصل ماجرا بپردازی از جانب من بر تو سلام و سلامتی و نام خداوند باد
یکی از نام های خداوند سلام است
الحشر
هُوَ اللَّهُ الَّذِی لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ
ﺍﻭﺳﺖ ﺧﺪﺍﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺰ ﺍﻭ ﻫﻴﭻ ﻣﻌﺒﻮﺩﻱ ﻧﻴﺴﺖ ، ﻫﻤﺎﻥ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﻱ ﭘﺎﻙ ، ﺳﺎﻟﻢ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻋﻴﺐ ﻭ ﻧﻘﺺ ، ﺍﻳﻤﻨﻲ ﺑﺨﺶ ، ﭼﻴﺮﻩ ﻭ ﻣﺴﻠﻂ ، ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ، ﺟﺒﺮﺍﻥ ﻛﻨﻨﺪﻩ ، ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﺍﺳﺖ . ﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺷﺮﻳﻚ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ ، ﻣﻨﺰّﻩ ﺍﺳﺖ .(32)

reply flag link

 
پرویز شیخی در ‫۵ ماه قبل، جمعه ۲۷ مهر ۱۴۰۳، ساعت ۰۵:۵۴ پاسخ داده:

دوست محترم .... 

هم در قرآن و هم در کتاب مقدس بارها فقط از موسی بعنوان مصطفی و برگزیده نام برده شده:

 

فرمود:ای موسی ، تو مصطفی و برگزیده من  برای انسان هایی...

قَالَ یَا مُوسَیٰ إِنِّی اصْطَفَیْتُکَ عَلَی النَّاسِ [سوره اعراف: 144]

 

  ‏مزامیر‏ ۱۰۶:‏۲۳ -  آنگاه خداوند خواست ایشان را هلاک کند ، ولی« برگزیده او موسی » به شفاعت برخاست تاغضب او را از هلاکت ایشان برگرداند

reply flag link

 
علی م در ‫۴ سال و ۶ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مهر ۱۳۹۹، ساعت ۱۸:۰۳ نوشته:

بیت پنجم این‌گونه بایستی تصحیح شود:
به خاک پای تو هر دم همی کنند «پیام»
اگر «پیغام» باشد، وزن شعر هجای اضافی پیدا می‌کند.

reply flag link

 

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.