قوله تعالی: «قُلْ کُونُوا حِجارَةً» گوی سنگ گردید، «أَوْ حَدِیداً (۵۰)» یا آهن
«أَوْ خَلْقاً مِمَّا یَکْبُرُ فِی صُدُورِکُمْ» یا آفریده‌ای گردید که تا تواند بود نماید در دلهای شما زنده کردن آن، «فَسَیَقُولُونَ مَنْ یُعِیدُنا» میگویند آن کیست که ما را زنده خواهد کرد، «قُلِ الَّذِی فَطَرَکُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ» بگوی آن کس که نخست بیافرید شما را، «فَسَیُنْغِضُونَ إِلَیْکَ رُؤُسَهُمْ» سرها در تو می‌جنبانند، «وَ یَقُولُونَ مَتی هُوَ» و میگویند کی خواهد بود آن، «قُلْ عَسی أَنْ یَکُونَ قَرِیباً (۵۱)» بگوی که مگر نزدیک است آن روز بودن آن بشما.
«یَوْمَ یَدْعُوکُمْ» آن روز که خواند اللَّه تعالی شما را، «فَتَسْتَجِیبُونَ بِحَمْدِهِ» از خاک بیرون آئید او را ستایندگان، «وَ تَظُنُّونَ» و چنان پندارید آن روز، «إِنْ لَبِثْتُمْ إِلَّا قَلِیلًا (۵۲)» که نبودید در خاک مگر اندکی.
«وَ قُلْ لِعِبادِی» بندگان مرا بگوی، «یَقُولُوا الَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» که با یکدیگر و یکدیگر را سخن نیکو گوئید، «إِنَّ الشَّیْطانَ یَنْزَغُ بَیْنَهُمْ که دیو در آغالش ساختن و تباهی است میان ایشان، «إِنَّ الشَّیْطانَ کانَ لِلْإِنْسانِ عَدُوًّا مُبِیناً (۵۳)» که دیو مردم را دشمنی آشکار است.
«رَبُّکُمْ أَعْلَمُ بِکُمْ» خداوند شما داناست بشما، «إِنْ یَشَأْ یَرْحَمْکُمْ» اگر خواهد ببخشاید بر شما «أَوْ إِنْ یَشَأْ یُعَذِّبْکُمْ» یا اگر خواهد عذاب کند شما را، «وَ ما أَرْسَلْناکَ عَلَیْهِمْ وَکِیلًا (۵۴)» و ترا بر ایشان کوشنده و بدارنده نفرستاده‌ایم و نه دل دار و نه کار توان.
«وَ رَبُّکَ أَعْلَمُ بِمَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» خداوند تو داند سزای هر کسی که در آسمان و زمینست که سزا چیست، «وَ لَقَدْ فَضَّلْنا بَعْضَ النَّبِیِّینَ عَلی بَعْضٍ» و ما افزونی دادیم پیغامبران را یک بر دیگر، «وَ آتَیْنا داوُدَ زَبُوراً (۵۵)» و داود را زبور دادیم.
«قُلِ ادْعُوا الَّذِینَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِهِ» بگوی خوانید اینان را که ایشان را خدایان خوانید فرود از اللَّه، «فَلا یَمْلِکُونَ کَشْفَ الضُّرِّ عَنْکُمْ» تا ببینند که نه باز برد گزند توانند از شما، «وَ لا تَحْوِیلًا (۵۶)» و نه گردانیدن سود یا نعمت.
«أُولئِکَ الَّذِینَ یَدْعُونَ» ایشان خود آنند که اللَّه تعالی را خدای میخوانند، «یَبْتَغُونَ إِلی رَبِّهِمُ الْوَسِیلَةَ» بخدای خویش نزدیکی می‌جویند، «أَیُّهُمْ أَقْرَبُ» تا کیست از ایشان که نزدیک ترست باو، «وَ یَرْجُونَ رَحْمَتَهُ» و بخشایش اللَّه تعالی می‌بیوسند «وَ یَخافُونَ عَذابَهُ» و از عذاب او می‌ترسند، «إِنَّ عَذابَ رَبِّکَ کانَ مَحْذُوراً (۵۷)» که عذاب خداوند تو آنست که از آن بپرهیزند سزد.
«وَ إِنْ مِنْ قَرْیَةٍ إِلَّا نَحْنُ مُهْلِکُوها» و هیچ شهری نیست مگر ما هلاک کننده آنیم و میراننده اهل آن، «قَبْلَ یَوْمِ الْقِیامَةِ» پیش از روز رستاخیز، «أَوْ مُعَذِّبُوها عَذاباً شَدِیداً» یا خود عذاب کننده آن بعذابی سخت، «کانَ ذلِکَ فِی الْکِتابِ مَسْطُوراً (۵۸)» آن در علم من کردنی و دانسته و در لوح نبشته.
«وَ ما مَنَعَنا» و باز نداشت ما را، «أَنْ نُرْسِلَ بِالْآیاتِ» که ما گشادیم و فرستادیم هر معجزه و نشان که دشمنان از پیغامبران ما خواستند، «إِلَّا أَنْ کَذَّبَ بِهَا الْأَوَّلُونَ» مگر آنک پیشینیان را نمودیم و آن را دروغ شمردند، «وَ آتَیْنا ثَمُودَ النَّاقَةَ» و آنک دادیم ثمود را ماده شتر، «مُبْصِرَةً» آشکارا و روشن چشمها را دیده‌ور، «فَظَلَمُوا بِها» ستم کردند بر او، «وَ ما نُرْسِلُ بِالْآیاتِ» و ما آیات و معجزات نفرستیم، «إِلَّا تَخْوِیفاً (۵۹)» مگر بیم دادن و وعید نمودن را.
«وَ إِذْ قُلْنا لَکَ» و اینکه می‌گوییم ترا، «إِنَّ رَبَّکَ أَحاطَ بِالنَّاسِ» که خداوند تو تاود با مردمان هر کرا خواهد گیرد، «وَ ما جَعَلْنَا الرُّؤْیَا الَّتِی أَرَیْناکَ» و نکردیم آن دیدار که ترا نمودیم، «إِلَّا فِتْنَةً لِلنَّاسِ» مگر آزمایشی مردمان را، «وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِی الْقُرْآنِ» و آن درخت نفریده نکوهیده در قرآن، «وَ نُخَوِّفُهُمْ» و می‌ترسانیم ایشان را، «فَما یَزِیدُهُمْ إِلَّا طُغْیاناً کَبِیراً (۶۰)» و نمی‌فزاید ترسانیدن ایشان را مگر گزاف گویی و گزاف کاریی بزرگ.
«وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ» و فریشتگان را گفتیم که سجود کنید آدم را، «فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ» سجود کردند او را مگر ابلیس، «قالَ أَ أَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِیناً (۶۱)» گفت آیا سجود کنم اکنون کسی را که بیافریدی از گل؟!
«قالَ أَ رَأَیْتَکَ» و گفت بینی، «هذَا الَّذِی کَرَّمْتَ عَلَیَّ» این را که برگزیدی بر من، «لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ» اگر باز داری مرا تا روز رستاخیز، «لَأَحْتَنِکَنَّ ذُرِّیَّتَهُ» از بیخ کنم من نژاد او را، «إِلَّا قَلِیلًا (۶۲)» مگر اندکی.
«قالَ اذْهَبْ فَمَنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ» اللَّه تعالی گفت شو هر که از پی تو بیاید ازیشان، «فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزاؤُکُمْ» دوزخ پاداش شما همه، «جَزاءً مَوْفُوراً (۶۳)» پاداشی است تمام و سپری کرده.
«وَ اسْتَفْزِزْ» و بخیزان، «مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِکَ» هر که توانی ازیشان ببانگ خویش، «وَ أَجْلِبْ عَلَیْهِمْ» و بر ایشان انگیزان، «بِخَیْلِکَ وَ رَجِلِکَ» سواران خویش و پیادگان خویش، «وَ شارِکْهُمْ» و با ایشان انبازی کن، «فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ» در مالهای ایشان و در فرزندان، «وَ عِدْهُمْ» و وعده زندگانی ده، «وَ ما یَعِدُهُمُ الشَّیْطانُ إِلَّا غُرُوراً (۶۴)» و وعده ندهد مردمان را دیو مگر بفریب.
«إِنَّ عِبادِی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطانٌ» بندگان من نیست ترا بر ایشان دسترسی و توانی، «وَ کَفی بِرَبِّکَ وَکِیلًا (۶۵)» و خداوند تو بسنده و باز پذیرنده است و یار.
«رَبُّکُمُ الَّذِی یُزْجِی لَکُمُ الْفُلْکَ فِی الْبَحْرِ» خداوند شما اوست که خوش می‌رواند و نرم کشتی در دریا شما را، «لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ» تا فضل او جویید از روزی خویش، «إِنَّهُ کانَ بِکُمْ رَحِیماً (۶۶)» که او بشما مهربان است.
«وَ إِذا مَسَّکُمُ الضُّرُّ فِی الْبَحْرِ» و چون بشما رسد گزند و بیم در دریا، «ضَلَّ مَنْ تَدْعُونَ إِلَّا إِیَّاهُ» گم شود هر چه می‌خوانید بخدایی مگر او، «فَلَمَّا نَجَّاکُمْ إِلَی الْبَرِّ» چون شما را وارهاند با خشکی و دشت، «أَعْرَضْتُمْ» روی گردانید از شکر او، «وَ کانَ الْإِنْسانُ کَفُوراً (۶۷)» این آدمی همیشه ناسپاس است.
«أَ فَأَمِنْتُمْ» ایمن می‌باشید شما که مشرکانید، «أَنْ یَخْسِفَ بِکُمْ جانِبَ الْبَرِّ» که شما را از سویی در زمینی فرو برد، «أَوْ یُرْسِلَ عَلَیْکُمْ حاصِباً» یا بر شما سنگ باران فرستد، «ثُمَّ لا تَجِدُوا لَکُمْ وَکِیلًا (۶۸)» آن گه خود را یاری و پذیرفتگاری و کارسازی نیابید.
«أَمْ أَمِنْتُمْ» آیا ایمن می‌باشید، «أَنْ یُعِیدَکُمْ فِیهِ تارَةً أُخْری» که شما را باز باری دیگر در دریا برد، «فَیُرْسِلَ عَلَیْکُمْ قاصِفاً مِنَ الرِّیحِ» و بر شما باد کشتی شکن گشاید، «فَیُغْرِقَکُمْ» تا شما را بآب بکشد، «بِما کَفَرْتُمْ» بآنک بار پیشین ناسپاس گشتید، «ثُمَّ لا تَجِدُوا لَکُمْ عَلَیْنا بِهِ تَبِیعاً (۶۹)» آن گه خویشتن را بر ما متتبع و داوری دار و کین خواه نیابید.
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، آیات قرآن در مورد قیامت و معاد بیان شده است. خداوند به مردم می‌فرماید که حتی اگر به شکل سنگ یا آهن یا موجودی دیگر درآیند، باز هم پس از مرگ زنده خواهند شد. مردم در آن زمان از خداوند خواهند پرسید چه کسی ما را زنده می‌کند و خداوند به آنها پاسخ می‌دهد که همان کسی که نخستین بار آنها را آفرید. روز قیامت، خداوند مردم را از خاک بیرون خواهد آورد و آنها خواهند فهمید که در دنیا تنها مدت کمی اقامت داشته‌اند.
سپس به بندگان خدا مأموریت داده می‌شود که با یکدیگر خوبی کنند و از مشکلات دوری کنند، چرا که شیطان دشمن آشکار انسان‌هاست. خداوند به بندگانش می‌فرماید که او به آنها نزدیک است و علم به حال ایشان دارد.
در ادامه، سخن از هلاکت شهرها و قوم‌های گذشته‌ای به میان می‌آید که مورد عذاب قرار گرفتند. خداوند می‌فرماید که هیچ معجزه‌ای برای کافران نفرستاده‌ایم مگر اینکه آن را انکار کرده‌اند.
در نهایت، خداوند به فرمان و تسلط خود بر عالم برتری می‌دهد و به بندگانش می‌گوید که از او یاری جویند و در برابر شیطان با ایمان و توکل قیام کنند. او همچنین به رحمت خود اشاره می‌کند و به بندگان یادآوری می‌کند که در برابر بلاها از او کمک بخواهند. اگر هم در دریا دچار بلا شوند و به یاری او نیایند، نمی‌توانند دلیلی برای نجات خود پیدا کنند.
هوش مصنوعی: فرمان داده شده است که بگویید: "شما باید مانند سنگ یا آهن باشید."
هوش مصنوعی: این متن اشاره به این دارد که برخی از افراد ممکن است از زنده شدن دوباره سوال کنند و بپرسند که چه کسی ما را برمی‌گرداند. پاسخ این است که کسی که شما را در ابتدا آفرید، همان خواهد بود که دوباره شما را زنده می‌کند. سپس به آنان یادآوری می‌شود که ممکن است آن روز نزدیک باشد.
هوش مصنوعی: در آن روز که خداوند شما را فراخواند، شما با ستایش و شکر او از خاک بیرون خواهید آمد و فکر خواهید کرد که در خاک جز مدت کوتاهی بوده‌اید.
هوش مصنوعی: بندگان من را بگویید که با یکدیگر با گفتار نیکو صحبت کنند، زیرا شیطان در میان آنها فتنه می‌افکند. بدknow تق، شیطان دشمنی واضح برای انسان است.
هوش مصنوعی: خداوند به حال شما آگاه‌تر است. اگر بخواهد، بر شما رحمت می‌آورد و اگر بخواهد، شما را عذاب می‌کند. ما تو را به عنوان نگهبان و متولی بر آنها نفرستاده‌ایم و تو هم نه توان اداره آنها را داری و نه مسئولیتی در این باره.
هوش مصنوعی: خداوند به خوبی می‌داند که چه کسانی در آسمان و زمین هستند و هر یک چه پاداشی شایسته دارند. ما برخی از پیامبران را بر برخی دیگر برتری داده‌ایم و به داوود نیز کتاب زبور را عطا کردیم.
هوش مصنوعی: بگویید به این کسانی که جز خدا نامشان را خدایان گذاشته‌اید، بخوانیدشان تا ببینید آیا قادرند از آسیب شما جلوگیری کنند یا نه. همچنین، نمی‌توانند هیچ نفع یا نعمتی برای شما به دست بیاورند.
هوش مصنوعی: آنها کسانی هستند که خدا را میخوانند و نزدیکی به او را جستجو می‌کنند تا ببینند کیست که به او نزدیک‌تر است. آنها امید به رحمت خدا دارند و از عذاب او می‌ترسند، زیرا عذاب پروردگار تو یقینا چیزی است که باید از آن پرهیز کرد.
هوش مصنوعی: هیچ شهری وجود ندارد که آن را نابود نکنیم و ساکنانش را هلاک نسازیم، یا اگر این کار را نکنیم، عذابی سخت بر آن پفرستیم، و این مسأله در علم من ثبت شده است.
هوش مصنوعی: و ما را باز نداشت تا فرستیم معجزات و نشانه‌ها را که دشمنان از پیامبران ما خواسته بودند، مگر این که پیشینیان دروغش شمردند. و به قوم ثمود ماده شتری را دادیم که کاملاً آشکار و روشن بود، اما آنها به آن ظلم کردند. ما معجزات را نمی‌فرستیم مگر برای ترساندن و هشدار دادن.
هوش مصنوعی: و زمانی که به تو گفتیم: «پروردگارت بر مردم احاطه دارد»، یعنی خداوند هر که را بخواهد در دست خواهد گرفت. و آن دیداری که به تو نشان دادیم، فقط به عنوان آزمایشی برای مردم بوده است. همچنین درختی نکوهیده در قرآن ذکر شده است. ما آنان را می‌ترسانیم، اما این ترسیدن جز اینکه بر طغیان آنها می‌افزاید، نتیجه دیگری ندارد.
هوش مصنوعی: وقتی به فرشتگان گفتیم که برای آدم سجده کنید، همه سجده کردند جز ابلیس. او گفت: آیا باید برای کسی سجده کنم که او را از گل آفریدی؟
هوش مصنوعی: «آیا تو این کسی را که برایم بزرگ شمرده‌ای، دیده‌ای؟ اگر مرا تا روز قیامت به تأخیر بیندازی، حتماً نژاد او را از ریشه برمی‌کَنم، مگر اینکه تعداد بسیار کمی از آنها باقی بمانند.»
هوش مصنوعی: خداوند فرمود: برو و هر کسی که از تو پیروی کرد، به او بگو که پاداش شما دوزخ است، پاداشی کامل و تمام.
هوش مصنوعی: «و بخیزان، هر که توانی از ایشان با صدای خود و بر آنها انگیزان با سواران و پیادگان خود، و با ایشان در مال‌ها و فرزندانشان هم‌دست شو، و به آنها وعده زندگی بده، و شیطان جز فریب نمی‌دهد.»
هوش مصنوعی: بندگان من تحت تسلط تو نیستند و تو هیچ قدرتی بر آنها نداری. و خداوند برای تو کافی و حامی است.
هوش مصنوعی: خداوند شما کسی است که کشتی را به آرامی در دریا برایتان به حرکت در می‌آورد تا از نعمت‌های او بهره‌مند شوید. او نسبت به شما بسیار مهربان است.
هوش مصنوعی: وقتی که دچار سختی و خطر در دریا می‌شوید، تمام معبودهایی که می‌پرستید جز او، فراموش می‌شوند. اما وقتی که شما را به خشکی و امنیت می‌رساند، از سپاسگزاری نسبت به او روی گردان می‌شوید و این طبیعت انسان است که همیشه ناسپاس است.
هوش مصنوعی: آیا شما ایمن هستید، ای مشرکان، که ممکن است زمین شما را در خود فرو ببرد یا بارانی از سنگ بر سر شما بریزد؟ سپس شما هیچ یاری و پشتیبانی نخواهید یافت.
هوش مصنوعی: آیا احساس امنیت می‌کنید که ممکن است دوباره شما را به دریا برگردانند، و بادهای شدید بر شما بوزد و شما را غرق کند به خاطر کفر و ناسپاسی‌تان؟ سپس دیگر نمی‌توانید برای آنچه بر شما اتفاق افتاده بر ما دسترسی و دلیلی بیاورید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.