بخش ۴۳ - گفتن موسی علیه السلام گوساله‌پرست را کی «آن خیال‌اندیشی و حزم تو کجاست؟»
گفت موسی با یکی مست خیال
کای بداندیش از شقاوت وز ضلال
صد گمانت بود در پیغامبریم
با چنین برهان و این خلق کریم
صد هزاران معجزه دیدی ز من
صد خیالت می‌فزود و شک و ظن
از خیال و وسوسه تنگ آمدی
طعن بر پیغامبری‌ام می‌زدی
گرد از دریا بر آوردم عیان
تا رهیدیت از شر فرعونیان
ز آسمان چل سال کاسه و خوان رسید
وز دعاام جوی از سنگی دوید
این و صد چندین و چندین گرم و سرد
از تو ای سرد آن توهم کم نکرد
بانگ زد گوساله‌ای از جادوی
سجده کردی که «خدای من توی»
آن توهمهات را سیلاب برد
زیرکیِ باردت را خواب برد
چون نبودی بدگمان در حق او؟
چون نهادی سر چنان؟ ای زشت‌خو
چون خیالت نامد از تزویر او؟
وز فساد سحر احمق‌گیر او؟
سامریی خود که باشد ای سگان!؟
که خدایی بر تراشد در جهان؟
چون درین تزویر او یک‌دل شدی؟
وز همه اشکال‌ها عاطل شدی؟
گاو می‌شاید خدایی را بلاف
در رسولی‌ام تو چون کردی خلاف؟
پیش گاوی سجده کردی از خری
گشت عقلت صید سحر سامری
چشم دزدیدی ز نور ذوالجلال
اینت جهل وافر و عین ضلال
شه بر آن عقل و گزینش که تراست
چون تو کان جهل را کشتن سزاست
گاو زرین بانگ کرد، آخر چه گفت؟
کاحمقان را این همه رغبت شکفت؟
زان عجب‌تر دیده‌ایت از من بسی
لیک حق را کی پذیرد هر خسی؟
باطلان را چه رباید؟ باطلی
عاطلان را چه خوش آید؟ عاطلی
زانک هر جنسی رباید جنس خود
گاو سوی شیر نر کی رو نهد؟
گرگ بر یوسف کجا عشق آوَرَد؟
جز مگر از مکر تا او را خورد
چون ز گرگی وا رهد محرم شود
چون سگ کهف از بنی‌آدم شود
چون ابوبکر از محمد برد بو
گفت هذا لیس وجه کاذب
چون نبد بوجهل از اصحاب درد
دید صد شق قمر باور نکرد
دردمندی کش ز بام افتاد طشت
زو نهان کردیم حق پنهان نگشت
وانک او جاهل بُد از دردش بعید
چند بنمودند و او آن را ندید
آینهٔ دل صاف باید تا درو
وا شناسی صورت زشت از نکو
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: موسی به یک شخص بداندیش که دچار تردید و شک در پیامبری او بود، می‌گوید که با وجود معجزات و نشانه‌های فراوانی که از او دیده، باز هم به کفر و طعنه زنی برخاسته است. او یادآوری می‌کند که خداوند چگونه او را از فرعونیان نجات داده و معجزاتش به چشم او آمده است. موسی متعجب است که این فرد چگونه به گوساله‌پرستی و سجده به آن مشغول شده و از حق غافل مانده است. او به این شخص می‌گوید که جهل و تزویر او را فریب داده و عقلش را نابود کرده است. در نهایت، موسی تأکید می‌کند که برای درک حقیقت، دل باید صاف و خالی از کینه و جهل باشد تا بتواند تمایز بین زشت و زیبا را بیابد.
هوش مصنوعی: موسی به یکی از افرادی که تحت تأثیر افکار نابجا و خیالات در هم و برهم قرار گرفته بود، گفت: ای فرد بدبین، تو به خاطر نادانی و گمراهی‌ات در وضعیت سخت و دشواری قرار داری.
هوش مصنوعی: خود را گرفتار گمان‌ها و حدس‌های بی‌پایه نکن، چرا که با این دلیل و استدلال، می‌توانی به حقیقت رسیده و از دلایل قابل قبول بهره‌مند شوی. این مردم با بزرگ‌منشی و کرامت خود، در پی اثبات حقایق هستند.
هوش مصنوعی: تو معجزات زیادی از من مشاهده کردی، اما خیالت همیشه بیشتر می‌شد و در قلبت شک و تردید به وجود می‌آورد.
هوش مصنوعی: به خاطر خیال و افکار مزاحم خسته شده بودی و به این دلیل به من که پیامبری را به دوش دارم، انتقاد می‌کردی.
هوش مصنوعی: من از دریا گرد و غباری را به نمایان آوردم تا تو را از شر فرعونیان نجات دهم.
هوش مصنوعی: پس از سال‌ها انتظار و دعا، نعمتی از آسمان نازل شد و همچون آبی که از دل سنگی می‌جوشد، به زندگی‌ام جاری گردید.
هوش مصنوعی: این اشعار به نوعی اشاره دارد به اینکه با وجود تجربیات مختلف و تغییرات زیادی که در زندگی وجود دارد، محبت و عاطفه‌ای که نسبت به شخصی احساس می‌شود، همچنان پایدار و ثابت باقی می‌ماند. احساسات گرم و سرد زندگی هیچ‌کدام نمی‌توانند این محبت را کمرنگ کنند.
هوش مصنوعی: صدای گوساله‌ای به گوش رسید که تحت تاثیر سحر و جادو به سجده افتاده و گفت: «پروردگار من، تویی.»
هوش مصنوعی: آن خیالات و تصوراتت توسط سیل احساسات و واقعیت‌ها شسته می‌شود، و هوش و زیرکی‌ات در خواب فرو می‌رود.
هوش مصنوعی: چرا در مورد او بدگمان نبودی؟ چرا چنین سرنوشتی را برای او رقم زدی؟ ای کسی که نیکو نیستی.
هوش مصنوعی: چرا خیال تو تحت تأثیر شیطنت‌های او قرار نمی‌گیرد؟ و چرا از سحر و فریب او، که انسان را احمق می‌کند، آسیب نمی‌بینی؟
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که سامری که خود را به عنوان یک شخصیت مهم و خدایی معرفی می‌کند، چه ارزشی دارد و چه کاره است که بتواند در دنیا تأثیرگذار باشد؟ به نوعی به تمسخر و انتقاد از کسانی پرداخته می‌شود که خود را خیلی بزرگ می‌نمایانند، در حالی که واقعاً جایگاهی ندارند.
هوش مصنوعی: زمانی که در این فریب و نیرنگ یک‌دل و یکپارچه شدی، از تمام شکل‌ها و ظواهر بی‌فایده و خالی ماندی؟
هوش مصنوعی: تو که خود را نماینده خدا می‌دانی، چگونه می‌توانی به دستورات او تخطی کنی، در حالی که حتی یک گاو هم به رعایت اصول درستی پایبند است؟
هوش مصنوعی: تو برای گاوی سجده می‌کنی و عقلت همانند خری به دام جادوگری سامری گرفتار شده است.
هوش مصنوعی: نگاه تو از نور خداوند بزرگ دور است و این نشان‌دهنده جهل و نادانی توست.
هوش مصنوعی: این بیت به این اشاره دارد که برای انتخاب و تصمیم‌گیری، باید بر عقل و آگاهی خود تکیه کنی. اگر تو به جهل و نادانی خود غلبه کنی، آن وقت واجب است که آن را کنار بگذاری و بکشید. به عبارتی دیگر، شناخت و آگاهی باید بر نادانی و جهل غلبه یابد.
هوش مصنوعی: گاو طلایی صدایی بلند کرد، حالا چه چیز را اعلام کرد؟ چرا این همه علاقه و خواسته در میان دانایان به وجود آمده است؟
هوش مصنوعی: از من چیزهای شگفت‌انگیزی دیده‌ای، اما چه کسی می‌تواند حقیقت را بپذیرد؟ هر کسی که بی‌ارزش و نادان باشد.
هوش مصنوعی: باطلان در اینجا به کسانی اشاره دارد که به بیهودگی و پوچی می‌پردازند، و سوال مطرح شده این است که چه چیزی می‌تواند آنها را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین، از عاطلان (کسانی که در حالت بی‌تحولی یا غفلت هستند) پرسیده می‌شود که چه چیزی می‌تواند برایشان دلچسب باشد. به نوعی، این بیت به تردید و سؤال درباره ارزش و جذابیت باطل و بی‌هدف بودن می‌پردازد.
هوش مصنوعی: چون هر چیزی به دنبال هم‌نوع و هم‌جنس خود می‌روید، مانند اینکه گاو به سوی نر نمی‌رود.
هوش مصنوعی: گرگ نمی‌تواند به یوسف عشق بورزد؛ جز اینکه با نیرنگ او را فریب دهد تا خورده شود.
هوش مصنوعی: وقتی کسی از خطر و تهدیدی رهایی یابد، مانند وارثی می‌شود که در ایمنی قرار می‌گیرد. به نوعی، او ممکن است به خلوص و بی‌گناهی باز گردد، همان‌طور که یک موجود وفادار و مطیع نسبت به انسان‌ها عمل می‌کند.
هوش مصنوعی: وقتی ابوبکر بوی محمد را استشمام کرد، گفت: این صورت دروغگو نیست.
هوش مصنوعی: وقتی بوجهل، یکی از دوستان اهل درد و اندیشه، صد شق القمر را مشاهده نکرد، به آن باور نداشت.
هوش مصنوعی: کسی که دچار درد و رنج است، وقتی از بام سقوط کند، ما طشت او را پنهان می‌کنیم، اما حقیقت پنهان نمی‌شود.
هوش مصنوعی: اگر کسی دردی دارد، اما به خاطر نادانی‌اش نمی‌تواند آن را درک کند، حتی اگر دیگران آن درد را برایش نشان دهند، او قادر به دیدن و فهمیدن آن نخواهد بود.
هوش مصنوعی: برای اینکه توانایی تشخیص خوب و بد را داشته باشی، باید دل‌تو پاک و صاف کنی. اگر دل‌ات خالص باشد، می‌توانی به درستی زیبایی‌ها و زشتی‌ها را بشناسی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.