گنجور

 
غزالی

بدان که هرکه قرآن آموخت درجه وی بزرگ است باید که حرکت قرآن نگاه دارد و خود را از کارهای ناشایست صیانت کند و در همه احوال خویش به ادب باشد و اگر نه، بیم آن بود که قرآن خصم وی باشد.

و رسول (ص) گفته است، «بیشتر منافقان امت من قرآن خوانان باشند» و بوسلیمان دارانی می گوید که «زبانیه در قرآن خوان مفسد زودتر آویزد از آن که در بت پرستان» و در توراه حق تعالی می گوید، «یابنده من! شرم نداری که اگر نامه برادری به تو رسد و تو در راه باشی، بایستی و به یک سو شوی یا بنشینی و یک حرف برخوانی و تامل کنی و این کتاب من نامه من است که به تو نوشته ام تا تامل کنی و بدان کار کنی و تو از آن اعراض همی کنی و بدان کار نکنی و اگر برخوانی تامل نکنی تا چیست؟»

و حسن بصری می گوید، «کسانی که پیش از شما بودند، قرآن را نامه ای دانستند از حق تعالی بدیشان رسیده است به شب تامل کردندی و روز بدان کار کردندی و شما درس کردن وی را عمل ساخته اید حرف و اعراب وی درست می کنید و فرمانهای وی را آسان همی گیرید».

و در جمله بباید دانست که مقصود از قرآن، خواندن وی نیست، بلکه مقصود کارکردن به وی است و خواندن برای یاد داشتن می باید و یادداشتن برای فرمان بردن کسی که فرمان نبرد و می خواند چون بنده ای بود که نامه خداوند وی به وی رسد و وی را کارها فرموده بود و وی بنشیند و به الحان نامه را می خواند و حرف درست می کند و از فرمان هیچ به جای نیارد، بی شک مستحق مشقت و عقوبت گردد.