چون گذر بر خاک داری بر سرت این باد چیست
چون ز گل بنیاد داری دل بر این بنیاد چیست
کار چون تقدیر دارد ز اختران رنجش چراست
چون کند سلطان سیاست ناله از جلاد چیست
یاسمینها چون همه رخسار و زلف نیکوانست
نام این نسرین چرا شد، نام آن شمشاد چیست
چون بقا را در جهان پیش خرد سرمایه نیست
این به ریشت باد چندین، در بروتت باد چیست
دولت و محنت چو هر دو بر کسی پابنده نیست
زین دلت غمگین چرا شد زان درونت شاد چیست
آفت مردم طمع شد از خود و مردم مرنج
مرغ را دانه بلا شد طعنه بر صیاد چیست
خون خلقی ریزی و ناگه گرت ریزند خون
چون ستم خو می کنی از دیگران فریاد چیست
چند تن پروردن، ای از عالم دل بی خبر
چون دلت ویرانه است این آب و گل آباد چیست
یارکی دارند که خسرو می خورد غم چون شکر
بر دل شیرین چه روشن کانده فرهاد چیست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به نقد و تفکر درباره مسائل زندگی و انسان‌ها پرداخته است. شاعر سوالاتی مطرح می‌کند که به تناقض‌ها و مسائل روزمره اشاره دارد. مثلاً از درد و رنج انسان‌ها می‌پرسد که چرا وقتی تقدیر بر اساس اختران است، باید از این رنج و سختی‌ها شکایت کنیم. او به زیبایی‌های طبیعی (یاسمین و نسرین) اشاره کرده و از نسبت‌های نامناسب میان آنها انتقاد می‌کند. همچنین بر عدم پایداری و تغییرپذیری دنیا تاکید می‌کند و از انسان‌ها می‌خواهد که از طمع و خودخواهی بپرهیزند. در نهایت، به غم و شادی‌ای که در دل انسان‌ها وجود دارد و توجه به تنهایی و ویرانی درون آنان اشاره می‌کند. این اشعار نشان‌دهنده تأملات عمیق شاعر در زندگی و روابط انسانی است.
چرا وقتی در نهایت به خاک سپرده خواهی شد این چنین مغرور هستی؟، وجود تو از خاک و گِل بی ارزش است چرا به آن دل سپرده ای؟
هوش مصنوعی: کارها به سرنوشت و دست تقدیر وابسته‌اند، پس چرا باید از مشکلات و سختی‌ها شکایت کنیم؟ وقتی که حاکم با تدبیر و سیاست خود، به حقیقتی می‌رسد، دیگر چرایی ناله از کسی که کارش را انجام می‌دهد، چیست؟
هوش مصنوعی: یاسمن‌ها به خاطر زیبایی چهره و موی خوبشان معروف هستند، حالا چرا به نسرین این نام داده شده و به شمشاد چه نامی اطلاق می‌شود؟
هوش مصنوعی: در این دنیا، اگر چیزی برای ادامه زندگی وجود ندارد، پس چرا به آن دلبسته‌ای؟ به حال خود لبخند بزن و به آنچه بر سر تو می‌آید، اهمیت نده.
هوش مصنوعی: خوشبختی و بدبختی هیچ‌وقت به کسی وابسته نیستند. پس چرا دلت غمگین است؟ از اعماق وجودت چه چیزی باعث شادی‌ات می‌شود؟
هوش مصنوعی: آدم‌ها به خاطر طمع و خودخواهی‌هایشان به دردسر می‌افتند و این رفتار تنها به خودشان آسیب می‌زند. وقتی مرغی در حال جست‌وجو برای دانه است، گرفتار مشکل می‌شود و این نشان‌دهنده آن است که دیگران را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. پس سوال این است که چرا باید به صیاد که این وضعیت را ایجاد کرده، انتقاد کرد؟
هوش مصنوعی: اگر خون مردم را بریزی و ناگهان خون تو نیز بریزد، چه فایده‌ای خواهد داشت؟ وقتی که خودت ظلم می‌کنی، چرا از دیگران شکایت می‌کنی؟
هوش مصنوعی: چند نفر را پرورش دادن اصلاً مهم نیست، ای کسی که از حقیقت وجود بی خبری، وقتی که دل تو خراب است، این جسم و دنیای بیرونی چه ارزشی دارد؟
هوش مصنوعی: دوستانی دارند که در زمان غم و ناراحتی مانند خسرو شیرینی و آرامش به دل می‌دهند. این احساس شادی و روشنی در دل شبیه به شیرینی شکر است و انسانی که در کنار فرهاد است، به خوبی درک می‌کند این احساس چقدر ارزشمند است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
گر ندید آن شادجان این گلستان را شاد چیست
گر نه لطف او بود پس عیش را بنیاد چیست
گر خرابات ازل از تاب رویش پر نگشت
پس هزاران صومعه در محو جان آباد چیست
جان ما با عشق او گر نی ز یک جا رسته‌اند
[...]
جز پریشان خاطری در عالم ایجاد چیست؟
غیر مشتی خاروخس در خانه صیاد چیست؟
بحر عشق است این که موجش می شکافد کوه را
ای حباب سست بنیاد این سر پر باد چیست؟
عقل معذورست می کوشد اگر در نفی عشق
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.