شب سیاه چو برچید از هوا دامن

زدوده گشت زمین را ز مهر پیرامن

ز برگ و شاخ درختان که بر زمین افتاد

فروغ مهر همه باغ کرد پر سوسن

چو برگ برگ گل زرد پاره پاره زر

که گر بخواهی بتوانی از زمین چیدن

نسیم روح فزای آمد از طریق دراز

به من سپرد یکی درج پر ز در عدن

اگر چه بود کنارم ز دیدگان دریا

بماند خیره در آن درج هر دو دیده من

چگونه دری بود آنکه بر لب دریا

همی ندیدم جز جان و دیدگانش ثمن

یکی بهار نو آیین شکفت در پیشم

که آنچنان ننگارید ابر در بهمن

همی به رمز چگویم قصیده ای دیدم

چو از زمانه بهار و چو از بهار چمن

حقیقتم شد چون گرد من هوا و زمین

ز لفظ و معنی آن شد معطر و روشن

که هست شعر رشیدی حکیم بی همتا

به تیغ تیز قلم شاعری بلند سخن

به وهم شعرش بشناختم ز دور آری

ز دور بوی خبر گویدت ز مشک ختن

چو باز کردم یک فوج لعبتان دیدم

بدیع چهره و قد و لطیف روح و بدن

چو عقد گوهر مکنون به قدر او اعلی

چوتخت دیبه مدفون به خوبی او احسن

چو آسمانی پر زهره و مه و پروین

چو بوستانی پر لاله و گل و سوسن

به دیده بر نتوانستمش نهاد از آن

که تر همی شد ازو آستین و پیراهن

زدود طبع مرا چون حسام را صیقل

فروخت جان مرا چون چراغ را روغن

ز بهر جانم تعویذ ساختم آن را

که کرد قصد به جانم زمانه ریمن

زهی چو روز جوانی ستوده در هر باب

زهی چو دانش پیری گزیده در هر فن

سخن فرستم نزد تو جز چنین نه رواست

که زر و آهن ما را تویی محک و مسن

مرا جز این رخ زرین ز دستگاه نماند

وگرنه شعری نبودی ز منت پاداشن

به شعر تنها بپذیر عذر من کامروز

زمانه سخت حرونست و بخت بس توسن

نه بر نظامم کار و نه بر مراد جهان

نه نیکخواه سپهر و نه کارساز زمن

بسان آب ز ماه و ز مهر در شب و روز

مرا فزاید و کاهد به روز و شب غم و تن

نه مر دلم را با با لشکر غمان طاقت

نه مر تنم را با تیر اندهان جوشن

ز ضعف گشته تنم سوزن و ز بیداری

همه شبم مژگان ایستاده چون سوزن

چو فاخته نه عجب گر همی بگریم زار

چو کبک نشگفت ار کوه باشدم مسکن

بنفشه کارد بر من طپانچه همی

چو سان نرویدم از دیدگان همی روین

بقای مورد همی خواستم ز دولت خویش

گمان که برد که خواهدش بود عمر سمن

رمیده گشتند از من فریشته طبعان

تبارک الله گویی نیم جز اهریمن

ز پیش بودم بیم امید دشمن و دوست

به رنج دوستم اکنون و کامه دشمن

نه دشمن آید زی من نه من روم بر دوست

که اژدهایی دارم نهفته در دامن

دو سر مر او را بر هر سری دهانی باز

گرفته هرسر یک ساق پای من به دهن

به خویشتن بر چون پیچد و دهان گیرد

چنان بپیچم کم پر شود دو رخ ز شکن

گزند کرد نیارد مرا که چون افسون

همی بخوانم بر وی مدیح شاه ز من

ابوالمظفر سلطان عادل ابراهیم

که چرخ و خورشیدش تخت زیبد و گرزن

شنیده بودم کوهی که دارد آهن را

ندیده بودم کوهی که داردش آهن

در آن مضیقم آنجا که تابش خورشید

نیارد آمد نزدیک من جز از روزن

شبم چو چنبر بسته در آخرش آغاز

غم دراز مرا اندرو کند چو رسن

بایستاده و بنشسته پیش من همه شب

چو بنده سره شمع و چو یار نیک لگن

من این قصیده همی گفتم و همی گفتم

چگونه هدیه فرستم به بوستان راسن

که اوستاد رشیدی نه زان حکیمانست

که کرده بودی تقدیر و برده بودی ظن

حکیم نیست که او نیست پیش او نادان

فصیح نیست که او نیست نزد او الکن

همی بخواهم ز ایزد به روز و شب به دعا

که پیش از آنکه بدوزد مرا زمانه کفن

در استقامت احوال زود بنماید

مرا همایون دیدارش ایزد ذوالمن

ز بس که گفتی اشعار و پس فرستادی

بضاعتی ز سمرقند به ز در عدن

شگفتم آمد از آن که آتشست خاطر تو

سخن چگونه تواندش گشت پیرامن

همه زبانی هنگام شعر گفتن از آن

که در شنیدن آن گوش گرددم همه تن

بداد شعرت از طبع آگهی ما را

چنانکه بوی دهد آگهی ز مشک ختن

بسان فاخته گشتم که شعرهای تو را

همی سرایم و طوق هوات در گردن

چو ز آرزوی تو من شعر خود همی خوانم

شود کنارم پر در ز دیده و ز دهن

مرا که شعر تو ای سیدی توانگر کرد

که هر زمانم پر در همی کند دامن

چو سنگ و آهن داریم طبع هایی سخت

همی بداشتم از وی سخن به حیلت و فن

شگفت نیست کزین کارگاه زاید شعر

که آب و آهن زاید ز سنگ و از آهن

مرا مپندار از جمله دگر شعرا

به شعر گفتن تنها مدار بر من ظن

یگانه بنده شاهم گزیده چاکر او

ازوست عیشم صافی و روز ازو روشن

همی بتابم از حضرتش چو ماه سما

همی ببالم در خدمتش چو سرو چمن

به جاه اوست مرا رام روزگار حرون

به فر اوست مرا نرم کره توسن

ز من نثاری پندار و هدیه انکار

هر آن قصیده که نزدیک تو فرستم من

نکو بخوان و بیندیش و بنگر و سره کن

مدار خوارش و مشکوه و مشکن و مفکن

چو در و گوهر در یک طویله جمعش کن

چو زر و سیمش هر جایگاه مپراکن