شمارهٔ ۱ - فی رثاء سید الساجدین علیه السلام
دل بود بیمار آن بیمار عشق مه جبین
تن بود رنجور آن رنجور یار نازنین
آهوی طبعم به نخجیر غمش تا شد اسیر
چون به زنجیر ستم سر رشتۀ دنیا و دین
شد به بند بندگان، سر حلقۀ آزادگان
یا سلیمان حلقۀ اهریمنان را شد نگین
نقطهٔ اسلام را پرگار کفر آمد محیط
مرکز عدل حقیقی شد مدار ظلم و کین
طائر قدس از فضای انس رفت اندر قفس
شاهباز اوج وحدت شد بدام مشرکین
همنشین زاغ شد طاوس باغ کبریا
یا که عنقاء و هما با کرکس و شاهین قرین
چون اسیر روم رفت از کربلا تا شام شوم
پادشاه یثرب و شهزادۀ ایران زمین
زیب و زین عالم امکان علی بن الحسین
نور یزدان سید سجاد زین العابدین
مشرق صبح ازل مفتون حسن لم یزل
دردمند شام محنت مبتلای شامتین
سرو باغ استقامت نخلۀ پر نور طور
گرچه شد بی شاخ و بر آن دوحۀ علم و یقین
شد ز سوز تب و تاب، آمد ز داغ دل بتاب
گرچه آهش بود گاهی سرد و گاهی آتشین
کنز مخفی بود لیکن شهرۀ هر شهر شد
تا شود سرّ محبت آشکارا و مبین
نالۀ «یا لیت امی لم تلدنی» بر کشید
بهر هتک حرمت ناموس رب العالمین
آنکه همچون نقطۀ مرکز بود ثابت قدم
کی نهد پا از محیط صبر بیرون این چنین؟
انه شیءُ عجاب صبره عند المصاب
زشت باشد آفرین بر صبر آن صبر آفرین
آنکه از وی شد نظام عالم هستی بپای
سر برهنه شد بپا در محفل پستی لعین
شاهد گیتی سراپا سوخت در بزم شراب
همچو شمع از سوز دل با شعلۀ آه و أنین
«لا تقل هجراً» شند از معدن جهل و غرور
عین اسرار علوم أولین و آخرین
یافت در ویرانۀ شام خراب از کین مکان
آنکه بود اندر مقام لی مع اللهی مکین
گنج را ویرانه باید، خاصه گنج معرفت
زین سبب ویرانه آمد مخزن دُرّ ثمین
بس که تلخی‌ها چشید آن خسرو شیرین لبان
زهر را نوشید در آخر نفس چون انگبین
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف درد و رنج و مصیبت‌های عاشقانه و عاطفی می‌پردازد. شاعر از حال بیمار عشق و دوستی به نام مه جبین می‌گوید که همواره در رنج و در عذاب است. تصویرهایی از طبیعت و جانوران نیز برای توضیح احساساتش به کار می‌برد، مانند آهوی اسیر و بجنگ زنجیری شدن.
شاعر به مظلومیت انسان‌های آزاد و ظلم و کین دنیا اشاره می‌کند و از طایر قدس و شاهباز وحدت صحبت می‌کند که در دام مشرکین گرفتار شده‌اند. او از مقام و منزلت علی بن الحسین (سید سجاد) نام می‌برد و به فضائل و رنج‌های او اشاره می‌کند و می‌گوید که حتی در ویرانه‌ها، گنج‌های معرفت و علم پنهان است.
در نهایت، شاعر با ناله "یا لیت امی لم تلدنی" از عشق و رنج‌های خود می‌گوید و بر صبر و استقامت خود و دیگران در برابر مصائب تاکید می‌کند. این شعر تجسمی از عمیق‌ترین دردها و رنج‌های انسان در برابر ناملایمات زندگی است.
هوش مصنوعی: دل به عشق معشوق دچار بیماری است و تن این عاشق نیز به خاطر معشوق دچار رنج و درد شده است.
هوش مصنوعی: وجود لطیف و پرجنب و جوش من به دام غم گرفتار شده است، مانند آهویی که در جنگل صید شده است. وقتی به زنجیر ستم کشیده می‌شود، دیگر نمی‌تواند به آزادی و راستی که در دنیای معنوی و دینی وجود دارد، دست یابد.
هوش مصنوعی: در میان بندگان، شخصی به درجه عالی و آزادی رسیده است، مانند اینکه در دستان سلیمان، اهریمنان به عنوان زینت و نماد قدرت قرار گرفته‌اند.
هوش مصنوعی: نقطهٔ اصلی اسلام تحت تأثیر دایرهٔ کفر قرار گرفت و مرکز حقیقی عدالت، به محیطی برای ظلم و کینه تبدیل شد.
هوش مصنوعی: پرنده قدس از فضای دوستی و صمیمیت پرواز کرد و به درون قفس شاهین رسید. او در اوج وحدت و یگانگی گرفتار دام مشرکین شد.
هوش مصنوعی: اگر کسی با زاغ نشین شود، به مقام و صفای طاووس در باغ کبریا دست نمی‌یابد، یا اگر همسایه پرندگان شریف باشد، در کنار کرکس و شاهین زندگی می‌کند.
هوش مصنوعی: وقتی که اسیران به رومیان می‌رسند و از کربلا به شام می‌روند، احساس می‌کنند که تبدیل به پادشاه یثرب و فرزند ارشد سرزمین ایران شده‌اند.
هوش مصنوعی: علی بن حسین، زیبایی و زینت این عالم است. او نور الهی و آقای زاهدان و عبادت‌گذاران است.
هوش مصنوعی: سحرگاه آغازین همیشه به زیبایی بی‌پایان عشق مبتلا بوده و در دل شب‌های پر از درد و محنت، غم و اندوه عمیقی را تحت تاثیر قرار داده است.
هوش مصنوعی: درخت نخل که نشانه استقامت و سکونت است، با وجودی که بی‌سایه و شاخه شده، اما هنوز درختی پرنور و با شکوه است. این درخت به علم و یقین که نشانه‌های بلند و محکم هستند، تکیه دارد.
هوش مصنوعی: از شدت سوز و داغ دل، حالت هیجان‌زده‌ای به او دست داده است. گرچه گاهی آه او آرام و بی‌هیجان است، اما برخی اوقات هم به شدت آتشین و پرشور می‌باشد.
هوش مصنوعی: گنج پنهانی وجود داشت، اما به معروف‌ترین چیز در هر شهری تبدیل شد تا راز عشق به وضوح و آشکاری نمایان شود.
هوش مصنوعی: شکایت و ناله‌ای از عمق قلب به گوش می‌رسد که ای کاش مادر به دنیا نیاورده بودم، برای اینکه حرمت و شأن خداوند متعال را زیر سوال برده‌اند.
هوش مصنوعی: آن کسی که مانند نقطه مرکزی ثابت و پایدار است، چگونه می‌تواند از دایره صبر خارج شود و قدمی فراتر نهد؟
هوش مصنوعی: صبر در زمان مصیبت واقعاً شگفت‌انگیز است و باید به آن احترام گذاشت. آفرین بر کسی که چنین صبری دارد.
هوش مصنوعی: آن که به خاطر او جهان به نظم و ترتیب درآمد، با کمال تواضع و بدون هیچ زینتی در جمع افراد پست و شرور حاضر شد.
هوش مصنوعی: در مجلس شراب، زیبایی دنیا تمام و کمال در حال سوختن است، مانند شمعی که به خاطر درد دل، از شدت سوزش می‌سوزد و با آتش اشک و ناله، می‌درخشد.
هوش مصنوعی: نابجا سخن نگو و از دانش نادانی و خودبزرگ‌بینی چیزهایی نشنو که رازهای علوم اولیه و پایانی در آن نهفته است.
هوش مصنوعی: در خرابه‌های شام، بی‌نظمی و ویرانی را می‌بینم، و در این مکان کسی را پیدا می‌کنم که جایگاهش نزد خداوند محکم و راسخ بوده است.
هوش مصنوعی: برای به دست آوردن گنجی ارزشمند، گاه باید از ویرانی‌ها گذر کرد. به ویژه در مورد گنج‌های معرفتی، به همین دلیل است که این گنج‌ها در مکان‌های متروکه و دور از دسترس قرار دارند.
هوش مصنوعی: بس که در زندگی تلخی‌ها را تجربه کرد، آن پادشاه شیرین‌زبان زهر را نوشید و در آخرین لحظات زندگی‌اش، مانند عسل شیرین و گوارا شد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
فهم کن گر مؤمنی فضل امیرالمؤمنین
فضل حیدر ، شیر یزدان ، مرتضای پاکدین
فضل آن کس کز پیمبر بگذری فاضل تر اوست
فضل آن رکن مسلمانی ، امام المتّقین
فضل زین الاصفیا ، داماد فخر انبیا
[...]
ای برید شاه ایران از کجا رفتی چنین
نامه ها نزد که داری؟ بار کن! بگذار! هین
کی جدا گشتی ز شاه و چندگه بودی براه
چند گون دیدی زمان و چند پیمودی زمین
سست گشتی تو همانا کز ره دور آمدی
[...]
حاسدان بر من حسد کردند و من فردم چنین
داد مظلومان بده ای عز میر مؤمنین
شیر نر تنها بود هرجا و خوکان جفت‌جفت
ما همه جفتیم و فردست ایزد دادآفرین
حاسدم بر من همی پیشی کند، این زو خطاست
[...]
گشت گیتی چون بهشت از فر ماه فرودین
بوستان را کرد پر پیرایه های حور عین
بر بهشت بوستان مگزین بهشت آسمان
کان بهشت بر گمانست این بهشت بر یقین
ابر گوئی کرده غارت تخت بزازان هند
[...]
آفرین بر دولت محمودیان باد آفرین
کافریدش زآفرین خویشتن جان آفرین
آفرین بر دولتی کش هر زمان گوید خدا
آفرین باد آفرین بر چون تو دولت آفرین
چون نباشد آفرین ایزدی بر دولتی
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.