مصطفی صلّی الله علیه و سلّم با صحابه نشسته بود، کافران اعتراض آغاز کردند. فرمود که «آخر شما همه متّفقید که در عالم یکی هست که صاحب وحی اوست، وحی بر او فرو میآید، بر هر کسی فرو نمیآید و آن کس را علامتها و نشانها باشد، در فعلش و در قولش، در سیماش، در همهٔ اجزای او نشان و علامت آن باشد. اکنون چون آن نشانها را دیدید روی به وی آرید و او را قوی گیرید تا دستگیر شما باشد.» ایشان همه محجوج میشدند و بیش سخنشان نمیماند دست به شمشیر میزدند و نیز میآمدند و صحابه را میرنجانیدند و میزدند و استخفافها میکردند. مصطفی صلّی الله علیه و سلّم فرمود که «صبر کنید تا نگویند که بر ما غالب شدند به غلبه خواهند که دین را ظاهر کنند، خدا این دین را خواهد ظاهر کردن.» و صحابه مدّتها نماز پنهان میکردند و نام مصطفی را (صلی الله علیه و سلّم) پنهان میگفتند تا بعد مدّتی وحی آمد که شما نیز شمشیر بکشید و جنگ کنید. مصطفی را (علیه السّلام) که اُمّی میگویند از آنرو نمیگویند که بر خط و علوم، قادر نبود، یعنی ازین رو امّیاش میگفتند که خط و علم و حکمت او مادرزاد بود نه مکتسب. کسی که به روی مه رقوم نویسد او خطّ نتواند نبشتن؟ و در عالم چه باشد که او نداند؟ چون همه ازو میآموزند، عقل جزوی را عجب چه چیز باشد که عقل کلّ را نباشد؟ عقل جزوی قابل آن نیست که از خود چیزی اختراع کند که آن را ندیده باشد. و اینکِ مردم تصنیفها کردهاند و هندسهها و بنیادهای نو نهادهاند، تصنیف نو نیست، جنس آن را دیدهاند بر آنجا زیادت میکنند. آنها که از خود نو اختراع کنند ایشان عقل کلّ باشند. عقل جزوی قابل آموختن است، محتاج است به تعلیم، عقل کلّ معلّم است محتاج نیست و همچنین جمله پیشهها را چون باز کاوی اصل و آغاز آن وحی بودهاست و از انبیا آموختهاند و ایشان عقل کلّند. حکایت غراب که قابیل هابیل را کشت و نمیدانست که چه کند؛ غراب غرابی را بکشت و خاک را کند و آن غراب را دفن کرد و خاک بر سرش کرد ازو بیاموخت گور ساختن و دفن کردن. و همچنین جملهٔ حرفتها؛ هر کرا عقل جزویست محتاج است به تعلیم. و عقل کل واضع همه چیزهاست. و ایشان انبیا و اولیااند که عقل جزوی را به عقل کلّ متّصل کردهاند و یکی شدهاست؛ مثلاً دست و پای و چشم و گوش و جمله حواس آدمی قابلند که از دل و عقل تعلیم کنند. پا از عقل رفتار میآموزد، دست از دل و عقل، گرفتن میآموزد، چشم و گوش دیدن و شنیدن میآموزد، امّا اگر دل و عقل نباشد هیچ این حواس بر کار باشند؟ یا توانند کاری کردن؟ اکنون همچنان که این جسم به نسبت به عقل و دل کثیف و غلیظ است و ایشان لطیفاند و این کثیف به آن لطیف قایم است و اگر لطفی و تازگیی دارد ازو دارد بیاو معطل است و پلید است و کثیف و ناشایسته است. همچنین عقول جزوی نیز به نسبت با عقل کلّ آلت است، تعلیم ازو کند و ازو فایده گیرد و کثیف و غلیظ است پیش عقل کلّ. میگفت که ما را به همّت یاد دار! اصل همّت است اگر سخن نباشد تا نباشد سخن فرع است. فرمود که آخر این همّت در عالم ارواح بود پیش از عالم اجسام، پس ما را در عالم اجسام بیمصلحتی آوردند؟ این محال باشد پس سخن در کار است و پر فایده. دانهی قیسی را اگر مغزش را تنها در زمین بکاری چیزی نروید، چون با پوست به هم بکاری بروید. پس دانستم (دانستیم) که صورت نیز در کار است. نماز نیز در باطن است، لاصَلوةَ اِلَّا بِحُضُوْرِ الْقَلْبِ امّا لابد است که به صورت آری و رکوع و سجود کنی به ظاهر، آنگه بهرهمند شوی و به مقصود رسی. هُمْ عَلَی صَلاتِهِم دَائِمُوْنَ این نمازِ روح است. نمازِ صورت موقّت است آن دایم نباشد. زیرا روح عالم دریاست آن را نهایت نیست. جسم ساحل و خشکیی است، محدود باشد و مقدّر. پس صلوة دایم جز روح را نباشد. پس روح را رکوعی و سجودی هست، امّا به صورت آن رکوع و سجود ظاهر میباید کردن، زیرا معنی را به صورت اتّصالی هست، تا هر دو به هم نباشند فایده ندهد. اینکه میگویی « صورت فرع معنی است و صورت رعیّت است و دل پادشاه .» آخر این اسمای اضافیّات است. چون میگویی که این فرعِ آن است تا فرع نباشد نام اصلیت بر او کی نشیند؟ پس او اصل ازین فرع شد و اگر آن فرع نبودی او را خود نام نبودی و چون ربّ گفتی ناچار مربوبی باید و چون حاکم گفتی، محکومی باید.
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: پیامبر اسلام، مصطفی صلی الله علیه و سلم، در میان صحابهاش نشسته بود که کافران به او اعتراض کردند. او به آنها یادآوری کرد که همه شما به وجود یک صاحب وحی اعتقاد دارید که دارای نشانهها و علامتهایی است. او از آنها خواست که به این نشانهها توجه کنند و به او روی آورند. کافران با کلامش مواجه شدند و به تهاجم و ستم علیه مسلمانان پرداختند. پیامبر به صحابهاش توصیه کرد صبر کنند و از جنگ پیشگیری کنند تا نیفتند که کافران بر آنها غالب شدهاند.
پس از مدتی، وحی نازل شد که مسلمانان نیز باید به جنگ و مبارزه بپردازند. پیامبر به عنوان فردی بیسواد شناخته میشود، اما در واقع، او دانشی عمیق و کامل دارد که از طرف خداوند به او وحی شده است. او به ارتباط عقلهای جزوی (انسانها) با عقل کل (خدا) اشاره کرد و گفت که همه علوم و مهارتها از وحی و انبیا سرچشمه میگیرند.
در ادامه، او توضیح داد که انسانها همواره به یادگیری و آموزش نیاز دارند و این آموزش از عقل کل است که باید به عقل جزوی منتقل شود. پیامبر همچنین بر اهمیت نماز تأکید کرد و بیان کرد که نماز در ظاهر و باطن دارای معنای عمیق است. بدین ترتیب، او به ارتباط معنوی و فیزیکی در عالم اشاره کرد و بر این نکته تأکید کرد که روح و جسم هر دو در عبادات و اعمال دینی باید در کنار هم باشند.
هوش مصنوعی: مصطفی، پیامبر اسلام، در جمع صحابهاش نشسته بود که کافران شروع به اعتراض کردند. ایشان گفتند که همه میدانند کسی هست که صاحب وحی است و وحی بر او نازل میشود. این شخص نشانههایی دارد که در گفتهها و اعمال او مشخص است. به همین خاطر وقتی که شما این نشانهها را دیدید، باید به سمت او بروید و او را یاری کنید. در این زمان، کافران دست به سلاح میزدند و صحابه را آزار میکردند. پیامبر به صحابه گفتند که صبر کنید و نگذارید دشمنان به پیروزی برسند. پس از مدتی، وحی نازل شد که شما نیز باید شمشیر بزنید و بجنگید. پیامبر را به دلیل عدم تحصیلات رسمی «امّی» مینامیدند، اما این بدان معنا نیست که ایشان علم و حکمت نداشتند، بلکه علم ایشان مادرزادی بود. کسی که قدرت نوشتن را دارد، نمیتواند بگوید که علم ندارد. علم جزئی به یادگیری نیاز دارد، در حالیکه علم کل به هیچ چیزی وابسته نیست. انبیا و اولیا عقل کل هستند و آنچه را که انسانها آموختهاند از ایشان گرفتهاند. مثالهایی از گذشته نشان میدهد که انسانها چگونه از یکدیگر یاد میگیرند و به مرور زمان به دانش میافزایند. در نهایت، روحانیات و اعمال ظاهری به هم وابستهاند و هر دو برای رسیدن به هدف نهایی اهمیت دارند. نماز نیز هم نیاز به حضور قلب دارد و هم به انجام صحیح اعمال ظاهری، تا در نتیجه، انسان به درک عمیقتری برسد. روح انسانی به معنای دایم بودن و پیوستگی با حقیقت است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.