کار ملک و دین بحمدالله نظام از سرگرفت
مصطفی بطحا گشاد و مرتضی خیبر گرفت
رایت منصور شاه از عون یزدان هر زمان
لشکری دیگر شکست و کشوری دیگر گرفت
خسرو جمشید فر سلطان نظام ملک و دین
آنکه ملک و دین از صد فرخی و فر گرفت
سرور گردنکشان یحیی که چون الیاس و خضر
از مددکاری ایزد ملک بحر و بر گرفت
سایه الطاف یزدان آنکه همچون آفتاب
ز ابتدای باختر تا غایت خاور گرفت
وانکه چون بهر شکار آورد پای اندر رکاب
شهریاری با سپاه و تخت با افسر گرفت
شاهباز همت او سر بسر آفاق را
همچو سیمرغ فلک در زیر بال و پر گرفت
خسرو سیاره زان گیرد جهان کو هر صباح
فال فرخ زان رخ همچون مه انور گرفت
یک سحر بهر تماشا رأی عالی همتش
ره سوی این منظر فیروزه پیکر بر گرفت
از برای مقدم میمونش آئین بند صنع
چارطاق هفت منظر در زر و زیور گرفت
ذره ئی از شمع رأیش کرد خورشید اقتباس
وز فروغ آن چراغ مهر انور در گرفت
منشی گردون قلم الا بمدح او نراند
زهره زهرا بیاد بزم او مزمر گرفت
از برای بزم عامش خسرو سیارگان
زرگری میکرد تا آفاق را در زر گرفت
گر نبرد از بحر طبعش ابر نیسان فضله ئی
پس چرا در دل صدف از فیض او گوهر گرفت
در صفات لفظ شیرینکار او ابن یمین
هست چون طوطی که در منقار خود شکر گرفت
عقل کار آگاه داند کز لب و چشمست بس
گر بگیتی دشمنش قسمی ز خشک و تر گرفت
حزم او وقت درنگ و عزم او گاه شتاب
رسم خاک آورد پیدا عادت صرصر گرفت
نو عروس حجله زربفت یعنی آفتاب
در سر از تشویر رأیش نیلگون چادر گرفت
از نهیب احتساب حزم او بیند خرد
کز صراحی خون چکید و در دل ساغر گرفت
سرکشید از آتش خشمش بگردون شعله ئی
وز شرارش سطح گردون سر بسر اخگر گرفت
آستانش هر که چون در بوسه جای خود نکرد
حلقه وار از دار دنیا زود راه در گرفت
از شهان کس را جز او گویند کانی کانچنانک
هر یکی یا شهریاری یا یکی صفدر گرفت
خسرو مازندران چون مرزبان طوس بود
رأی نقض عهد میزد لاجرم کیفر گرفت
تا عدوش از زخم گرزسرگران در خواب شد
هر کجا شاهی ز بیمش ترک خواب و خور گرفت
کافران جستند راه از مؤمنان سوی گریز
خود میسرشان نشد مؤمن ره کافر گرفت
گر جهانی را بهم بر زد که داند سر آن
کهتران را کی رسد بر سیرت مهتر گرفت
هر چه باشد بعد ازین گو باش خود نیکی بود
شه بکام خویش باری اینزمان کشور گرفت
کشور شاهان گرفتن باد کار شهریار
تا ردیف شعر سازد هر سخن گستر گرفت
هر که دید آن حال یا از دیگری بشنید گفت
کار ملک و دین بحمد الله نظام از سر گرفت
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به ستایش کارهای بزرگ و موفقیتهای پادشاهی میپردازد که ملک و دین را با حمایتهای الهی سامان داده است. شاعر از شخصیتهای شاخص مانند مصطفی بطحا و مرتضی و همچنین از سپاه و لشگری که پیروزیهای متعددی کسب کردهاند، یاد میکند. او قدرت و حکمت پادشاه را مورد ستایش قرار میدهد و به توصیف عزت و عظمت او در میدانهای جنگ و بزمها میپردازد.
شاعر به توفیقاتی که این پادشاه در کنترل و تسلط بر مناطق و ملتهای مختلف داشته، اشاره کرده و از اختیارات و توانمندیهای وی در تدبیر کشور و حفظ وحدت ملی سخن میگوید. همچنین به فضایل و ویژگیهای شخصیتی او اشاره کرده و بیان میکند که چگونه او جماعتی را تحت فرمان خود درآورده و در دل مردم محبوبیت یافته است. در نهایت، این شعر بر این نکته تأکید دارد که این موفقیتها در نتیجه تلاشها و نعمتهای یزدان محقق شده و از ویرانیها و بحرانها عبور کرده است.
هوش مصنوعی: کارهای حکومت و دین به لطف خدا دوباره به سامان رسید، کسی که از مکه رخنهای در دلهاگشوده و علی که خیبر را فتوحات کرد.
هوش مصنوعی: همواره پرچم و نشانههای منصور شاه با یاری خداوند، پیروزمندانه به جنگ میرفت و در هر دوره، لشکر جدیدی را شکست میداد و سرزمینهای تازهای را به تصرف در میآورد.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف قدرت و عظمت خسرو جمشید، که به عنوان فرمانروای نظام ملک و دین شناخته میشود، میپردازد. او کسی است که اعتبار و شکوه مملکت و دین را از ویژگیهای نیک و درخشان خود به ارث برده است.
هوش مصنوعی: سرور گردنکشان یحیی، از آنجا که مانند الیاس و خضر از کمکهای خداوند بهرهمند شده، توانسته است بر دریا و خشکی حکومت کند.
هوش مصنوعی: محبت و حمایت خداوند مانند خورشید است که از ابتدای صبح تا غروب آفتاب، تمام زمین را روشن و گرم میکند.
هوش مصنوعی: آن کسی که برای شکار به سراغ شهر و فرمانروایی میرود و در کنار ارتش و تخت سلطنت، با تاج بر سرش قدم برمیدارد.
هوش مصنوعی: قدرتمند و بلندپرواز، او تمامی جوانب جهان را تحت کنترل خود درآورده، مانند سیمرغ که به اشراف و بزرگی در زیر بال و پر خود همه چیز را دربرمیگیرد.
هوش مصنوعی: خسرو سیاره با زیبایی و نور خود به دنیا روشنی میبخشد، مانند اینکه هر صبح به واسطه چهرهی دلنشینش، شانس و خوبی را به ارمغان میآورد.
هوش مصنوعی: یک صبح، برای تماشای زیبایی، ارادهی بلند همتش را به سمت این نمای زیبا که همچون فیروزه میدرخشد، هدایت کرد.
هوش مصنوعی: به خاطر ورود خوشایندش، آیینی از هنر و مهارت ایجاد شد که در آن چهار طاق و هفت نمای زیبا با طلا و جواهرات آراسته شد.
هوش مصنوعی: یک ذره از شمع، نورش به خورشید الهام بخشید و به خاطر درخشش آن، چراغ مهر درخشید.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که تنها قلم آسمان (منشی گردون) تنها به ستایش او میپردازد و زهره (سیاره زهره) نیز به یاد مراسم او نغمه میزند. به طور کلی، این تصویر نشاندهندهی عظمت و شکوه فرد مورد نظر است.
هوش مصنوعی: برای مهمانی عمومیاش، خسرو به زینتبخشی خود مشغول بود و آسمانها را با زیباییهای طلایی پر میکرد.
هوش مصنوعی: اگر بارانی از خلاقیتش نمیبارد، پس چرا در دل صدف، به واسطهی او، مروارید به وجود میآید؟
هوش مصنوعی: ابن یمین در توصیف ویژگیهای زیبا و دلنشین او میگوید که مانند طوطیای است که شکر را در منقار خود دارد و از آن لذت میبرد.
هوش مصنوعی: عقل به خوبی میداند که هر چیزی که بر زبان و چشم میآید، اهمیت زیادی دارد. اگر در این دنیا دشمنی وجود داشته باشد، میتواند از چیزهای مختلفی به یاری خود بگیرد.
هوش مصنوعی: او در زمان تأمل و تفکر با تدبیر عمل میکند و وقتی نیاز به سرعت باشد، عزم راسخی دارد. در مسیر زندگی، نشانهها و عادتها همیشه نمایان میشوند و گاهی مانند وزش بادهای قوی تأثیرگذار هستند.
هوش مصنوعی: نوعروس، با لباس زیبا و زربفت خود، مانند آفتابی است که از زیر چادر آبیرنگش نمایان میشود.
هوش مصنوعی: از قدرت و شدت حساب و کتاب او، خرد و اندیشه متوجه میشود که از ظرف خون، قطرهقطره چکیده و در دل جام جا گرفته است.
هوش مصنوعی: خشم او به قدری شدید بود که آتشی در آسمان برپا کرد و شعلههای آن به سطح آسمان رسید و همه جا را تحت تاثیر قرار داد.
هوش مصنوعی: اگر کسی نتواند در آستانه او جای خود را با بوسه بگذارد، زود از این دنیا میرود و میگریزد.
هوش مصنوعی: هیچکس را جز او شاه نمیخوانند، زیرا هر یک از آنها یا پادشاهی دارند یا به مقام سربازیشان بسنده کردهاند.
هوش مصنوعی: خسرو مازندران مانند نگهبان طوس بود و به دلیل پیمان شکنیاش، مجازات شد.
هوش مصنوعی: هر جا که شاهی به خاطر ترس از دشمن، دچار بیخوابی و ناراحتی شود، نشان از قدرت و تسلط آن دشمن است. دشمنی که به خواب شاهان تاثیر میگذارد و آنها را به وحشت میاندازد.
هوش مصنوعی: کافران سعی کردند راهی برای فرار از مؤمنان پیدا کنند، اما موفق نشدند. در عوض، مؤمنان راه کافران را انتخاب کردند.
هوش مصنوعی: اگر کسی بخواهد جهانی را به هم بریزد، کیست که بداند سرنوشت کوچکترها چگونه خواهد بود و کی به سیرت بزرگترها دست خواهد یافت؟
هوش مصنوعی: بعد از این هر چه پیش بیاید، تو خود را خوب نگهدار. زیرا پادشاهی که در این زمان کشور را به دست گرفته، به دنبال منافع خود است.
هوش مصنوعی: هنگامی که کشوری به تصرف میرسد، این کار نشان از قدرت و سلطنت پادشاه دارد، و این اقدام به نوعی نظم و ترتیب به سخنان و اشعار او میدهد.
هوش مصنوعی: هر کسی که آن وضعیت را مشاهده کرد یا از دیگران شنید، گفت که به لطف خدا، امور کشور و دین دوباره سامانی به خود گرفته است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون ره اندر برگرفتم دلبرم در برگرفت
جان به دل مشغول گشت و تن ز جان دل برگرفت
خواست تا او پایهای من بگیرد در وداع
پای ها زو در کشیدم دست ها بر سر گرفت
گاه در گردنش دستم همچو چنبر حلقه شد
[...]
یاد باد آن شب که یارم دل ز منزل برگرفت
بار در بست و ره منزلگه دیگرگرفت
تا کشیده رنج داغِ هجر بر جانم نهاد
ناچشیده می خمار مستی اندر سرگرفت
چنبر زلفش ز من بربود چرخ چنبری
[...]
عشق ازین معشوقگان بی وفا دل بر گرفت
دست ازین مشتی ریاست جوی دون بر سر گرفت
عالم پر گفتگوی و در میان دردی ندید
از در سلمان در آمد دامن بوذر گرفت
اینت بی همت که در بازار صدق و معرفت
[...]
بلعجب بادی است در هنگام مستی باد فقر
کز میان خشک رودی ماهیان تر گرفت
ابتدا غوّاص ترک جان و فرزندان بگفت
پس بدریا در فروشد تا چنین گوهر گرفت
سالها مجنون طوافی کرد در کهسار و دشت
[...]
روشنست این کانک هر دم سوختن از سر گرفت
کار او چون شمع سوزان ز آتش دل در گرفت
آفتاب خاوری زان ملک بحر و برگرفت
کاستان و بام این درگه زرخ در زر گرفت
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.