بخش ۱۱ - مدافعهٔ امرا آن حجت را به شبههٔ جبریانه و جواب دادن شاه ایشان را
پس بگفتند آن امیران کین فنیست
از عنایتهاش کار جهد نیست
قسمت حقست مه را روی نغز
دادهٔ بختست گل را بوی نغز
گفت سلطان بلک آنچ از نفس زاد
ریع تقصیرست و دخل اجتهاد
ورنه آدم کی بگفتی با خدا
ربنا انا ظلمنا نفسنا
خود بگفتی کین گناه از نفس بود
چون قضا این بود حزم ما چه سود
همچو ابلیسی که گفت اغویتنی
تو شکستی جام و ما را میزنی
بل قضا حقست و جهد بنده حق
هین مباش اعور چو ابلیس خلق
در تردد ماندهایم اندر دو کار
این تردد کی بود بیاختیار
این کنم یا آن کنم او کی گود
که دو دست و پای او بسته بود
هیچ باشد این تردد بر سرم
که روم در بحر یا بالا پرم
این تردد هست که موصل روم
یا برای سحر تا بابل روم
پس تردد را بباید قدرتی
ورنه آن خنده بود بر سبلتی
بر قضا کم نه بهانه ای جوان
جرم خود را چون نهی بر دیگران
خون کند زید و قصاص او به عمر
می خورد عمرو و بر احمد حد خمر
گرد خود برگرد و جرم خود ببین
جنبش از خود بین و از سایه مبین
که نخواهد شد غلط پاداش میر
خصم را میداند آن میر بصیر
چون عسل خوردی نیامد تب به غیر
مزد روز تو نیامد شب به غیر
در چه کردی جهد کان وا تو نگشت
تو چه کاریدی که نامد ریع کشت
فعل تو که زاید از جان و تنت
همچو فرزندت بگیرد دامنت
فعل را در غیب صورت میکنند
فعل دزدی را نه داری میزنند
دار کی ماند به دزدی لیک آن
هست تصویر خدای غیبدان
در دل شحنه چو حق الهام داد
که چنین صورت بساز از بهر داد
تا تو عالم باشی و عادل قضا
نامناسب چون دهد داد و سزا
چونک حاکم این کند اندر گزین
چون کند حکم احکم این حاکمین
چون بکاری جو نروید غیر جو
قرض تو کردی ز که خواهد گرو
جرم خود را بر کسی دیگر منه
هوش و گوش خود بدین پاداش ده
جرم بر خود نه که تو خود کاشتی
با جزا و عدل حق کن آشتی
رنج را باشد سبب بد کردنی
بد ز فعل خود شناس از بخت نی
آن نظر در بخت چشم احول کند
کلب را کهدانی و کاهل کند
متهم کن نفس خود را ای فتی
متهم کم کن جزای عدل را
توبه کن مردانه سر آور به ره
که فمن یعمل بمثقال یره
در فسون نفس کم شو غرهای
که آفتاب حق نپوشد ذرهای
هست این ذرات جسمی ای مفید
پیش این خورشید جسمانی پدید
هست ذرات خواطر و افتکار
پیش خورشید حقایق آشکار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، امیران به قدرت الهی و قضا و قدر اشاره میکنند و بر این نکته تأکید میکنند که سرنوشت انسانها از خداوند است و تلاش و جهد ممکن است بیفایده باشد. سلطان تصریح میکند که انسان باید به خود و اعمالش توجه کند و نباید تقصیرات را به گردن دیگران بیندازد. سخن به اینجا میرسد که انسان باید مسئولیت اعمال خود را بپذیرد و بداند که جزا و پاداش او بهخاطر کارهای خودش است.
در ادامه، بیان شده که تردد و سردرگمی در انتخابهای زندگی، نشاندهنده فقدان اختیار نیست و باید به عمق رفتارها و افکار خود پرداخته شود. فردی که گناهش را بر دیگران میگذارد در حقیقت خود را از مسئولیتهایش دور میکند و باید بداند که خود اوست که نتیجه اعمالش را به دوش میکشد.
در نهایت، توصیه میشود که فرد باید به توبه و خودشناسی بپردازد تا بتواند از خسارتهای ناشی از رفتارهای نادرست در امان بماند و به عدالت الهی نزدیکتر شود. هدف در این متن، آگاهی از خود و شناخت عواقب اعمال خود است.
هوش مصنوعی: امیران گفتند که این موقعیت حاصل لطف و عنایت اوست و نیازی به تلاش و کوشش نیست.
هوش مصنوعی: قسمت و تقدیر این است که ماه چهره زیبایی داشته باشد و گل نیز به لطف بخت بویی دلپذیر و خوشایند را داراست.
هوش مصنوعی: سلطان گفت که علت نقص و خطا در کارها از نفس و اراده انسان است، و به تلاش و کوشش خودمان بستگی دارد.
هوش مصنوعی: اگر نه این بود که آدم (انسان) با خداوند سخن گفت، چگونه میتوانست بگوید: «پروردگارا، ما به خود ستم کردیم»؟
هوش مصنوعی: تو خود گفتی که این گناه از نفس است، اما وقتی سرنوشت چنین تعیین شده، احتیاط ما چه فایدهای دارد؟
هوش مصنوعی: همانند ابلیسی که گفت تو باعث فریب من شدی، تو پیمانه را شکستی و ما را مست میکنی.
هوش مصنوعی: به جای اینکه مانند ابلیس که یک چشمش نابینا بود، فقط به نقاط ضعف خود و دیگران توجه کنی، تلاش کن که حق حقیقت را بشناسی و بر اساس آن عمل کنی. نگذار که محدودیتها تو را از تلاش برای درک و شناخت حق بازدارد.
هوش مصنوعی: ما در بین دو کار در حال حرکت هستیم و نمیدانیم که این وضعیت ناخواسته کی به پایان میرسد.
هوش مصنوعی: این کار را بکنم یا آن کار را؟ او که در وضعیت سختی قرار دارد، چه قدرتی دارد که بتواند انتخاب کند؟
هوش مصنوعی: این تردد و رفت و آمدی که بر سرم میشود، هیچ ارزشی ندارد؛ چون من میتوانم یا به عمق دریا بروم یا به آسمان پرواز کنم.
هوش مصنوعی: این رفت و آمد است که به موصل یا روم میرود، یا برای سحر به بابل میرود.
هوش مصنوعی: برای رسیدن به مقصد و حرکت در مسیر، نیاز به توانایی و قدرت داریم؛ وگرنه هر گونه تلاش بیهوده و ناپخته خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر به طور اتفاقی بیدلیل بهانهای برای جوانان وجود ندارد، جوان باید بداند که زمانی که اعمال خود را زیر ذرهبین قرار میدهد، نباید دیگران را هم به انجام کارهای ناپسند مادام که خود نیز مرتکب آنها میشود، متهم کند.
هوش مصنوعی: زید به دست عمر کشته میشود و عمر به خاطر این عمل مجازات میشود، در حالی که برای احمد به خاطر نوشیدن شراب، حد (مجازات) تعیین شده است.
هوش مصنوعی: به دور خود بچرخ و خودت را تماشا کن، حرکت و جنب و جوش را در خودت احساس کن و به سایهات توجه نکن.
هوش مصنوعی: کسی که به درستی و حقیقت آگاهی دارد، میداند که پیروزی و پاداش دشمن هرگز اشتباه نخواهد بود.
هوش مصنوعی: وقتی عسل را خوردی، بیماری به سراغت نیامد. پس از آن هم، شب به جز مزد و پاداش روزت نیامد.
هوش مصنوعی: چگونه سعی و تلاشی کردی که به نتیجه نرسیدی؟ چه چیزی انجام دادی که ثمری نداشت و نتیجهای برایت حاصل نکرد؟
هوش مصنوعی: عمل تو که از جان و وجودت نشأت میگیرد، مانند فرزندت دامن تو را میگیرد.
هوش مصنوعی: عمل دزدی به طور پنهانی و بیخبر از دیگران انجام میشود و در این حال، کسی را در موقعیت افشای آن نمیبینیم.
هوش مصنوعی: در اینجا مفهوم این است که دارایی و اموال مادی در دنیا همیشگی نیستند و نمیتوان به راحتی از آنها بهرهمند شد. اما آنچه که در این میان باقی میماند، تصویر و شناختی از خداوند است که از درک او بهدست میآید و این دانش و بینش نسبت به غیب و عالم نامرئی ارزشمندتر از هر چیز دیگری است.
هوش مصنوعی: زمانی که الهام الهی در دل شحنه (نگهبان) قرار گرفت، دستور داد که به خاطر عدالت، چنین صورتی بسازد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که تو دانشمند و عادل باشی، قضاوت نادرستی به وجود نخواهد آمد و هر چیز به عدالت و شایستگی خود مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
هوش مصنوعی: زمانی که حاکم در انتخاب خود اینگونه عمل کند، حکم او چگونه میتواند معقول و درست باشد؟
هوش مصنوعی: اگر دانه جو بکاری، تنها جو خواهد رویید. اگر طلبکار شوی، باید بدان که دیگران هم از تو طلب دارند و چیزی بیش از آنچه کاشتهای نخواهی داشت.
هوش مصنوعی: تقصیر خود را به گردن دیگران نینداز و به جای آن، توجه و آگاهی خود را به این پاداش ببخش.
هوش مصنوعی: تو خود سبب گناه خویش هستی و اکنون باید با حق و عدالت آشتی کنی.
هوش مصنوعی: رنج و سختی به خاطر رفتار ناپسند خود ما به وجود میآید و نه به خاطر سرنوشت یا شانس.
هوش مصنوعی: به لطف تقدیر و سرنوشت، نگاهی که به کسی میافکنی، میتواند او را به کار و تلاش وادار کند یا برعکس، او را سست و تنبل کند.
هوش مصنوعی: ای جوان، نفس خود را مورد سرزنش قرار بده و از خودت بپرس که آیا به اندازه کافی به عدالت و انصاف عمل کردهای یا خیر.
هوش مصنوعی: پشیمانی و بازگشت از اشتباهات را با ارادهای قوی و با تمام وجود آغاز کن، زیرا هر کس به اندازهی حتی کوچکترین کارهایش پاسخگو خواهد بود.
هوش مصنوعی: به خود مغرور نشو و از نفس خود فریب نخور، زیرا حقیقت و نور الهی هیچ چیزی را نمیپوشاند و نمیتوان آن را پنهان کرد.
هوش مصنوعی: این ذرات جسمی که وجود دارند، برای این خورشید مادی که در آسمان میدرخشد، بسیار مفید و کمککننده هستند.
هوش مصنوعی: ذرات و یادها و تصورات ما در برابر خورشید حقیقت به روشنی نمایان میشود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۹ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.