امیری کو سزای گاه باشد
محمد بیک ارغونشاه باشد
جهانداری که از اورنگ شاهی
چو بر گردون گردان ماه باشد
قبا گر ز اطلس گردونش دوزند
بقد همتش کوتاه باشد
عروس مملکت در عقد غیری
اگر روزی بصد اکراه باشد
ز دامادی او چون یادش آید
حدیثش جمله واشوقاه باشد
نه چون فیض کفش بخشد عطا ابر
که این پیوسته آن گه گاه باشد
بجنب حلم او کوه گران سنگ
سبکسرتر بسی از کاه باشد
چو می الطاف عذبش از لطافت
نشاط افزای و انده کاه باشد
عدو در بوته قهرش گدازان
بکردار زر اندرگاه باشد
بروز رزم اگر شیر آیدش پیش
بسی عاجز تر از روباه باشد
از آن بگرفت زنگ آئینه ماه
که آن گویا نه دولتخواه باشد
بشرق و غرب صیت مکرماتش
زبان کردار در افواه باشد
خرد هر چند میگوید محال است
که شاهی مثل او برگاه باشد
ولی آئینه شبهش می نماید
خدایست آنکه بی اشباه باشد
جوان بختا توئی آنکس که رأیت
ز راز چرخ پیر آگاه باشد
سپهر ملک را ماهی که او را
ز منزلها یکی خرگاه باشد
نه ماهی بلکه خورشید سپهری
اگر خورشید ظل الله باشد
ترا میزیبد این دیهیم و اورنگ
که کم شاهی چو تو با جاه باشد
نه هر شاهی سزای تاج و تختست
بشطرنج اندرون هم شاه باشد
محمد سیر تا ابن یمین را
بعالی درگهت گر راه باشد
ندارد آرزوی دل بجز آنک
بجان حسان این درگاه باشد
همیشه تا کنند افلاک دوری
که هر سی روز او یک ماه باشد
ز دورانت مسلم باد شاهی
که اوج ماه تا از چاه باشد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به تمجید و ستایش یک پادشاه به نام محمد بیک ارغونشاه پرداخته و ویژگیهای برجسته او را توصیف میکند. او را فردی با همت بلند و توانمند میداند که زیبایی و شکوه سلطنتش همتا ندارد. شاعر تأکید میکند که عروس مملکت (کشور) در صورت ازدواج با دیگران، به یاد این پادشاه میافتد و با شوق به یاد او میپردازد. او همچنین ویژگیهای نیکو چون حلم و عطوفت او را توصیف میکند که دشمنانش را خوار و ضعیف میکند. در نهایت، شاعر به عظمت و مقامی که این پادشاه دارد اشاره میکند و او را در دستهای خاص و برتر از سایر شاهان قرار میدهد. در قضاوت نهایی، شاعر بر آن است که او مانند خورشید در آسمان، بیهمتا و خاص است.
هوش مصنوعی: کسی که شایسته مقام امیری باشد، باید همانند محمد بیک ارغونشاه بزرگ و با عظمت باشد.
هوش مصنوعی: سلطانی که مقام و سلطنتش مانند ماه در آسمان است و درخشش و زیبایی خاصی دارد.
هوش مصنوعی: اگر چادر او را از ابریشم صاف آسمان بدوزند، به اندازه تلاش و همت او کوتاه خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر عروس مملکت روزی مجبور شود که به مردی دیگر ازدواج کند، حتی اگر این ازدواج با اکراه و نارضایتی باشد، وضعیت خوبی نخواهد داشت.
هوش مصنوعی: وقتی که به یاد دامادی او میافتد، تمام کلماتش با احساس و حسرت پر میشود.
هوش مصنوعی: در اینجا بیان میشود که نعمت و بخشش الهی مانند بارانی است که گاه و بیگاه میبارد، نه مثل نعمت فیض که همیشه در دسترس است. یعنی برخی نعمات به صورت مداوم و پیوسته به انسان میرسد در حالی که دیگر نعمتها لحظهای و ناپایدار هستند.
هوش مصنوعی: حلم و بردباری او به حدی است که حتی کوههای سنگی و عظیم هم در مقابل آن سبکتر از کاه به نظر میرسند.
هوش مصنوعی: وقتی که مهربانیهای شیرین او با لطافتش همراه میشود، شادیبخش و کااهشدهندهی غمها خواهد بود.
هوش مصنوعی: دشمن در حال خشمش همچون طلایی که در کوره ذوب میشود، سوزان و ناپایدار است.
هوش مصنوعی: اگر جنگ و نبردی در بگیرد، حتی اگر شیر هم به میدان بیاید، از روباه هم ناتوانتر خواهد بود.
هوش مصنوعی: ماه در آئینه نشسته و زنگ آن را به خود گرفته، به این معنا که آن هیچگاه به دنبال زر و زرنگاری نیست و چیزی را نمیخواهد.
هوش مصنوعی: نام نیک و ویژگیهای برجستهاش در شرق و غرب به زبانها جاری است و همه دربارهاش میگویند.
هوش مصنوعی: عقل میگوید که امکان ندارد کسی به عظمت و بزرگی او در مقام شاهی وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: اما آینه تنها میتواند شبیهها را نشان دهد؛ خداوند آن است که هیچ مشابهی ندارد.
هوش مصنوعی: ای جوان خوشبخت، تو کسی هستی که از اسرار زندگی و نابسامانیهای جهان کهن باخبر هستی.
هوش مصنوعی: آسمان دارای ماهی است که یکی از منزلگاههایش، خرگاه (یعنی مکانی برای استراحت و آرامش) است.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که شخصی منحصر به فرد و پرنوری مانند خورشید است و نه فقط به عنوان یک ماهی ساده و کمنور، بلکه چون اگر خورشید نمایانگر نور و روشنی باشد، این فرد نیز درخشان و ویژه است، به گونهای که میتوان او را از نور خداوند دانست.
هوش مصنوعی: تو به این تاج و تخت زینت میبخشی، چون کمتر کسی مانند تو با مقام و عظمت وجود دارد.
هوش مصنوعی: هر شخصی شایستهی مقام و جایگاه بلند نیست. در بازی شطرنج نیز، هر قطعهای نقش خاصی دارد و همهی آنها لزوماً برابر نیستند، حتی اگر در ظاهر بر روی صفحه بازی قرار گرفته باشند.
هوش مصنوعی: اگر محمد در سفر خود به عمق حقیقت برود و در درگاه تو حضور یابد، آنگاه اگر راه باشد، ابن یمین هم به مرتبه والای تو خواهد رسید.
هوش مصنوعی: دل هیچ آرزویی جز آن ندارد که جان حسان در این درگاه باشد.
هوش مصنوعی: در هر سی روز، یک ماه کامل سپری میشود و این زمان با حرکت دائمی celestial bodies (اجرام آسمانی) هماهنگ است.
هوش مصنوعی: از دور دستها به وضوح مشخص است که مقام پادشاهی به کسی تعلق دارد که به بلندیها و اوجها دست یافته است، زیرا این موفقیتها تنها زمانی میسر میشود که از چاهها و مشکلات عبور کرده باشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
همی دانست کاین آن گاه باشد
که ارکانش فرود ماه باشد
کسی را کان چنان دلخواه باشد
همه جائی تماشاگاه باشد
اگر فرزند من آگاه باشد
مرا فردا شفاعت خواه باشد
مرا اسبیست الحق این چنین اسب
زیان مال و نقص جاه باشد
همه تن استخوان چون اسب عاجست
که در شطرنج جفت شاه باشد
چو دیواریست بر روی بلندی
[...]
بداند، هر که او آگاه باشد
که دلها را به دلها راه باشد
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.