مولانا
»
مثنوی معنوی
»
دفتر چهارم
»
بخش ۸۲ - علامت عاقل تمام و نیم‌عاقل و مرد تمام و نیم‌مرد و علامت شقی مغرور لاشی
عاقل آن باشد که او با مشعله‌ست
او دلیل و پیشوای قافله‌ست
پیرو نور خودست آن پیش‌رو
تابع خویشست آن بی‌خویش‌رو
مؤمن خویشست و ایمان آورید
هم بدان نوری که جانش زو چرید
دیگری که نیم‌عاقل آمد او
عاقلی را دیدهٔ خود داند او
دست در وی زد چو کور اندر دلیل
تا بدو بینا شد و چست و جلیل
وآن خری کز عقل جوسنگی نداشت
خود نبودش عقل و عاقل را گذاشت
ره نداند نه کثیر و نه قلیل
ننگش آید آمدن خلف دلیل
می‌رود اندر بیابان دراز
گاه لنگان آیس و گاهی بتاز
شمع نه تا پیشوای خود کند
نیم شمعی نه که نوری کد کند
نیست عقلش تا دم زنده زند
نیم‌عقلی نه که خود مرده کند
مردهٔ آن عاقل آید او تمام
تا برآید از نشیب خود به بام
عقل کامل نیست خود را مرده کن
در پناه عاقلی زنده‌سخن
زنده نی تا همدم عیسی بود
مرده نی تا دمگه عیسی شود
جان کورش گام هر سو می‌نهد
عاقبت نجهد ولی بر می‌جهد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن درباره تفاوت عاقل و غیر عاقل است. عاقل به عنوان پیشوای قافله و منبع نور معرفی می‌شود که دیگران را به راهنمایی می‌کند و به نور ایمانش متکی است. در contrast، شخص غیرعاقل ناتوان است و در پیروی از دیگران دچار سردرگمی می‌شود. او مانند کورانی است که بدون درک فکری در راه می‌رود و به نتایج منفی می‌رسد. نوشته به این نکته اشاره دارد که عقل باید کامل و زنده باشد و تنها در کنار عقلای واقعی است که می‌توان رشد کرد و به کمال رسید. در نهایت، تأکید بر این است که تنها عقل کامل است که می‌تواند انسان را از سردرگمی نجات دهد و به کمال برساند.
هوش مصنوعی: عاقل کسی است که مانند چراغی در تاریکی می‌درخشد و راه را نشان می‌دهد. او به عنوان ناظر و راهنمای گروه عمل می‌کند و دیگران را در مسیر درست هدایت می‌کند.
هوش مصنوعی: کسی که از نور خود پیروی می‌کند، در حقیقت به راهی که خودش مشخص کرده است، حرکت می‌کند. اما کسی که فاقد خودآگاهی و هویت است، به دیگران وابسته است و بدون جهت مشخصی پیش می‌رود.
هوش مصنوعی: مؤمن، خود را می‌شناسد و به ایمانش پایبند است، همان‌طور که جانش از نوری می‌تابد که به آن وابسته است.
هوش مصنوعی: شخصی که نیمه‌عاقل است، خود را عاقل می‌داند و به همین خاطر همه چیز را از دیدگاه خود می‌بیند.
هوش مصنوعی: اکنون که دست به کار شدم، مانند یک فرد نابینا در جستجوی دلیل، ناگهان به روشنایی رسیدم و توانستم به حقیقتی بزرگ دست یابم و به خوبی آن را درک کنم.
هوش مصنوعی: خری که هیچ فهم و عقلی نداشت، در حقیقت خود به خاطر نداشتن عقل، آن را به عاقل واگذار کرد.
هوش مصنوعی: کسی که راه را نمی‌شناسد، چه زیاد و چه کم، برایش ننگ است که بدون دلیل و راهنما به اینجا بیاید.
هوش مصنوعی: او در بیابان وسیع قدم می‌زند؛ گاهی به آرامی و با احتیاط و گاهی با شتاب و سرعت حرکت می‌کند.
هوش مصنوعی: شمع تا زمانی که در حضور پیشوای خود قرار دارد، خاموش نمی‌شود؛ ولی اگر تنها بماند، نورش کم‌رنگ می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر عقلش تا زمانی که زنده است چیزی نگوید، نشان‌دهنده‌ی نادانی‌اش است؛ نه اینکه خود را به مرده‌ای تبدیل کند.
هوش مصنوعی: انسان عاقل حتی پس از مرگ هم برترین حالت خود را نشان می‌دهد، چرا که مانند کسی که از نشیب به بلندای کوه می‌رسد، به کمال خود دست می‌یابد.
هوش مصنوعی: بهتر است که در برابر عقل کامل، خود را ناتوان و بی‌اعتبار بنمائی و در سایهٔ عقل سالم و درست سخن بگویی که موجب زنده ماندن تو می‌شود.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به بیان حالتی از وجود و عدم وجود می‌پردازد. او می‌گوید که در زمان حیات، انسان باید به گونه‌ای باشد که همدم عیسی باشد، یعنی زندگی‌ای پر از معنا و هدف داشته باشد. اما وقتی از دنیا می‌رود، باید به شکلی باشد که نمایانگر تجلیات او شود. به عبارتی، در زندگی باید طوری عمل کند که مانند عیسی درخشان و تاثیرگذار باشد و در مرگ نیز به حالتی درآید که یاد او همچنان باقی بماند. در واقع، شاعر به پیوستگی زندگی و مرگ و اهمیتی که هر کدام دارند، اشاره می‌کند.
هوش مصنوعی: روح کورش در هر گام که برمی‌دارد، ممکن است در ابتدا به آسانی پیش برود، اما در نهایت با قدرت و شدت عمل خود را نشان می‌دهد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.