بخش ۳۳ - بیان آنک هنرها و زیرکی‌ها و مال دنیا هم‌چون پرهای طاوس عدو جانست
پس هنر آمد هلاکت خام را
کز پی دانه نبیند دام را
اختیار آن را نکو باشد که او
مالک خود باشد اندر اتقوا
چون نباشد حفظ و تقوی زینهار
دور کن آلت، بینداز اختیار
جلوه‌گاه و اختیارم آن پَر‌ست
بر کنم پر را که در قصد سر‌ست
نیست انگارد پر خود را صبور
تا پَرَش در نفکند در شر و شور
پس زیانش نیست پر گو بر مکن
گر رسد تیری به پیش آرد مجن
لیک بر من پر زیبا دشمنیست
چونک از جلوه‌گری صبریم نیست
گر بدی صبر و حفاظم راه‌بر
بر فزودی ز اختیارم کر و فر
هم‌چو طفلم یا چو مست اندر فتن
نیست لایق تیغ اندر دست من
گر مرا عقلی بدی و منزجر
تیغ اندر دست من بودی ظفر
عقل باید نورده چون آفتاب
تا زند تیغی که نبود جز صواب
چون ندارم عقل تابان و صلاح
پس چرا در چاه نندازم سلاح؟
در چه اندازم کنون تیغ و مجن
کاین سلاح خصم من خواهد شدن
چون ندارم زور و یاری و سند
تیغم او بستاند و بر من زند
رغم این نفس وقیحه‌خوی را
که نپوشد رو، خراشم روی را
تا شود کم این جمال و این کمال
چون نمانَد رو، کم افتم در وبال
چون بدین نیّت خراشم، بزه نیست
که به زخم این روی را پوشیدنی‌ست
گر دلم خوی ستیری داشتی
روی خوبم جز صفا نفراشتی
چون ندیدم زور و فرهنگ و صلاح
خصم دیدم، زود بشکستم سلاح
تا نگردد تیغ من او را کمال
تا نگردد خنجرم بر من وبال
می‌گریزم تا رگم جنبان بود
کی فرار از خویشتن آسان بود؟
آنک از غیری بود او را فرار
چون ازو ببرید، گیرد او قرار
من که خصمم هم منم اندر گریز
تا ابد کار من آمد خیزخیز
نه به هند‌ست آمن و نه در ختن
آنک خصم اوست سایهٔ خویشتن
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره هنر و اختیار انسان در مواجهه با چالش‌ها و خطرات است. شاعر به این نکته اشاره می‌کند که هنر می‌تواند انسان را از هلاکت نجات دهد، اما برای ایفای نقش درست، فرد باید بر خود تسلط داشته باشد و تقوا و حفظ خود را در نظر بگیرد. اگر انسان نتواند از خود دفاع کند و محکم باشد، بهتر است از ابزار و اختیارات خود دست بردارد.
شاعر به تمثیل پرنده‌ای اشاره می‌کند که باید با احتیاط پرواز کند وگرنه به خطر می‌افتد. او تأکید می‌کند که بدون عقل و دانش نمی‌توان در زندگی به درستی عمل کرد و تیغ و سلاح را فقط باید در دست کسی دید که صلاحیت استعمال آن را دارد.
نهایتاً، شاعر بیان می‌کند که اگر شخص نتواند بر خویش مسلط شود، خود را در معرض خطر و آسیب قرار می‌دهد. بنابراین، بهترین راه برای حفظ خود، دوری از بدی‌ها و دشمنی‌ها و کنترل نفس است.
هوش مصنوعی: پس هنر باعث نابودی نادانان می‌شود، زیرا آن‌ها به دنبال مادیات هستند و در پی آن دام‌ها و خطرات را نمی‌بینند.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که توانایی و قدرت واقعی در داشتن اختیاری درست و مناسب است، به شرطی که فرد به خودآگاهی و مالکیت بر نفس خود دست یابد. در واقع، کسی که بر خود مسلط باشد و از نیکی‌ها پیروی کند، در موقعیت بهتری قرار دارد.
هوش مصنوعی: اگر حفظ و تقوا وجود نداشته باشد، به دور بینداز اختیار و آلت را تا از گناه و آسیب رهایی یابی.
هوش مصنوعی: من در جایی هستم که به زیبایی خودم می‌بالم و با اراده‌ام، بال و پر خود را می‌گشایم تا به هدف‌های بزرگ دست پیدا کنم.
هوش مصنوعی: کسی که صبور و آرام باشد، به خود اجازه نمی‌دهد که در مشکلات و قهری که به وجود می‌آید، گرفتار شود و خود را به بی‌نظمی و بحران نیفکند.
هوش مصنوعی: اگر پر گویی و سخن گفتن زیاد باشد، ضرر ندارد. اگر تیر به مقصدی برسد، مجنون را به جلو می‌برد.
هوش مصنوعی: اما بر من یک دشمن زیبا وجود دارد؛ چون نمی‌توانم در برابر زیبایی‌اش صبوری کنم.
هوش مصنوعی: اگر بدی، صبر و مراقبت من را از بین ببرد، به سرعت از کنترل من خارج می‌شوی و به غافل‌گیری‌ام افزوده می‌کنی.
هوش مصنوعی: شبیه کودک یا فردی مست در حال بی‌خبری هستم و در این وضعیت نمی‌توانم شایسته استفاده از شمشیر باشم.
هوش مصنوعی: اگر عقل و درایت داشتی و از من دور نمی‌شدی، با تیغی در دست من، پیروزی از آن من بود.
هوش مصنوعی: عقل باید مانند آفتاب روشنگر باشد تا بتواند حقیقت را از نادرستی تشخیص دهد و درستی را بروز دهد.
هوش مصنوعی: وقتی من توانایی و درک لازم را ندارم، چرا باید خودم را در موقعیت‌های خطرناک قرار دهم؟
هوش مصنوعی: اکنون باید درباره این موضوع تصمیم بگیرم که چگونه با دشمن مقابله کنم، زیرا این ابزارها و وسایل من به زودی به سلاح او تبدیل خواهند شد.
هوش مصنوعی: زمانی که من نه قدرتی دارم و نه حمایت و مدارکی که به من کمک کند، دشمنانم به راحتی می‌توانند بر من غلبه کنند و مرا تحت فشار قرار دهند.
هوش مصنوعی: با وجود این که این نفس بی‌شرم و تندخو در پیشانی‌ام نمایان است، نمی‌گذارم که زخم‌هایم را نمایش دهد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که این زیبایی و کمال از بین نرود، اگر چهره‌ام در معرض دید نباشد، به آرامی در مشکلات و چالش‌ها غرق می‌شوم.
هوش مصنوعی: به خاطر نیت و خواسته‌ام، ایرادی ندارد که زخم این چهره را بپوشانم.
هوش مصنوعی: اگر دل من ستمگری می‌داشت، هیچ‌گاه چهره زیبای تو را جز با پاکی نمی‌دید.
هوش مصنوعی: زمانی که قدرت و فرهنگ و نیکی دشمنم را ندیدم، به سرعت سلاح خود را شکستم و تسلیم شدم.
هوش مصنوعی: تا زمانی که شمشیر من او را به کمال نرساند، تا وقتی که خنجرم بر من آسیبی نرساند.
هوش مصنوعی: به جایی می‌دویم که همچنان زندگی در جریان است، ولی آیا واقعاً می‌توان از خود واقعی‌ام فرار کرد؟
هوش مصنوعی: کسی که از دیگری دور می‌شود، آرامش و سکون را پیدا می‌کند، همان‌طور که وقتی از چیزی که او را می‌آزارد فاصله می‌گیرد، به آرامش دست می‌یابد.
هوش مصنوعی: من که دشمن خودم هستم و همیشه در حال فرارم، تا ابد این وضعیت ادامه دارد و من باید همیشه آماده باشم.
هوش مصنوعی: نه در هند امنیتی هست و نه در ختن، زیرا دشمن او، سایه‌ی خودش است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی آهنگهایی که در متن آن‌ها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.