اندر آمد به باغ باد خزان
گرد برگشت گرد شاخ رزان
رز دژم روی گشت و لرزه گرفت
عادت او چنین بود به خزان
رز چرا تراسدای شگفت ز باد
چون نترسد همی رز از رزبان
باز رزبان به کارد برد رز
بچه نازنین کند قربان
گرچه سردست باد را زنهار
نرسد زومگر به جامه زیان
جامه خوشتر بر تو یا فرزند
نی که فرزند خوشترست از آن
رز مسکین به مهر چندین گاه
بچه پرورد در بر و پستان
رفت رزبان سنگدل که دهد
مادران را ز بچگان هجران
ما غم رز چرا خوریم همی
خیز تا باده ها خوریم گران
ساقیا! بار کن ز باده قدح
باده چون گداخته مرجان
مطربا! تو بساز رود نخست
مدحت خواجه عمید بخوان
خواجه بوسهل داد پرور و دین
کدخدای برادر سلطان
آن بزرگ آمده زخانه خویش
وز بزرگی بدو دهند نشان
دیده پیوسته در سرای پدر
ز ایران را و شاعران برخوان
چشم او پر زمال ونعمت خویش
زو رسیده عطا بدین و بدان
همه تا کوشد اندر آن کوشد
که دل غمگنی کند شادان
خدمت او همی کند همه کس
او کند باز خدمت مهمان
مجمع شاعران بود شب و روز
خانه آن بزرگوار جهان
راست گویی جدا جدا هر روز
همه را هست نزد او دیوان
نامجویست و زود یابد نام
هر که را فضل باشد و احسان
هر که نیکو کند نکو شنود
گر ندانسته ای درست بدان
خواجه را بیهده گرفته نشد
راه مردان و مهتران و ردان
همچنان کز ستارگان خورشید
خواجه پیداست از همه اقران
نزد او عرض او عزیز ترست
از گرامی تن و عزیز روان
در جوانی بزرگنامی یافت
وین عجایب بود ز مرد جوان
تا هوا را پدید نیست کنار
تا فلک را پدید نیست کران
تا بخار از زمین شود به هوا
تا فرود آید از هوا باران
دولتش یار باد و بخت رفیق
رای او کارکرد زین دو میان
قسمش از مهرگان سعادت و عز
قسم بدخواه او بلا و هوان
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف حال و روز گل سرخ در فصل خزان میپردازد. گل سرخ با وزش باد خزان مضطرب و دلهرهانگیز میشود، بهطوریکه در حالی که او نباید از باد بترسد، نگران است. در ادامه، به زبانی هنری دربارهٔ زحمات مادران برای پرورش فرزندان صحبت میشود و ناکامیهای زندگی را به تصویر میکشد. سپس، دعوتی به نوشیدن باده و جشن و سرور صورت میگیرد، در حالی که به یک شخصیت بزرگ و محترم به نام خواجه عمید و مقام او در میان شاعران اشاره میشود. شعر به تمجید از جایگاه اجتماعی و معنوی او میپردازد و به اهمیت خدمت به دیگران و پاسداشت نیکوکاری تأکید دارد. در نهایت، شعر به جایگاه ستوده خواجه در زندگی اجتماعی و ادبی و دستاوردهای او در جوانی اشاره میکند و نیکی و بداقبالی را به دو بخش به هم پیوسته مربوط میسازد.
هوش مصنوعی: باد خزان به باغ آمد و برگها را به دور خود چرخاند و دوباره به شاخهها برگشت.
هوش مصنوعی: گل سرخ به خاطر زیبایی و شادابیاش وقتی به پاییز میرسد، دچار بیحوصلگی و پژمردگی میشود. این حال و هوای غمگینی که برای گل اتفاق میافتد، به خاطر طبیعت آن است که در فصول تغییر، احساس یأس و سستی میکند.
هوش مصنوعی: چرا گل، با وزش باد، ترسی ندارد؟ آیا از زیباییاش نمیترسد؟
هوش مصنوعی: این بیت به بیان احساسات عمیق و محبت به یک کودک نازنین میپردازد. فردی با عشق و محبت، چنین میگوید که به خاطر زیبایی و معصومیت آن کودک، جان خود را فدای او میکند. این حس نشاندهندهی وابستگی و ارزشی است که به وجود این کودک داده میشود.
هوش مصنوعی: هرچند که باد سردی در هر لحظه وجود دارد، اما نگران نباشید، چرا که در برابر آن، لباس شما از آسیب در امان است.
هوش مصنوعی: لباس زیبا و خوشرنگی برای تو مناسبتر است یا فرزند؟ که در واقع، داشتن فرزند از هر چیزی بهتر و با ارزشتر است.
هوش مصنوعی: گل سرخ ضعیف و بیپناه به خاطر عشق و محبت، زمانهای زیادی فرزندش را در آغوش و پستانش پرورش داد.
هوش مصنوعی: دولت و خوشی پرچم سنگدل از میان رفت و اکنون مادران دلتنگ فرزندان خود هستند و از دوری آنها رنج میبرند.
هوش مصنوعی: نگران غم و غصههای زندگی نباشیم، بیایید بلند شویم و با هم خوش بگذرانیم و از نوشیدنیها لذت ببریم.
هوش مصنوعی: ای ساقی! باده را در جام بریز، چرا که این باده مانند گُل سرخ سرخ و درخشان است.
هوش مصنوعی: نگارنده از نوازنده میخواهد تا ابتدا آهنگی بسازد و سپس ستایش و تمجید از خواجه عمید را بخواند.
هوش مصنوعی: خواجه بوسهل، مسئول تربیت و آموزش، دین کدخدای برادر پادشاه است.
هوش مصنوعی: آن فرد بزرگ و محترم از خانهاش بیرون آمده و مردم به او احترام گذاشته و نشانی از بزرگیاش را به او تقدیم میکنند.
هوش مصنوعی: چشم همیشه به دنبال سرزمین پدر است، ایران را و شعرای آن را مدام مورد توجه قرار بده.
هوش مصنوعی: چشم او مملو از زیبایی و نعمتهای خود است و به همین خاطر بخششهایی به دیگران دارد.
هوش مصنوعی: هر کسی سعی میکند تا در دل شخصی غمگین شادی به وجود آورد.
هوش مصنوعی: هر کس به مهمان احترام میگذارد و به او خدمت میکند، در حقیقت، این کار در خدمت او نیز محسوب میشود.
هوش مصنوعی: در شب و روز، جمعی از شاعران گرد هم میآمدند و در خانه آن بزرگوار جهان حضور داشتند.
هوش مصنوعی: هر روز راستگویی و صداقت به طور جداگانه وجود دارد و همه این موارد در نظر او به شکل یک دیوان بزرگ است.
هوش مصنوعی: کسی که علم و فضیلت دارد، به سرعت شهرت و نام نیکو مییابد.
هوش مصنوعی: هر کسی که عمل نیکویی انجام دهد، خوبی را از دیگران دریافت میکند. اگر به این موضوع آگاه نیستی، حالا باید بدانی.
هوش مصنوعی: خواجه به سادگی موفق نشد که راه مردان بزرگ و پیشوایان را بیابد.
هوش مصنوعی: همچنان که از میان ستارهها، خورشید خانم به خوبی نمایان است، او نیز از همهی همنسلان خود متمایز و برجستهتر است.
هوش مصنوعی: در نزد او، درخواست و خواستهٔ انسان ارزشمندتر از جسم و جان عزیز اوست.
هوش مصنوعی: در جوانی، او نامی بزرگ و مشهور پیدا کرد و این یک شگفتی بود از طرف یک مرد جوان.
هوش مصنوعی: وقتی که هوا شکل و رنگی ندارد، آسمان هم به نظر نمیرسد که انتهایی داشته باشد.
هوش مصنوعی: وقتی بخار از زمین به آسمان برود، باران از آسمان نازل میشود.
هوش مصنوعی: خوشبختی و سرنوشت خوب، یاوری برای او هستند و به او کمک میکنند تا کارها را به پیش ببرد.
هوش مصنوعی: قسم او به روز مهرگان نشانه سعادت و عزت است، در حالی که قسم بدخواه او به مصیبت و بدبختی اشاره دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
یاد کن: زیرت اندرون تن شوی
تو برو خوار خوابنیده، ستان
جعد مویانت جعد کنده همی
ببریده برون تو پستان
پیر فرتوت گشته بودم سخت
[...]
آمد ای شاه دوش ناگاهان
فیلسوفی به نزد من مهمان
پاک چون رای تو ز دوده سخن
تیز چون تیغ تو گشاده زبان
گفت با من زهر دری و شنید
[...]
جاودان شاد باد شاه جهان
دولت او قوی وبخت جوان
تندرستیش باد و روزبهی
کامکاری و قدرت و امکان
همچو دلها بدوفروخته باد
[...]
امهات و نبات با حیوان
بیخ و شاخند و بارشان انسان
بار مانند تخم خویش بود
سر بیابی چو یافتی پایان
چون سخنگوی بود آخر کار
[...]
ای ببالا بلای آزادان
آرزوی دلی و رنج روان
تنم از عشق تو نوان و نزار
دلم از رنج تو نژند و نوان
آرزوی جوان و پیری تو
[...]
معرفی آهنگهایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.