گنجور

حاشیه‌گذاری‌های محسن خانی

محسن خانی


محسن خانی در ‫۳ ماه قبل، یکشنبه ۲۴ دی ۱۴۰۲، ساعت ۲۱:۴۹ دربارهٔ میرزا حبیب خراسانی » دیوان اشعار » بخش دو » غزلیات » شمارهٔ ۴:

استاد شجریان در یک اجرای خصوصی این شعر را خوانده است. 

پیوند به وبگاه بیرونی

 

 

 

محسن خانی در ‫۴ سال قبل، شنبه ۹ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۱۷:۲۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸۲۷:

استاد هیراد هم این شعر را خوانده‌اند. البته چند بیت بسیار قوی هم به سلیقه‌ی خود بدان افزوده‌اند: «دوش چه خورده‌ای دلا راست بگو نهان مکن» سپس «همینم مونده که عاشق بشم با خنده‌هاتون». خواستم یادآوری کنم که با وجود این که ابیات اضافه شده خیلی سنگین هستند، جزو اصل شعر مولوی نیستند.

 

محسن خانی در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۵، ساعت ۲۱:۵۵ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۸۶:

این شعر را حسام‌الدین سراج در آلبوم لبخوانی باران، در تصنیف دُرد نوشین خوانده است:
پیوند به وبگاه بیرونی

 

محسن خانی در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، دوشنبه ۱۷ آبان ۱۳۹۵، ساعت ۱۹:۰۸ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۸۳:

«شراب خانگی «از» ترس محتسب خورده»، درست است. در بالا حرف اضافه‌ی «از» جا افتاده است.

 

محسن خانی در ‫۷ سال و ۱۱ ماه قبل، یکشنبه ۲ خرداد ۱۳۹۵، ساعت ۲۱:۲۴ دربارهٔ سعدی » گلستان » باب دوم در اخلاق درویشان » حکایت شمارهٔ ۳۰:

در بیت آخر طنز ظریفی نهفته است: «حریف تروشروی ناسازگار/ چو خواهد شدن دست پیشش مدار» یعنی، حریف ترشروی نازساگار اگر می‌خواهد از پیشت برود مانعش نشو! حریف تندروی ناسازگار نیز مانند بادی است که در شکم پیچیدن گرفته است و با رها کردنش راحتی به وجود می‌رسد.

 

محسن خانی در ‫۸ سال و ۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۷ بهمن ۱۳۹۴، ساعت ۲۳:۵۷ دربارهٔ نظامی » خمسه » خسرو و شیرین » بخش ۶۴ - صفت داد و دهِش خسرو:

مخور تنها گرت خود آبجوی است! نادرست است. منظور شاعر «آبجو» نیست. درستش این است «مخور تنها اگر خود آبِ جوی است».

 

محسن خانی در ‫۸ سال و ۵ ماه قبل، جمعه ۲۲ آبان ۱۳۹۴، ساعت ۱۷:۵۰ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۲۵:

به نظرم اینگونه صحیح‌تر باشد:
«مرغ زیرک نشود در چمنش پرده‌سُرای/ هر بهاری که به دنبال خزانی دارد»
یعنی مرغ زیرک در چمن چنین بهاری به نغمه‌سرایی نمی‌پردازد. پرده در اینجا هم‌معنیِ نغمه است.

 

محسن خانی در ‫۸ سال و ۵ ماه قبل، جمعه ۲۲ آبان ۱۳۹۴، ساعت ۱۷:۴۳ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۲۳:

به نظر من در بیت
«پیر دُردی‌کَشِ ما گر چه ندارد زر و زور/ خوش عطابخش و خطاپوش خدایی دارد»
طنزی نهفته است. یعنی خدایی که پیرِ دردی‌کش ما برای خودش تصور کرده است، خوش خطاپوش است! گرچه پیر ما زر و زور ندارد، ولی با خدای خودش حساب خوشی دارد.

 

محسن خانی در ‫۸ سال و ۵ ماه قبل، جمعه ۲۲ آبان ۱۳۹۴، ساعت ۱۷:۳۳ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۱۷:

بیت آخر این شعر از ابیات مورد علاقه‌ی من است:
سرِ درس عشق دارد دل دردمند حافظ/ که نه خاطر تماشا، نه هوای باغ دارد
یعنی علت این که حافظ نه حال و حوصله‌ی باغ دارد و نه علاقه‌ای به تماشا، این است که دلش هوای عشق دارد.

 

محسن خانی در ‫۸ سال و ۵ ماه قبل، جمعه ۲۲ آبان ۱۳۹۴، ساعت ۱۷:۲۵ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۱۶:

تعبیرِ «وسوسه‌ی عقل» از تعبیرهای بسیار زیبای حافظ است. عقل، که نزد همه گرامی است، در نظر حافظ گاهی شیطانی است که وسوسه می‌کند و باید از او دوری جُست. در جایی حافظ می‌گوید: «هُش دار که گر گوش کنی وسوسه‌ی عقل/ آدم‌صفت (!) از روضه‌ی رضوان به در آیی». یعنی فریب وسوسه‌ی عقل را خوردن کار آدم است! در این شعر نیز گفته است: «ز باده هیچت اگر نیست، این نه بس که تو را / دمی ز وسوسه‌ی عقل بی‌خبر دارد؟». یعنی اگر هیچ ارزش دیگری برای باده قائل نیستی، آیا همین که تو را دمی از «وسوسه‌ی عقل» می‌رهاند کافی نیست؟

 

محسن خانی در ‫۹ سال و ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۸ فروردین ۱۳۹۴، ساعت ۱۴:۲۲ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۷۹:

به نظر من، واژه‌ی «هم» در مصراعِ دوم بیت اول، زائد نیست. من از لهجه‌ی شیرازی چیزی نمی‌دانم، ولی در لهجه‌ی مشهدی، «هم» نقشِ «جاست» (just) در انگلیسی و «داخ»(doch) در آلمانی را بازی می‌کند و معنی آن تنها «نیز» نیست. مثلاً: «هم سر راه، فلان‌چیز را برای من بخر»، یا «به هم بردارت فلان چیز را بگو»، «هم مشق‌هایت را ننوشته‌ای؟»، «او هم یک دقیقه پیش آمد» (خصوصاً این همِ آخر با این که به نظر می‌آید معنیِ نیز بدهد، معنی‌اش چیز دیگری است) «هم» در لهجه‌ی مشهدی فراوان به کار می‌رود و بهترین راه درک معنی آن، درک معانی واژه‌ی جاست در انگلیسی است. درواقع همِ حافظ هم از همین هم‌هاست که معلوم است چیست ولی معنی‌اش را نمی‌توان آسان توضیح داد.

 

sunny dark_mode