ایا فروخته از فر و طلعتت او رنگ
زدوده رای تو ز آیینه ممالک زنگ
بلند رای تو خورشید گنبد دولت
خجسته نام تو عنوان نامه فرهنگ
ز نور رای تو مانند روز گردد شب
ز لطف طبع تو مانند آب گردد سنگ
به رأی و قدر تنت را ز چرخ باشد عار
به جود و علم دلت را ز بحر باشد ننگ
ولی به دولت تو بر شود به چرخ بلند
عدو ز هیبت تو در شود به کام نهنگ
ز بهر تیغ تو پر گوهر آهن و پولاد
ز بهر تیر تو پر صورتست چوب خدنگ
کدام شاه که او از تو نستدست امان
کدام میر که او نیست نزد تو سرهنگ
سپهر عاجز گردد به تو به روز شتاب
زمانه حیران گردد ز تو به گاه درنگ
ز هیبت تو شود سست دست و پای فلک
چو بر کمیت تو ای شاه تنگ گردد تنگ
غبار خنگ تو در دیده پلنگ شدست
ازین سبب متکبر بود همیشه پلنگ
سپید روز شود بر مخالفانت سیاه
فراخ گیتی بر دشمنانت گردد تنگ
خدایگانا اگر برکشند حلم تو را
سپهر و چرخ بسنده نباشدش پاسنگ
کنون که کردی شاها سوی هزار درخت
به شاد کامی و پیروزی و نشاط آهنگ
درو چو صبر تو ای شاه سبز گشت درخت
درو چو خنجر بی رنگت آب شد چون زنگ
جهان به زیب و به زیور چو لعبت آذر
زمین به نقش و به صورت چو نامه ارژنگ
چو زلف یار شبه زلف شد هوا از بوی
چو روی یار پری روی شد زمین از رنگ
مگر جهان را این فصل جادویی آموخت
از آن پدید کند هر زمان دگر نیرنگ
بخواه باده نوشین شها و نوش کنش
به بانگ و ناله بربط به لحن و نغمه چنگ
خدایگانا تا شاه آسمان دایم
گهی سوی بره آید گهی سوی خرچنگ
همیشه باد برایت فراخته رایت
همیشه باد به رویت فروخته اورنگ
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف عظمت و فضیلتهای یک شاه قدرتمند و بزرگ میپردازد. شاعر به زیبایی و شکوه چهره و شخصیت او اشاره میکند و او را به عنوان خورشیدی در گنبد آسمان دولت معرفی مینماید. بیان میشود که ویژگیهای او باعث میشود شب به روز تبدیل شود و سنگها نرم و لطیف شوند. همچنین، قدرت و هیبت او به قدری است که زمان و آسمان نیز تحت تأثیر او قرار میگیرند.
شاعر از صفات نیکو و اخلاقی شاه سخن میگوید و به اهمیت علم و بخشش او اشاره میکند. دشمنان او به خاطر هیبتش در ترس و حیرت به سر میبرند و بر سر راه او قرار نمیگیرند. در نهایت، شاعر با دعوت به شادمانی و جشن، بر لزوم قدرشناسی و شادی در زندگی تاکید میکند.
هوش مصنوعی: آیا کسی که زیبایی و شکوه تو را فروخته، رنگ را از چهرهات گرفته و تصویر تو را از آینهی سرزمینها محو کرده است؟
هوش مصنوعی: ای بلندپرواز، تو چون خورشید، در گنبد آسمان، روشنی بخش روزگاران هستی و نام نیکت، سرآغاز و نشانهای از فرهنگ و ادب ماست.
هوش مصنوعی: با مهربانی و اندیشهات، شب همچون روز روشن میشود و به لطف طبیعتت، سنگها نرم و قابل قبول مانند آب میگردند.
هوش مصنوعی: تن تو به سرنوشت و قدرت آسمانی وابسته است، پس نباید از بخشندگی و دانش قلبت شرمنده باشی.
هوش مصنوعی: با برکت وجود تو، دشمنان از قدرت تو به حراس میافتند و همچون نهنگ در دریا، در کام تو گرفتار میشوند.
هوش مصنوعی: به خاطرِ شمشیر تو، فلزات گرانبهایی همچون طلا و نقره به کار میروند، و به منظور تیراندازی، چوبی که برای پرتاب تیر استفاده میشود، شکل و ظاهری خاص میگیرد.
هوش مصنوعی: کدام پادشاهی وجود دارد که از تو حمایت نکند؟ و کدام فرماندهای هست که در کنار تو نباشد؟
هوش مصنوعی: زمان و محیط طوری تحت تأثیر تو قرار میگیرد که در روزهای شتابان و پرجنبوجوش، فضای اطرافت گم میشود و در لحظات آرامش تو، همه چیز به تماشا میایستد.
هوش مصنوعی: دست و پای آسمان به خاطر زیبایی و شکوه تو ضعیف میشود و وقتی تو بر اسب مینشینی، همه چیز در تنگنای تو قرار میگیرد.
هوش مصنوعی: غبار سنگین تو در چشم پلنگ نشسته است و به همین خاطر پلنگ همواره متکبر و مغرور بوده است.
هوش مصنوعی: در روز روشن، دشمنانت در سختی و تیرگی خواهند بود و وسعت زندگی برای آنها کوچک و تنگ میشود.
هوش مصنوعی: اگر آسمان و زمین هم بخواهند با حلم و صبر تو مقابله کنند، باز هم نخواهند توانست.
هوش مصنوعی: حال که ای شاه، به سمت هزار درخت رفتهای، با شادی، پیروزی و نشاط در دل خود، برمیگردی.
هوش مصنوعی: صبر تو مانند زمین زراعت، سبب رشد و سبز شدن درختان میشود. اما خنجر بیرنگ تو، به مانند زنگار، آب را نابود میکند.
هوش مصنوعی: جهان مانند دنیای زیبا و آراستهای است که به عنوان دختری زیبا جلوه میکند و زمین نیز با طرحها و شکلهایش شبیه به نامهای رنگارنگ است.
هوش مصنوعی: هنگامی که موهای معشوق شبیه زلفها شده، هوایی که در آن هستیم، به خاطر بوی او بسیار خوشبو شده است و زمین نیز به دلیل رنگ و زیبایی چهرهی او، جلوهای دلنشین و زیبا پیدا کرده است.
هوش مصنوعی: آیا این دنیا را نمیتوان به یادگیری فصول جادویی وا داشت که هر بار لباس تازهای از نیرنگ بر تن کند؟
هوش مصنوعی: از خدا بخواه که بادهی خوشطعم را به ما دهد و با صدای گریه و نالهی ساز، آن را بنوشیم و از نغمههای زیبا لذت ببریم.
هوش مصنوعی: خداوند همیشه در حال نظارت بر جهان است، گاهی به سوی موجودات ساده و بیپناه میآید و گاهی هم به موجودات پیچیده و قدرتمند.
هوش مصنوعی: همیشه برای تو بادی وجود دارد که پرچمت را به اهتزاز درآورد و همیشه بادی بر صورتت میوزد که تو را به جلو میراند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
بکوه ساوه (ساده) ز تو مرگ بر نخواهد گشت
همی دراید در روی تو از آن آژنگ
اگر نخواهی بر دشت ساوه شو بنشین
وگر بخواهی درشو بقلعۀ بشلنگ
خدایگان جهان خسرو بزرگ اورنگ
بر آوردندهٔ نام و فرو برندهٔ ننگ
شَهِ ستوده به نام و شه ستوده به خوی
شهِ ستوده به بزم و شهِ ستوده به جنگ
چو آفتاب سر از کوه باختر بر زد
[...]
ز موج دریا این آبر آسمان آهنگ
کشیر رایت پروین نمای بر خرچنگ
مشعبد آمد پروین او ، که در دل کوه
چو وهم مرد مشعبد همی نماید رنگ
سپهر رنگین زو گشت کوه سیم اندود
[...]
شبی دراز، می سرخ من گرفته به چنگ
میی بسان عقیق و گداخته چون زنگ
به دست راست شراب و به دست چپ زلفین
همیخوریم و همی بوسه میدهیم به دنگ
نبیذ و بوسه تو دانی همی چه نیک بود
[...]
خدایگان جهانی و شاه با فرهنگ
به عدل چون عمری و به هوش چون هوشنگ
نهای بهار و بهاری چو کرد خواهی بزم
نهای هژیر و هژیری چو کرد خواهی چنگ
خدنگ فخرکند بر درخت صندل و عود
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.