فطرت آخر بر معاد از سعی اکمل می‌زند
رشته چون تابیده شد خود را به مغزل می‌زند
نشئهٔ تحقیق در صهبای این میخانه نیست
مست و مخمورش قدح از چشم احول می‌زند
خواب خود منعم مکن تلخ از حدیث بورپا
این نیستان آتشی دارد به مخمل می‌زند
ای بسا شیخی که ارشادش دلیل گمرهی‌ست
غول اکثر راه خلق از شمع و مشعل می‌زند
طینت ظالم همان آمادهٔ ظلم است و بس
نشتر از رگ‌گر شود فارغ به دنبل می‌زند
چاره در تدبیر ما بیچارگان خون می‌خورد
پیشتر از دردسر سودن به صندل می‌زند
درد دل پیدا کنید از ننگ عصیان وارهید
با نمک چون جوش زد می جام در خل می‌زند
بر مآل کار تا چشم که را روشن کنند
شمع در هر انجمن آیینه صیقل می‌زند
بس که جوش حرص برد از خلق آثار تمیز
امتحان طاس ناخن بر سر کل می‌زند
ترک دعوی کن که در اقلیم گیر و دار فقر
کوس قدرت پای لنگ و پنجهٔ شل می‌زند
جاه دنیا را پیام پشت پا باید رساند
همّتت پست است بیدل کی بر این تل می‌زند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به موضوعاتی چون معاد، جستجو در حقیقت و حقیقت وجود انسان می‌پردازد. شاعر به نقد برخی از شیخ‌ها و راهنمایان می‌پردازد که به جای هدایت، موجب گمراهی هستند. او به ظلم و تبعات آن اشاره می‌کند و می‌گوید که در دنیای بی‌عدالتی، برخی افراد در تلاش برای رفع مشکلات، دچار درد و رنج می‌شوند. همچنین، شاعر به اهمیت شناخت خود و پرهیز از حرص و طمع تأکید می‌کند و در نهایت به این نکته می‌رسد که جاه‌طلبی‌های دنیوی باید کنار گذاشته شوند، زیرا در این مسیر هیچ موفقیتی حاصل نخواهد شد.
هوش مصنوعی: فطرت انسان در نهایت به حقیقت و اصل خود برمی‌گردد، و این پیوند در نهایت به تلاش و کوشش او بستگی دارد. وقتی این تلاش به بهترین شکل انجام شود، انسان به درک عمیق‌تری از وجود خود دست می‌یابد.
هوش مصنوعی: در این میخانه، نشئه و حال و هوای تحقیق و پژوهش وجود ندارد و کسی که از این شراب می‌نوشد، مست و سرمست شده و در حالتی مثل پیدا و ناپیدا است. او با چشم‌های خود، قدح شراب را به طرفش می‌فرستد و این حالت می‌تواند ناشی از درک عمیق یا گیجی و سردرگمی باشد.
هوش مصنوعی: مرا در خواب خود از شنیدن داستان تلخ بورپا منع نکن، چرا که این نیستان آتشینی دارد که با لطافت به نرمی می‌زند.
هوش مصنوعی: بسیاری از افراد روحانی هستند که هدایت آنها خود به گمراهی می‌انجامد و غالباً مسیر عموم مردم را از نور شمع و مشعل، یعنی نماد روشنایی و راهنمایی، منحرف می‌کنند.
هوش مصنوعی: سرشت ظالم تنها برای ظلم و ستم پرورش یافته است و وقتی به دردی دچار شود، به تخریب و چیرگی بر دیگران می‌پردازد.
هوش مصنوعی: چاره‌ای برای ما بیچارگان نیست، چرا که قبل از آنکه به دردسر بیفتیم، در تلاشیم که خود را سرگرم و مشغول کنیم.
هوش مصنوعی: درد و دل خود را بیرون بریزید و از شر شرم و گناه خود را رها کنید. مانند نمکی که وقتی به جوش می‌آید، در جام می‌افتد.
هوش مصنوعی: به نتیجه کار فکر کن؛ تا زمانی که کسی را شاد کند، شمع در هر جمعی مانند آیینه‌ای درخشان می‌درخشد.
هوش مصنوعی: بخاطر شدت حرص و طمعی که در مردم وجود دارد، نشانه‌های مشخصی از آن دیده می‌شود و مانند شخصی که می‌خواهد از سر نادانی توجه دیگران را جلب کند، به شیوه‌ای بی‌فکر عمل می‌کنند.
هوش مصنوعی: ترک دعوی کن به این معناست که از بحث و جدل خودداری کن، زیرا در دنیای پرتنش و مشکل فقر، نشان‌دهندهٔ ضعف و ناتوانی است. در این شرایط، قدرت خود را با بی‌نظمی و بی‌کفایتی بروز می‌دهد، مانند کسی که با پای لنگ و ناپایداری تلاش می‌کند حرکت کند.
هوش مصنوعی: دنیا و آرزوهای آن را باید با بی‌اعتنایی رد کرد؛ همت و اراده‌ات خیلی پایین است، به‌راستی که آیا به این قله می‌رسی؟
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
هرکه دامن بر میان در چیدن گل می‌زند
آستین بر شعله آواز بلبل می‌زند
هرکه بر خود تلخ می‌سازد شکر خواب صبوح
بوسه تر همچو شبنم بر رخ گل می‌زند
نغمه‌اش از بس گلوسوز است در دل‌های شب
[...]
موج دریای جنون کی دست بر دل می‌زند
می‌کشد میدان و هردم سر به ساحل می‌زند
پاسبان ماست چون افلاس هرجا می‌رویم
نیست عاقل آن که با ما می‌رود دل می‌زند
بی‌قرار عشق را آرام در فردوس نیست
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.