زهی حیران ز قد و خط و دندان و لب دلبر
بباغ و راغ سرو و گل ببحر و کان در و گوهر
شود خادم لب و دندان و روی و موی آن مه را
گهی یاقوت و گه گوهر گهی کافور و گه عنبر
نباشد چون بر و بالا و موی و روی او هرگز
بر نسرین قد طوبی شب مظلم مه انور
مدام از ساعد و انگشت و گوش و گردنش باشد
فروغ یاره و خاتم بهاء حلقه و زیور
کند یاقوت و در و دود و اخگر در جهان پیدا
لبش یاقوت و در دندان خطش دود و رخش اخگر
لب و دندان معشوق و سرشک و چهره عاشق
یکی لعل و دگر گوهر سیم سیماب و چارم زر
از آنزلف و لب نوشین وز آن رخسار و چشم خوش
بنفشه تیره می در خوی سمن حیران خجل عنبر
ز عکس چشم و دندان و رخ و میگون لبش خیزد
زبر و بحر جزع و در زخار و نی گل و شکر
دهد رخسار و چشم و قامت و میگون لب جانان
نشان از جنت واز حور و از طوبی و از کوثر
ز موی و روی و بالا و بر او گر نشان خواهی
سمن مویست و سنبل روی و سرو آسا و نسرین بر
تو گوئی طوطی و کبک و همایست او و طاووس است
شکر گفتار و خوش رفتار فرخ فال و خوش منظر
بنا گوش و سر زلفش رخ خوب و خط سبزش
بصورت شمع و پروانه بمعنی آب و نیلوفر
بسان لفظ و معنی و دوات و کلک دستورست
لبش شیرین رخش روشن خطش مشکین میان لاغر
نظام الدین که قدر و ذات و کلک و تیغ او باشد
فلک رتبت ملک سیرت قدر قدرت قضا پیکر
سلیمان وار و احمد سان و موسی شکل و عیسی دم
خدیور خلق و نیکو خلق و کافی کف و جان پرور
ز حزم و عزم او بینم ز لطف و عنف او یابم
نشان از خاک و از آب و اثر از باد و از آذر
بسان ابرو خورشید و بشکل رعد و گردونست
گهر بخش و جهانگیر و بلند آوازه و سرور
بصدق و عدل آن سرور بعلم و حلم آن رهبر
نه بوبکر و عمر بوده است و نه عثمان بجز حیدر
نیاید کار حلم و خشم و لطف وصیت او هرگز
نه از خاک و نه از آتش نه از آب و نه از صرصر
ز گنجشک وز کبک و پشه و از مور با عدلش
بترسد باشه و شاهین گریزد پیل و شیر نر
ز شرم لطف و عنف و فهم و رأیش تیره رخ گردد
گهی ناهید و گاهی تیر و گه بهرام و گاهی خور
مدام اندر دل و طبع و دماغ و دست او باشد
وفا ثابت کرم بیحد خرد راسخ سخا بی مر
ز بهر دست و پای و گوش و فرق دولتش زیبد
مه نویاره گردون تخت و پروین قرص و مه افسر
سزد گر زهر و خون و آب و شاخ آهو از طبعش
شود تریاق و گردد مشک و بندد در و آرد بر
زمین و ذره و صحرا و دریا را اگر خواهد
از آن هر دو سپهر و مهر سازد زین دو بحر و بر
ز عکس تیغ و خون خصم و گر دو حمله در رزمش
هوا نیلی زمین گلگون کواکب کور و گردون کر
اگر رمح و سپر خواهد و گر خیل و حشم جوید
بیابد از شهاب و ماه و از گردون و از اختر
ز بید و لاله و از غنچه و نی چشم خصمش را
بروید تیغ و پیکان و بر آید نیزه و خنجر
بفرمان و بتمکین و بقدر و خوی خوش باشد
قضا فرمان قدر مکنت فلک رفعت ملک مخبر
وجود پاک و قدرش را دماغ صاف و طبعش را
ملک داعی فلک چاکر خرد هادی کرم رهبر
جهاندارا ببزم و رزم و داد و مملکت گیری
توئی چون رستم و حاتم چو نوشروان و اسکندر
ترا در کار مهر و کین و در تزیین ملک و دین
خرد باعث کرم نافع سعادت یار و حق یاور
ترا ابن یمین دائم بنطق و عقل و چشم و دل
دعا گوی و رضا جوی و هنر بین و وفا گستر
ز برجیس و ز تیرو زهره و بهرام تا باشد
فلک قاضی ملک منشی و بزم آرای و رزم آور
ز هند و ترک و چین و روم بادت بنده بیش از حد
همه چون رای و چون خاقان و چون فغفور و چون قیصر
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این شعر به وصف زیبایی‌های دلبر می‌پردازد، از ویژگی‌های ظاهری او مانند قد، خط، لب و دندانش می‌گوید و آن را به جواهرات و زیبایی‌های طبیعی مانند گل و سرو تشبیه می‌کند. معشوق او به قدری زیباست که هیچ کس نمی‌تواند با او مقایسه شود. او همچنین از صفات اخلاقی و شخصیت قهرمان خود، که به نظر می‌رسد یک پادشاه یا رهبری بزرگ باشد، یاد می‌کند و او را به خاطر عقل، شجاعت و کرامتش ستایش می‌کند. شاعر در نهایت از قدرت و نفوذ این شخصیت در جنگ و صلح و همچنین تأثیر او بر جهان و مردم سخن می‌گوید.
هوش مصنوعی: عجب که از زیبایی‌ها و جذابیت‌های دلبر، همچون قامت، خطوط چهره، دندان‌ها و لب‌ها، حیرت‌زده‌ام. او در باغ و دشت مانند سرو و گل است و دریا به مانند در و گوهر، زیبایی‌اش را نمایان می‌کند.
هوش مصنوعی: خدمتگزار لب و دندان و چهره و موهای آن دلفریب است. گاهی آنها مانند یاقوت می‌درخشند، گاهی همچون گوهر، گاهی همانند کافور و گاهی شبیه به عنبر.
هوش مصنوعی: هرگز در زیبایی و جذابیت او هیچ چیز نمی‌تواند با گل نسرین یا درخت طوبی مقایسه شود، مانند ماه روشن که در شب تار نمایان است.
هوش مصنوعی: او همیشه از زیبایی‌های دست‌ها، انگشت‌ها، گوش و گردن خود می‌گوید که مانند نور و جواهرات درخشان هستند و زینت‌بخش او به شمار می‌روند.
هوش مصنوعی: در این جهان، زیبایی‌های مختلفی همچون یاقوت، در و آتش وجود دارد. لب او مانند یاقوت می‌درخشد و دندان‌هایش همچون دود به تصویر کشیده شده و چهره‌اش مانند آتش می‌سوزد.
هوش مصنوعی: لب‌ها و دندان‌های معشوق، اشک‌ها و چهره‌ی عاشق، یکی به رنگ لعل و دیگری به شکل گوهر نقره است. در حالی که ماده‌ای از نقره و طلا را هم برمی‌شمارد.
هوش مصنوعی: از موهای زیبا و لب‌های شیرین، و از چهره و چشمان دلربا مانند بنفشه، درون می‌گسار حیران و خجالت زده‌ام. عطری شگفت‌انگیز از عطر عنبر به مشام می‌رسد.
هوش مصنوعی: از زیبایی‌های چهره و لب‌های خوش رنگ او، شور و شوقی در دل و جان انسان به وجود می‌آید؛ به گونه‌ای که همه جا و در هر گوشه‌ای از عالم، آثار این عشق و حسرت قابل مشاهده است.
هوش مصنوعی: عزیز دل با ناز و زیبایی‌اش، چهره و چشمانش، قامت متناسب و لب‌های شیرینش، نشانه‌هایی از بهشت و زیبایی‌های ایوان بهشتی را به همراه دارد.
هوش مصنوعی: اگر بخواهی نشانه‌ای از زیبایی او بیابی، باید به موهایش که شبیه سمن است، به چهره‌اش که مانند سنبل می‌درخشد، و به قامتش که همچون سرو است و بوی نسرین را می‌دهد، نگاه کنی.
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که این افراد شبیه طوطی، کبک، همای و طاووس هستند، که هر کدام با زیبایی و خوشگویی خود جلب توجه می‌کنند. این شخصیت‌ها با زبانی شیرین و رفتاری نیکو، خوش‌فالی برای خود دارند و از نظر ظاهری نیز بسیار زیبا و دلفریب هستند.
هوش مصنوعی: گوش و سر زلف آن معشوق مثل شمع و پروانه است، و زیبایی چهره‌اش و خط سبز بر صورتش مانند آب و نیلوفر می‌درخشد.
هوش مصنوعی: لب او به مانند خطی زیبا و شیرین است که به وضوح و روشنی بیان می‌شود. چهره‌اش همچون دوات و قلم است که نوشته‌هایش با زیبایی و دلنشینی قابل درک و تفسیر است. در میان لاغری و ظرافت، جلوه‌اش خاص و جذاب است.
هوش مصنوعی: نظام الدین کسی است که ویژگی‌ها و قدرتش فراتر از دیگران است و سرنوشت و تقدیر او مانند یک ملک بزرگ، به شگفتی می‌انجامد.
هوش مصنوعی: شخصیتی همچون سلیمان و احمد و موسی، با چهره‌ای مشابه عیسی و با کلامی دلنشین و خوش‌خلق. او بهترین مخلوق و رفتارکننده نیکو است و روح و جان را پرورش می‌دهد.
هوش مصنوعی: از تدبیر و اراده‌ی او می‌بینم و از محبت و شدت او نشانه‌ای می‌یابم که از خاک و آب و نیز از باد و آتش تأثیر گرفته است.
هوش مصنوعی: این فرد مانند ابروی خورشید زیبا و مانند رعد و برق پرشکوه است. او جواهراتی می‌بخشد و بر عالم حاکم است و آوازه‌اش بلند و شناخته‌شده است.
هوش مصنوعی: این شعر به این معناست که تنها علی (علیه‌السلام) به صداقت و عدالت مشهور است، و علم و بردباری او نیز از ویژگی‌های برجسته‌اش به شمار می‌رود. در واقع، این خصوصیات را نمی‌توان به ابوبکر، عمر یا عثمان نسبت داد.
هوش مصنوعی: برخورداری از صفت‌های نیکی مانند حلم و خشم و لطف، ناشی از عوامل طبیعی مثل خاک، آتش، آب و طوفان نیست. این ویژگی‌ها به شکل دیگری به انسان می‌رسند و تحت تاثیر این عناصر قرار نمی‌گیرند.
هوش مصنوعی: اگر یک گنجشک، کبک، پشه و مور از عدالت بترسند، پس باید در ترازوی عدالت به سراغشان برویم. همینطور، وقتی که یک شاهین نمی‌تواند در برابر عدالت بایستد، فیلی بزرگ و شیر نر هم از آن می‌گریزد. در واقع، عدالت به قدری قدرت دارد که حتی بزرگ‌ترین و قوی‌ترین موجودات نیز از آن فرار می‌کنند.
هوش مصنوعی: در این بیت گفته شده است که انسان به خاطر شرم از مهربانی، ظلم، فهم و نظر دیگران، چهره‌اش دستخوش تغییر می‌شود. گاهی مانند سیاره ناهید (ونوس) زیباست و گاهی به مانند تیر (زهره یا سیاره تیر) تیره و کدر می‌شود. در مواقعی هم شبیه به بهرام (مریخ) یا حتی خورشید (خور) می‌گردد.
هوش مصنوعی: او همیشه در دل، طبع، ذهن و دستانش وفایی ثابت و از کرم و سخاوتی بی‌پایان برخوردار است. خرد و دانایی او نیز عمیق و استوار است.
هوش مصنوعی: به خاطر دست و پا و گوش و سرش، شایسته است که حکومتش مانند ماه کامل، نورانی و درخشان باشد و تخت او در کنار ستاره‌هایی چون پروین و افسر قرار گیرد.
هوش مصنوعی: اگر چه زهر و خون و آب و شاخ آهو از طبیعتش بیرون بیاید، اما باز هم شایسته است که به antidote تبدیل شود و مشک بسازد و درها را ببندد و بیاورد.
هوش مصنوعی: اگر زمین و موجودات مختلف آن را بخواهد، می‌تواند از دو جهان و نور خورشید، دنیای جدیدی بسازد.
هوش مصنوعی: بیت اشاره به صحنه‌ای از نبرد دارد که در آن، اثر تیغ و خون دشمن مشاهده می‌شود. در این عرصه ی جنگ، اگر دو طرف به نبرد بپردازند، آسمان به رنگ آبی و زمین به رنگ خونین درمی‌آید. همچنین ستاره‌ها از نورشان محروم و آسمان نیز بی‌صوت و بی‌حرکت می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر کسی به دنبال سلاح و دفاع باشد یا بخواهد به دنبال گروهی از مردم برود، به لطف ستارگان و آسمان و ماه، می‌تواند به آنها دست یابد.
هوش مصنوعی: از درخت بید و گل لاله و غنچه و نی، سلاح‌هایی چون تیغ و پیکان آماده می‌شود و نیزه و خنجر هم به میان می‌آید تا با دشمن مقابله کنند.
هوش مصنوعی: با اطاعت و تسلیم و بر اساس شایستگی و خوش‌خلقی، سرنوشت مشخص می‌شود. فرمان سرنوشت و مقدر شده در عالم، به شکل‌گیری مقام و منزلت افراد در دنیای مادی کمک می‌کند.
هوش مصنوعی: وجود پاک و باارزش او مانند بینی صاف و طبیعی‌اش است که نشان‌دهنده برجستگی و شایستگی‌اش است. عقل او مانند یک راهنمای بزرگ و مهربان است که همیشه مردم را به سوی خوبی‌ها هدایت می‌کند.
هوش مصنوعی: ای پادشاه جهانی، تو مانند رستم در میدان جنگ و مانند حاتم در بخشندگی، همچنین همچون نوشروان و اسکندر در مدیریت و رهبری کشور هستی.
هوش مصنوعی: تو در امور محبت و دشمنی و در زیبایی بخشیدن به مملکت و دین، عقل و خرد را در خدمت کرم و نیکی قرار داده‌ای، که همواره برای سعادت دوستان و یاری حق مفید باشی.
هوش مصنوعی: تو همیشه به واسطه زبان، عقل، چشم و دل خود دعاگوی دیگری هستی. همواره در جستجوی رضایت و زیبایی هستی و وفاداری را گسترش می‌دهی.
هوش مصنوعی: از سیاراتی مانند برجیس، تیر و زهره و بهرام، تا زمانی که آسمان قاضی و نگهبان سرنوشت من باشد و همچنین مراسم ها و جنگ ها را برگزار کند.
هوش مصنوعی: از هند و ترکیه و چین و روم، تو بنده‌ای با ارزش‌تر از همه آنها، مانند فرزانه‌ای بزرگ و مانند پادشاهان و امپراتورها.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
نگارینا، شنیدستم که: گاه محنت و راحت
سه پیراهن سلب بوده‌ست یوسف را به عمر اندر
یکی از کید شد پر خون، دوم شد چاک از تهمت
سوم یعقوب را از بوش روشن گشت چشم تر
رخم ماند بدان اول، دلم ماند بدان ثانی
[...]
گه آن آراسته زلفش زره گردد گهی چنبر
گه آن پیراسته جعدش ببارد مشگ و گه عنبر
رخی چون نو شکفته گل ، همه گلبن برنگ مل
همه شمشاد پر سنبل ، همه بیجاده پر شکر
برو از نیکوئی معنی ، بغمز از جادوئی دعوی
[...]
کهی چون طور سینا بود ازو آویخته ثعبان
ز پشت او درخشنده کف موسی پیغمبر
به پشت ژنده‌پیلان برنشسته ناوک‌اندازان
چو عفریتان آتشبار بر کوه گران پیکر
عروس ماه نوروزی چه کرد آن دانۀ گوهر؟
که نورش ماه تابان بود و سعدش زهرۀ ازهر
هزاران صورت رنگین نگاریده برو مانی
هزاران پیکر طبعی بر آورده از و آزر
بر آن هر صورتی رخشان ، زمشک لعلگون صدره
[...]
اگر بتگر چنو داند نگاریدن یکی پیکر
روا باشد اگر دعوی خلاقی کند بتگر
نه چون او پیکری آید نه حورالعین چنو زاید
نه گر باشد پری شاید چنو هرگز پری پیکر
بدو رخ چون شکفته گل بدو لب چون فشرده مل
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.