ستم، از ملک دل بیرون کند فرمانروایان را
ستمگر دشمن بیگانه سازد، آشنایان را
نماید دور بر کاهل قدم، نزدیکی منزل
ره خوابیده ای در پیش باشد، خفته پایان را
نمی گردد به مردم قدر مرد و مردمی روشن
به نامردان بیفتد کار اگر، مرد آزمایان را
کلید از چاره سازی، بستگی هرگز نمی بیند
نمی افتد گره در کار خود، مشکل گشایان را
به پای نخل حرص خود، چو منعم ارّه نگذارد
چو سوهان می زند، از چین پیشانی گدایان را
زیان، دنیا طلب از پهلوی پویندگی بیند
که رفتن دور می سازد، ره رو بر قفایان را
حسودان را سکوت ما، دهان یاوه گو بندد
ز خاموشی توان زد بخیه، این زخم نمایان را
نوای مختلف، چندانکه از تار جهات آید
بلند آوازه سازد، پردهٔ وحدت سرایان را
اگر حرفی از آن زلف مسلسل در میان آید
شب افسانه ام، هرگز نخواهد دید پایان را
به شرع زهد، حقّ خدمت شایسته ای دارم
که رهن باده کردم خرقه های پارسایان را
اگر می داشتم چون خار در سرپنجه، گیرایی
نمی دادم ز کف، دامان این گلگون قبایان را
ندارد لذّت شوربدگی در پی پشیمانی
جنون دندان نیفشارد به لب، زنجیر خایان را
حزین ، از لطف عشق سر فراز امّید آن دارم
که دور از آستان خود، نسازد جبهه سایان را
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی ستم و ظلم و پیامدهای آن میپردازد. شاعر بیان میکند که ستمگران با ظلم خود آشنایان را دشمن میکنند و افرادی که تنبلی میکنند، از نزدیک شدن به منزلت باز میمانند. همچنین اشاره میشود که ارزش انسانها در جامعه توسط مردان آزمایششده شناخته نمیشود و افرادی که مشکلگشایند، نمیتوانند مشکل را حل کنند. شاعر نشان میدهد که حرص و طمع میتواند بر سر نوامیس و زندگی دیگران تأثیر منفی بگذارد و حسادت تنها به سکوت ما محدود میشود. در پایان، شاعر امید دارد که عشق و محبت هرگز فراموش نشود و او را از درگاه محبوبش دور نکند. در کل، شعر به وجدان، عشق و تبعات منفی ستم و حرص اشاره دارد.
هوش مصنوعی: ستم و ظلم میتواند باعث بیرون راندن حاکمان از صحنه قدرت شود و در عین حال، دشمنان را به آسانی به صمیمیترها و نزدیکان تبدیل کند.
هوش مصنوعی: اگر فردی سهلانگار و تنبل باشد، حتی در نزدیکی هدف و مقصدش هم احساس میکند که هنوز راه درازی در پیش دارد و در واقع، با خواب و آرامش خود به پایان نزدیک میشود.
هوش مصنوعی: اگر کارها به دست نالایقان و نااهلان بیفتد، هیچگاه مردم شایسته و قابل احترام به مقام و ارزش واقعی خود نخواهند رسید.
هوش مصنوعی: کلید حل مسائل به تلاش و تدبیر وابسته است و هرگز به عدم وابستگی نمیرسد. کسانی که به دنبال حل مشکلات هستند، هرگز در کارشان به بنبست نمیرسند.
هوش مصنوعی: کسی که به خاطر حرص و طمع خود، مانند یک ثروتمند اجازه نمیدهد دیگران به ثروت برسند، به سرنوشتی دچار میشود که مانند سوهان، زخم میزند و درد را متوجه بقیه میکند.
هوش مصنوعی: آدمهای دنیا طلب از کنار کسانی که به دنبال حرکت و تحول هستند، میبینند که رفتن و پیشرفت باعث فاصله گرفتن از عقبماندگان میشود.
هوش مصنوعی: افراد حسود نمیتوانند به راحتی از سکوت ما استفاده کنند و این سکوت باعث میشود حرفهای بیاساس آنها متوقف شود. همچنین، از آنجا که ما به آرامش خود ادامه میدهیم، میتوانیم زخمهایی که بر ما وارد شده است را پنهان کنیم و نشان ندهیم.
هوش مصنوعی: موسیقیهای گوناگون، هر کجا که از تاریکیها و جهات مختلف به گوش برسند، میتوانند به شکلی بلند و پرصدا، فضایی از وحدت را در دل شنوندگان ایجاد کنند.
هوش مصنوعی: اگر درباره زلفهای پیچ در پیچ او صحبتی به میا ن بیاید، شبهایی که برای من مانند افسانه هستند، هرگز به پایان نخواهد رسید.
هوش مصنوعی: با توجه به اصول زهد و پارسایی، من وظیفهای دارم که به خاطر بادهگساری، لباسهای مقدس و زاهدانه را کنار گذاشتهام.
هوش مصنوعی: اگر مثل خاری در دستانم بودم، هرگز اجازه نمیدادم که دامن این زیباپوشان را رها کنم.
هوش مصنوعی: شور و شوق ناشی از عشق و دیوانگی، اگر با پشیمانی همراه باشد، لذتی ندارد. همچنین، نباید به خود فشار بیاوری و خود را در زنجیر درد و پشیمانی محبوس کنی.
هوش مصنوعی: حزین، به خاطر محبت عشق، امیدوارم که حتی در دوری از درگاه معشوق، غمگین نخواهم بود و افرادی که سایهام را میگیرند، نمیتوانند از خوشیها و لطف عشق بیبهره باشند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ز پس افتادگان عرض نیازی پیشوایان را
که دشوارست قطع وادی این فرسوده پایان را
که میگوید نوابخشان این کو را که یک ساعت
به طرف دامنی گیرند دست این بینوایان را
چه خواهد شد نگاهی گر نباشد گوشة چشمی
[...]
زمستان پوستین افزود بر تن کدخدایان را
ولیکن پوست خواهد کَند ما یکلاقبایان را
رهِ ماتمسرای ما ندانم از که میپرسد
زمستانی که نشناسد درِ دولتسرایان را
به دوش از برف بالاپوش خز ارباب میآید
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.