شمارهٔ ۳۱ - در صفت باغ نو و کاخ ومجلس و دریاچه کاخ سلطان محمود گوید
بفرخنده فال و بفرخنده اختر
به نو باغ بنشست شاه مظفر
بروز مبارک، ببخت همایون
به عزم موافق، به رای منور
بباغی خرامید خسرو که او را
بهار و بهشتست مولا و چاکر
بباغی کزو ملک رازیب و زینت
بباغی کزو بلخ را عز و مفخر
بباغی درختان او عود و صندل
بباغی ریاحین او بسدتر
بباغی چو پیوستن مهر خرم
بباغی چو رخساره ودست دلبر
بباغی که دل گوید: ای تن درین چم
بباغی که تن گوید: ای دل درین چر
بباغی درو سایه شاخ طوبی
بباغی درو چشمه آب کوثر
بباغی کز آب و گلش بازیابی
نسیم گلاب و دم مشک اذفر
بهشت اندر و بازیابی به آبان
بهار اندرو باز بینی به آذر
ز سرو بریده چو زلف بریده
ز شکل مدور چو چرخ مدور
بهشتست این باغ سلطان اعظم
دلیل آنکه رضوانش بنشسته بر در
دری را ازو مهر خوانده ست مشرق
دری را از و ماه خوانده ست خاور
درو مسکن ماهرویان مجلس
درو خانه شیرگیران لشکر
درو صید را چند جای ستوده
درو بزم را چند جای مشهر
کجا جای بزمست گلهای بیحد
کجا جای صیدست مرغان بیمر
روان گرد بر گرد اسپر غمی را
تذروان آموخته ماده و نر
ز خر گاه چون بر گشاده جنانی
دری باز کرده بپایانش اندر
همه باغ پرسندس و پر صناعت
چو لفظ مطابق چو شعر مکرر
یکی کاخ شاهانه اندر میانش
سر کنگره بر کران دو پیکر
بکاخ اندرون صفه های مزین
در صفه ها ساخته سوی منظر
یکی همچو دیبای چینی منقش
یکی همچو ارتنگ مانی مصور
نگاریده بر چند جابر، مصور
شه شرق را اندر آن کاخ، پیکر
بیکجای در رزم و در دست زوبین
بیکجای در بزم در دست ساغر
وزان کاخ فرخ چواندر گذشتی
یکی رود و آب اندر و همچو شکر
برفتن ز تیزی چو فرمان سلطان
بخوردن ز خوشی چو عیش توانگر
نه چرخست و اجزای او چون ستاره
نه ابرست و آوای او همچو تندر
اگر بگذرد بر سرش مرغ، موجش
بیالاید اندر هوا مرغ را پر
بدینسان بباغ اندرون باز بینی
یکی ژرف دریا مر او را برابر
روان اندرو کشتی وخیره مانده
ز پهنای او دیده آشناور
زمینش بکردار بیشینه (؟) کرده
کران تا کرانش بکردار مرمر
بدو اندرون ماهیان چون عروسان
بگوش اندرون پر گهر حلقه زر
دکانی برآورده پهلوی دریا
بدان تا در آن می خورد شاه صفدر
یمین دول شاه محمود غازی
امین ملل خسرو بنده پرور
شه خوب صورت، شه خوش سیرت
شه خوب منظر، شه خوب مخبر
بمردی فزاینده عز مؤمن
بشمشیر کاهنده کفر کافر
ز بهر قوی کردن دین ایزد
همی گردد اندر جهان چون سکندر
زهی بزم را ابر دینار قطره
زهی رزم را خسرو و رزم گستر
تو آنی که هرچ از تو گویم بمردی
نیوشنده از من کند جمله باور
نشان تو نایافته شهریارا
نه ماهیست در بحر و نه مرغ دربر
مزور بود جز ترا نام شاهی
چو جز مر ترا نام مردی مزور
بهندوستان آنچه تو پار کردی
براهل سلاسل نکرده ست حیدر
تهی کردی از پیل هندوستان را
ز بس تاختن بردی آنجا زایدر
ز دو پادشا بستدی بر دو منزل
بیک تاختن هفتصد پیل منکر
همی تا ببزم اندرون نیک یابی
گل تازه را، باز ناکرده از بر
خدایت معین با دو دولت مساعد
جهان زیر فرمان تو تا بمحشر
خوشا کاخ و باغا که داری بشادی
در آن کاخ می خور، وزان باغ بر خور
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به توصیف باغی زیبا و دلانگیز میپردازد که نماد بهشت و خوشبختی است. باغی که در آن درختان عطرآگین، گلهای رنگارنگ، و چشمههای زلال وجود دارد و نمادی از بهار و زیبایی طبیعی به شمار میرود. شاعر از حضور پادشاه مظفر در این باغ خوشحال است و آن را مکان مناسبی برای بزم و شادی میداند. همچنین به قدرت و افتخارات پادشاه و تلاشهای او در جهت تقویت دین و کشور اشاره میکند و بر این باور است که این زیباییها و موفقیتها نتیجه زحمت و شجاعت وی هستند.
شاعر همچنین به شکوه و عظمت کاخی که در این باغ قرار دارد اشاره کرده و آن را محلی برای جمعآوری نیکوکاران و جشنها میداند. در نهایت، شاعر آرزو میکند که پادشاه در این محل همواره خوشحال و پیروزمند باشد و به سختی و تلاشهای او در راستای دین و کشور اشاره میکند.
هوش مصنوعی: به خوشحالی و شگون خوب و با ستارههای خوب، شاه پیروز در باغ نو نشسته است.
هوش مصنوعی: روز خوب و مبارکی فرا رسیده است، به لطف سرنوشت خوش، با ارادهای مناسب و فکری روشن.
هوش مصنوعی: خسرو با آرامش و زیبایی در باغ قدم میزند، چرا که برای او، بهار و بهشت مانند مولا و خدمتکاری هستند که در کنار او حضور دارند.
هوش مصنوعی: به باغی که زیبایی و زینت آن باعث شکوه و زیبایی مملکت است، و به باغی که بلخ را با افتخار و عزت همراه کرده است، اشاره میکند.
هوش مصنوعی: در باغ او درختانش مانند چوبهای عود و صندل عطری خوش دارند و گلهایش نیز بسیار خوشبو و معطر هستند.
هوش مصنوعی: وقتی که عشق و محبت به دل مینشیند، مانند شکوفههایی است که در باغ جوانه میزنند و زیبایی چهره و دستان معشوق در دل میماند.
هوش مصنوعی: در باغی که روح و دل سخن میگویند، جسم میخواهد که دل در این فضای روحانی حضور داشته باشد. در حالی که جسم نیز احساس میکند که دل باید در اینجا باشد. اینجا معنای ارتباط و همراستایی بین جسم و روح بیان شده است.
هوش مصنوعی: در این باغ، سایه درختی به نام طوبی وجود دارد و در همان باغ، چشمهای با آب کوثر جاری است.
هوش مصنوعی: در باغی که نسیم خوش عطری از گلاب و بوی دلپذیر مشک در آن به مشام میرسد، دوباره شکوفهها و زیباییهای گلها را احساس میکنیم.
هوش مصنوعی: بهشت در بهار زنده و زیبا است، اما وقتی به آذر میرسیم، باید به یاد داشته باشیم که زیباییها و نعمتهای آن دوباره قابل مشاهده خواهند بود.
هوش مصنوعی: چون شاخههای بریدهٔ سرو، و مانند زلفی که از تاب خود خارج شده، به دور و گرد نیستم.
هوش مصنوعی: این باغ مثل بهشت میماند و دلیل آن این است که نگهبان آن، رضوان، بر در آن نشسته است.
هوش مصنوعی: در اینجا به زیبایی توصیف شده است که خورشید، که نماد مهر و عشق است، از شرق طلوع میکند و ماه، که نماد آرامش و زیبایی است، در غرب غروب میکند. این تصویر به نقش و جایگاه خورشید و ماه در آسمان اشاره دارد و حس زندگی و جریان زمان را منتقل میکند.
هوش مصنوعی: در اینجا به تصویری از محلی اشاره شده که زیباییهای آن مانند ماهروها در آنجا جمع شدهاند و همانند شیران در انتظار جذب و فریب هستند. این مکان به نوعی نماد تجمع زیبایی و قدرت است.
هوش مصنوعی: در اینجا به تمجید و ستایش از شکار و اماکن بزم و شادی پرداخته شده است. به نوعی اشاره به زیبایی و جذابیتهای این دو زمینه دارد و نشاندهنده اهمیت و ارزش آنها در زندگی است.
هوش مصنوعی: در کجا میتوان محلی را پیدا کرد که برای مراسم شادی و جشن مناسب باشد و در کجا میتوان به شکار پرندگان مشغول شد، در حالی که این پرندگان بیمرز و بیحد و حصر هستند؟
هوش مصنوعی: سایهای از غم در اطراف تو در حال گردیدن است، همانگونه که پرندگان نر و ماده در کنار هم زندگی میکنند و از یکدیگر یاد میگیرند.
هوش مصنوعی: وقتی که در دنیای فانی، فرصتی برای ظهور حقایق الهی و زیباییها فراهم میشود، درهای آگاهی و دریافت معنا به روی انسان گشوده میشود و او به نهایت خود نزدیک میشود.
هوش مصنوعی: تمام باغ درختان و گلهاست و پر از هنر و زیبایی است. جملهها و اشعار آنچنان متناسب و هماهنگاند که گویی بارها و بارها تکرار میشوند.
هوش مصنوعی: در اینجا به یک قصر مجلل اشاره شده که در مرکز آن، دو شکل یا موجودیت وجود دارد و زیبایی آن مشخص است. سر کنگرهها به بلندای آن اشاره دارد که نشان از عظمت و بزرگی این بنا دارد.
هوش مصنوعی: در کاخی با دکوراسیون زیبا، اتاقهایی که به سمت مناظر دلانگیز ساخته شدهاند.
هوش مصنوعی: شخصی مانند پارچههای زربفت چینی با طرحهایی زیبا و رنگارنگ و همچنین مانند نگارگریهای مانی که تصاویر زیبا و هنرمندانه دارند.
هوش مصنوعی: در چند تابلو، تصویر زیبایی از معشوقهای است که در کاخی در شرق قرار دارد و با دقت و هنرمندی طراحی شده است.
هوش مصنوعی: در میدان جنگ و در دست داشتن نیزه، در یک زمان دیگر در مهمانی و با در دست داشتن جام شراب.
هوش مصنوعی: وقتی از آن کاخ زیبا و خوشبخت عبور کردی، مانند جوی و آبی است که شیرین و خوشمزه است.
هوش مصنوعی: زمانی که از چنگال سختی و تنگدستی رها میشوی، با لذت و خوشحالی از زندگی مانند ثروتمندان بهرهمند میشوی.
هوش مصنوعی: این پدیده نه مانند چرخ و اجزای آن است که شبیه ستارهها باشند، و نه مانند ابر که صدایش همانند رعد و برق باشد.
هوش مصنوعی: اگر مرغی بر روی سرش پرواز کند، باید توانایی این را داشته باشد که آن مرغ را در هوا به خوبی پرورش دهد.
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره به این است که در باغی که در آن قرار داریم، میتوانیم دریایی عمیق را مشاهده کنیم که همانند آینهای در مقابل ما قرار دارد. این تصویر نشاندهنده زیبایی و عمق است، به طوری که باغ و دریا هر دو یکدیگر را تکمیل میکنند.
هوش مصنوعی: روح او در کشتی است و چشمانش از وسعت آن حیرتزده و پر از آشنایی شدهاند.
هوش مصنوعی: زمین را با ویژگیهای برجستهاش پوشانده است و از سر تا سر آن با زیباییهای چشمنوازش آراسته است.
هوش مصنوعی: درون او مانند عروسان ماهیانی است که درخشش و زیبایی خاصی دارند و گوشهایشان مانند حلقههای زرینی پر از مروارید است.
هوش مصنوعی: یک مغازه در کنار دریا ساختهاند تا شاه صفدر در آنجا شراب بنوشد.
هوش مصنوعی: من یمین دولتم و در خدمت شاه محمود غازی هستم، کسی که حافظ و پاسدار ملتهاست و به بندگان خود محبت میکند.
هوش مصنوعی: پادشاهی با چهره زیبا و شخصیت نیکو است که هم ظاهری دلنشین دارد و هم باطن حیرتانگیزی.
هوش مصنوعی: مردانگی و شجاعت مؤمن با شمشیری که کفر و بیایمانی را از بین میبرد، افزایش مییابد.
هوش مصنوعی: برای تقویت دین خداوند، مانند سکندر، در جهان تلاش و کوشش میکند.
هوش مصنوعی: عجب جشنی که همانند باران طلا برپا شده است، و چه شگفت انگیز است نبردی که شاه و حماسه سازان را در خود دارد.
هوش مصنوعی: تو آنی که هرچه دربارهات بگویم، کسی که به سخنان من گوش دهد، همه را باور خواهد کرد.
هوش مصنوعی: یافتن نشانههای تو برای شهریار ممکن نیست؛ نه مانند ماهی در دریا حضور داری و نه همچون پرندهای در آشیانه.
هوش مصنوعی: جز تو هیچ کس را نمیتوان پادشاه نامید، همانطور که هیچکس دیگری را نمیتوان مرد نامید.
هوش مصنوعی: در هند، آنچه تو انجام دادهای، حیدر برای اهل زنجیر نساخته است.
هوش مصنوعی: تو با شدت و قدرتی که از خود به نمایش گذاشتی، هند را از نیروی خود خالی کردی، تا آنجا که به ویرانی و تخریب آنجا منجر شدی.
هوش مصنوعی: دو پادشاه بر دو مکان فرود آمدند و با یک حمله، هفتصد فیل نادیده را به تسخیر درآوردند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که در میان طبیعت بگردی و به زیباییها توجه کنی، میتوانی گلهای تازه و زیبا را پیدا کنی، حتی اگر هنوز آنها را مشاهده نکرده باشی.
هوش مصنوعی: خداوند تو را یاری میکند و با دو نعمت بزرگ، دنیا را زیر فرمان تو قرار داده تا روز قیامت.
هوش مصنوعی: خوشا به حال کسی که در کاخ و باغی زندگی میکند و میتواند از شادی و زیبایی آنجا بهرهمند شود. در این مکان میتواند از خوراکیهای خوشمزه در کاخ لذت ببرد و از میوهها و زیباییهای باغ استفاده کند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
کسی را که باشد به دل مهر حیدر
شود سرخ رو در دو گیتی به آور
ایا سروبن، در تک و پوی آنم
که: فرغند آسا بپیچم به توبر
چه چیزست رخساره و زلف دلبر
گل مشگبوی و شب روز پرور
گل اندر شده زیر نور سته سنبل
شب اندر شده زیر خورشید انور
همانا که خورشید رنگ لبش را
[...]
بخندد همی باغ چون روی دلبر
ببوید همی خاک چون مشک اذفر
بسبزه درون لاله نو شکفته
عقیقست گویی به پیروزه اندر
همه باغ کله ست و اندر کشیده
[...]
قوی قلعه او که خاکش به پاکی
چو قلعی ولیکن از او عاجز آذر
پر از زرکانی و تیغ یمانی
پر از شیر جنگی و ببر دلاور
ز ماهی فروترش بنیاد لیکن
[...]
یکی خانه کردند بس خوب و دلبر
درو همچنو خانه بیحد و بیمر
به خانهٔ مهین درنشاندند جفتان
به یک جا دو خواهر زن و دو برادر
دو زن خفتهاند و دو مرد ایستاده
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.