شمارهٔ ۱۷ - بمدح المولی الاعظم رکن الدین البکرانی
چو شاه شرق ز یغمای روم باز آمد
پیاده گشت از این سبز خنک چوگانی
برفت در حرم و سوی تیر کرد خطاب
که ای وزیر جهان دیده پیر نورانی
همین زمان برو و قاضی فلک را گوی
که یک نفس چه بود گر قدم برنجانی
بخواند تیر همان لحظه سعد اکبر را
که هیچ چاره نبودش ز بنده فرمانی
زبان برسم دعا برگشود هرمز و کرد
بروز لفظ گهربار گوهر افشانی
عروس چرخ زبرجد که در خورست بدو
سر سریر کیانی و تاج سلطانی
درون پرده ی عصمت نشسته چون بلقیس
بزیر خاتم او ملکت سلیمانی
قمر در آمد و بنهاد شمع کافوری
برون ستاده دو پیکر برسم دربانی
خروش چوبک کیوان هندی از سر بام
طنین فکنده درین نه رواق پنگانی
نشسته زهره ی بربط زن ارغنون در چنگ
ز عندلیب سبق برده در خوش الحانی
شه سپهر زبان برگشود با برجیس
که ای ندیده بدانش کسی ترا ثانی
بیا بگوی که امروز در جهان علوم
کرا رسد که کند دعوی جهانبانی
چو مشتری بشنید این سخن بپاسخ گفت
که ای بسلطنت و تاج داری ارزانی
تو نور چشم جهانی و شمع جمع فلک
زهی منوّر از انوار لطف یزدانی
ز عقل کل که ازو کلّ عقل گیرد فیض
شنیده ئی گه ارشاد در سخن رانی
که فاضلیست در این دور در دیار عجم
که روشنست بدو دیده ی مسلمانی
سزد که صدرنشینان عالم ملکوت
بر آستان رفیعش نهند پیشانی
چو این سخن بشنیدم سئوال کردم ازو
که کیست اینکه فرو مانده ام ز حیرانی
جواب داد که ای نافذ از تو حکم قضا
بگویم ارچه تو باید که اینقدر دانی
شه افاضل و سلطان چار بالش چرخ
مدار مرکز آفاق رکن بکرانی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاه شرق پس از بازگشت از جنگ با روم به پیاده در باغی خنک میرود و به وزیرش خطاب میکند تا به قاضی آسمان بگوید که اگر لحظهای از او غافل شود چه خواهد شد. او دعوت میکند تا سعد اکبر را بخوانند و دعاهایی از هرمز به زبان میآورد. عروس آسمان، که نماد سلطنت و قدرت است، در حرم نشسته و ستارهها و آتشهای نورانی در اطراف او قرار دارند.
شاه با برجیس از عشق و علم سخن میگوید و میپرسد آیا کسی هست که واجد این مقام و علم در عالم باشد. مشتری نیز به او پاسخ میدهد که تو ای شمع جهان و وجود نورانی او، دارای مقام و عزت بسیاری هستی. در نهایت، به فاضلی در دیار عجم اشاره میشود که مورد توجه تمامی بزرگان عالم میباشد. شاعر از او سؤالی میکند و او پاسخ میدهد که تو باید قدرت و دانایی را برای درک این موارد داشته باشی. در پایان، صفات و ویژگیهای شاه به عنوان منبع عقل و قدرت در عالم معرفی میشود.
هوش مصنوعی: زمانی که شاه شرق از جنگ با روم بازگشت، از اسب پیاده شد و در این دشت سبز و خنک قدم زد.
هوش مصنوعی: به حرم رفت و به سمت تیر (یعنی رمز یا نشانه) رو کرد و گفت: ای وزیر، تو که سالها تجربه داری و چهرهات پر از نور و روشنی است.
هوش مصنوعی: همین حالا برو و به قاضی آسمان بگو که یک لحظه چه سودی دارد اگر قدمی بر زمین بگذاری.
هوش مصنوعی: تیر در آن لحظه سعد اکبر را هدف قرار داد و هیچ راه فراری برای او نبود تا از دست بنده فرار کند.
هوش مصنوعی: هرمز زبانش را به دعا گشود و با کلمات گرانبهایش شروع به جلوهگری کرد.
هوش مصنوعی: عروس آسمان که رنگ سبز زبرجد دارد، در میان ستارهها نشسته است و بر فراز تخت شاهانه و با تاج سلطنتی دیده میشود.
هوش مصنوعی: در پشت پردهی پاکی همچون بلقیس نشسته است و زیر انگشتر او، سلطنت سلیمان را دارد.
هوش مصنوعی: ماه نمایان شد و شمعی با قیر کافوری روشن کرد، دو شکل در کنار هم به حالت نگهبانی ایستادهاند.
هوش مصنوعی: صدای دلنشین چوبی که در آسمان هندوستان میپیچد، از بالای بام به گوش میرسد و در این مکان، صدای آن در دل این فضا طنینانداز شده است.
هوش مصنوعی: زهره ی بربط (نوازنده) در حال نواختن سازش است و صدای دلنشین او از صدای بلبل پیشی گرفته است.
هوش مصنوعی: شاه آسمان تعلیمات خود را به برجیس بیان کرد و گفت: ای کسی که هیچکس مانند تو را نمیشناسد.
هوش مصنوعی: بیایید ببینیم امروز در دنیای علم و دانش چه کسی وجود دارد که بتواند ادعای رهبری و سرپرستی جهان را داشته باشد.
هوش مصنوعی: وقتی مشتری این حرف را شنید، پاسخ داد که ای کسی که دارای سلطنت و تاج هستی، این نعمت به تو ارزانی باد.
هوش مصنوعی: تو روشنی چشمهای جهانی و روشنایی بخش جمع ستارگان هستی، چقدر از نورهای رحمت خداوند نورانی هستی.
هوش مصنوعی: از عقل جامع که تمامی عقلها از او بهرهمند میشوند، شنیدهایم که گاهی در بیان کلمات و راهنماییها، از او ارشاد و هدایت میرسد.
هوش مصنوعی: در این زمان و در سرزمین عجم، فردی دانا وجود دارد که بینایی مسلمانان را روشن کرده است.
هوش مصنوعی: شایسته است که افراد برتر و عالیمقام عالم هستی، بر درگاه بلند و باشکوه او به احترام نیاز بنهند.
هوش مصنوعی: وقتی این حرف را شنیدم، از او پرسیدم که کیست این شخص که باعث شدهام در حیرت و سرگردانی بمانم.
هوش مصنوعی: او گفت: ای کسی که به همه چیز تسلط داری، من از تو میخواهم که درباره قضا و قدر صحبت کنم، هرچند که تو خود باید به خوبی از این موضوع آگاه باشی.
هوش مصنوعی: شاه فرزانه و پادشاه، محور چهارگانۀ جهان است. مرکز عالم، اساس و پایهای بینظیر دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
مرا ز منصب تحقیق انبیاست نصیب
چه آب جویم از جوی خشک یونانی؟
برای پرورش جسم جان چه رنجه کنم؟
که: حیف باشد روح القدس به سگبانی
به حسن صوت چو بلبل مقید نظمم
[...]
مرا ز منصب تحقیق انبیاست نصیب
چه آب جویم از جوی خشک یونانی
برای پرورش جسم و جان چه رنجه کنم
که حیف باشد روح القدس بسگبانی
بحسن صوت چو بلبل مقید نظمم
[...]
مخوان فسانهٔ افراسیابِ تورانی
مگوی قصهٔ اسفندیارِ ایرانی
سخن ز خسرو و سلطانِ هفت کشور گوی
که خَتْم گشت بدو خسروی و سلطانی
معزِّ دینِ خدای و خدایگانِ جهان
[...]
در آمد از غم تو ، ای بخوبی ارزانی
بکار من چو سر زلف تو پریشانی
کنم بطبع فدای تو دیده و دل و جان
که تو عزیزتر از دیده و دل و جانی
بنفشه زلفی و گل خدی و چه می گویم؟
[...]
به هرزه بر سر دنیا مشو به نادانی
که چون توئی بچنین کار نیست ارزانی
چو عمر ضایع کردی بر آن پشیمان باش
اگرچه سود ندارد کنون پشیمانی
غم جهانی بر جان خویشتن چه نهی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.