ملک برهم زن تو ادهموار زود
تا بیابی همچو او ملک خلود
خفته بود آن شه شبانه بر سریر
حارسان بر بام اندر دار و گیر
قصد شه از حارسان آن هم نبود
که کند زان دفع دزدان و رنود
او همی دانست که آن کو عادلست
فارغست از واقعه آمن دلست
عدل باشد پاسبان گامها
نه به شب چوبکزنان بر بامها
لیک بد مقصودش از بانگ رباب
همچو مشتاقان خیال آن خطاب
نالهٔ سرنا و تهدید دهل
چیزکی ماند بدان ناقور کل
پس حکیمان گفتهاند این لحنها
از دوار چرخ بگرفتیم ما
بانگ گردشهای چرخست این که خلق
میسرایندش به تنبور و به حلق
مؤمنان گویند که آثار بهشت
نغز گردانید هر آواز زشت
ما همه اجزای آدم بودهایم
در بهشت آن لحنها بشنودهایم
گرچه بر ما ریخت آب و گل شکی
یادمان آمد از آنها چیزکی
لیک چون آمیخت با خاک کرب
کی دهند این زیر و آن بم آن طرب
آب چون آمیخت با بول و کمیز
گشت ز آمیزش مزاجش تلخ و تیز
چیزکی از آب هستش در جسد
بول گیرش آتشی را میکشد
گر نجس شد آب این طبعش بماند
که آتش غم را به طبع خود نشاند
پس غدای عاشقان آمد سماع
که درو باشد خیال اجتماع
قوتی گیرد خیالات ضمیر
بلک صورت گردد از بانگ و صفیر
آتش عشق از نواها گشت تیز
آن چنان که آتش آن جوزریز
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این ابیات به توصیف عواطف و حالتهای انسانی میپردازد و میگوید که برای رسیدن به حالت ابدی و آرامش باید از دنیای مادی و مشکلات آن فاصله گرفت. او به شبنشینی شاه اشاره میکند که بر تخت خوابیده و حراسان (نگهبانان) در بامها مستقر شدهاند تا از دزدان و خطرات جلوگیری کنند. اما هدف شاه از این تجمع فقط حفاظت نیست، بلکه او به دنبال جلب شور و شوق عاشقانه از طریق نواهای موسیقی است که انسانها را به یاد خاطرات خوش و بهشت میاندازد.
شاعر به این نکته اشاره میکند که صدای طبیعی و نواهای دلانگیز در واقع بازتاب گردش دنیا و زندگی است و مؤمنان بر این باورند که این نغمهها میتوانند روح را به سمت آرامش و زیبایی سوق دهند. او به هنرمندانی که با موسیقی و نواها عشق و شوق را بیدار میکنند، ارج مینهد و میگوید که عشاق با سماع میتوانند به یکدیگر نزدیکتر شوند و احساسات خود را بیان کنند. در نهایت، شعله عشق و شور زندگی از این نواها تغذیه میشود و به زندگی معنایی عمیقتر میبخشد.
هوش مصنوعی: ای پادشاه، با شجاعت و جدیت بر کارها مسلط شو تا بتوانی مانند او به جاودانگی دست یابی.
هوش مصنوعی: در شب، آن پادشاه بر تخت خود در موقعیتی خوابیده بود که نزدیک به دیوار و نگهبانان است.
هوش مصنوعی: پادشاه از حارسها و نگهداران خود به این خاطر استفاده نکرد که آنها را برای مقابله با دزدی و آزار دیگران به کار بگیرد.
هوش مصنوعی: او میدانست که کسی که عادل و درستکار است از حوادث و مشکلات این دنیای ناامن بیخیال است و دلش آرام است.
هوش مصنوعی: عدل باید حفاظت کند از قدمها، نه اینکه در شب به شکایت و سر و صدا بر بامها بپردازد.
هوش مصنوعی: اما آنچه او میخواهد از صدای رباب، همچون عاشقان، بیان تمنا و آرزو است.
هوش مصنوعی: صدای سرنا و تهدید طبل به نوعی شبیه به صدای ناقوس است.
هوش مصنوعی: حکماء میگویند ما این لحنها را از تغییر و تحولات زندگی گرفتیم.
هوش مصنوعی: صدای چرخش و حرکت دنیا است که مردم آن را با تنبور و آواز میخوانند.
هوش مصنوعی: مؤمنان میگویند که نشانهها و جلوههای بهشت زیباست و هر صدای ناخوشایند و زشت را از بین میبرد.
هوش مصنوعی: ما تماماً بخشی از وجود آدم بودهایم و در بهشت، آن نواهای زیبا را شنیدهایم.
هوش مصنوعی: اگرچه بر ما آبی و گلی ریخته شد، اما یادمان همواره از آنها نکتهای به یاد دارد.
هوش مصنوعی: اما وقتی که با خاک کربلا آمیخته شود، دیگر چه کسی میتواند این شور و حال را به اوج برساند یا پایین بیاورد؟
هوش مصنوعی: وقتی آب با ادرار مخلوط میشود، طعم و مزهاش تلخ و تند میشود.
هوش مصنوعی: چیزی از آب در بدن او وجود دارد که آتش را خاموش میکند.
هوش مصنوعی: اگر آب آلوده شود، طبیعتش تغییر نمیکند و آتش غم را به خود جذب میکند.
هوش مصنوعی: پس غذای عاشقان، سماع است که در آن، خیال یکپارچگی و نزدیکی وجود دارد.
هوش مصنوعی: خیالات و افکار درون انسان قوت میگیرند و شکل میگیرند، اما این شکلگیری به این دلیل است که از صداها و نداها تأثیر میپذیرند.
هوش مصنوعی: شعلههای عشق به اندازهای شدت گرفتند که همانند آتش درخت گردو مجدداً شعلهور شدند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۱۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.