عدل کن عدل که گفتند حکیمان جهان
مملکت بیمدد عدل نماند بر جای
پادشاهان جهان را سه فضیلت یار است
یا یکی زین سه بودشان به عمل راهنمای
اول آن پادشهی پاکدلی دادگری
دینپژوهی که بههرکار بترسد ز خدای
یاکریمی که بیندیشد از آوازهٔ زشت
بر اسان شرف و فضل شود ملکآرای
یا خردمندی صاحبنظری کاندر وقت
بنگرد عاقبت کار به تدبیر و به رای
وآنتبه کارکهشد زین سه فضیلت محروم
نره دیویست هوسناک و ددی مردمخای
نز خدا خوفی و نه بیم زوال شرفی
نه چراغ خردی بر سر ره کرده بپای
مختصرعقل غریزیش هم ازنشأهٔ عجب
رفته وجهل مرکب شده ازسرتا پای
بیوفا، خامطمع، مالربا، تنگنظر
ترشرو، زشتادا، تلخسخن، هرزهدرای
در حیاتش همه نفربن رسد ازپیر و جوان
وز پس مرگش لعنت بود از شاه و گدای
نه کسش گوید در چنبر ازین باد مبند
نه کسش کوبد در هاون از این آب مسای
همچو سنگیاست گران گشتهفرود از برکوه
میدود نعرهزنان تا که بیفتد از پای
هرچه پیش آیدش آزرده و نابودکند
نه توان داشتش از ره، نه توان گفت بپای
کشوری را که به نکبت فتد از طالع شوم
زین یکی غول برو افتد و بفشارد نای
همچو آنخفته که کابوس بر او چیره شود
ماندش بسته زبان از شغب و وایا وای
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به اهمیت عدالت در اداره مملکت و ویژگیهای پادشاهان موفق اشاره دارد. نویسنده بیان میکند که پادشاهان باید دارای سه صفت باشند: ۱) پاکدلی و دادگری ۲) دینپژوهی و ترس از خدا ۳) خردمندی و تدبیر در کارها. کسانی که از این صفات محروماند، به طبع دیوانه و خطرناکاند و نه از خدا میترسند و نه از از دست دادن مقام خود نگراناند. چنین افرادی زندگی خود را با بدعهدی، طمع و زشتی سپری میکنند و پس از مرگشان، از همه نفرین میشوند. در نهایت، اگر کشوری با بدشانسی و طالع شوم روبرو شود، دچار نابودی و مشکلات خواهد شد.
هوش مصنوعی: عدالت را برقرار کن، زیرا حکیمان دنیا گفتهاند که هیچ کشوری بدون حمایت و وجود عدالت نمیتواند پایدار بماند.
هوش مصنوعی: پادشاهان دنیا سه ویژگی ارزنده دارند که یا هر سه را دارند یا یکی از آنها میتواند به عنوان راهنما برای عمل آنان باشد.
هوش مصنوعی: در ابتدا پادشاهی با ویژگیهای برجسته و نیکو وجود دارد که به عدالت و دینداری معروف است و از هر کاری که ممکن است او را از خدا دور کند، هراس دارد.
هوش مصنوعی: اگر کسی بخواهد از زبان بد و ناپسند خود دوری کند و به خوبیها و فضیلتها فکر کند، در این صورت میتواند به مقام و ارزشی والا دست یابد و خود را زینتبخش نام و شخصیت کند.
هوش مصنوعی: شاید یک انسان خردمند و فرزانه باشد که در زمان مناسب به نتیجه کارها و عواقب آنها دقت میکند و با تدبیر و فکر، تصمیم میگیرد.
هوش مصنوعی: کسی که از این سه ویژگی بزرگ بیبهره باشد، همچون دیوی است که فقط به هوسهای خود میپردازد و به مردم آسیب میزند.
هوش مصنوعی: نه از خدا ترسی دارم و نه نگران از بین رفتن شرافتی هستم؛ نه نوری از عقل در مسیرم هست که مرا راهنمایی کند.
هوش مصنوعی: عقل طبیعی او به دلیل غرور و خودبزرگبینی، به طور کامل تحت تأثیر قرار گرفته و از همه جهات ناآگاه شده است.
هوش مصنوعی: شخصی که وفادار نیست، طمعکار و مالپرست است، دیدگاه محدود و تنگ نظری دارد، اخلاقش تلخ و رفتارهایش زشت است و همیشه سخنانش ناخوشایند و بیمزه است.
هوش مصنوعی: در زندگیاش همه افراد، چه پیر و چه جوان، به او احترام میگذارند و برایش ارزش قائل هستند. اما بعد از مرگش، همگان او را به باد نکوهش و لعنت میگیرند، از پادشاهان گرفته تا فقیران.
هوش مصنوعی: نه هیچکس او را در دام این باد محبوس میکند و نه کسی او را در هاون با این آب میکوبد.
هوش مصنوعی: به مانند سنگی سنگین است که از بالای کوه به پایین می滚د و با صدای بلند فریاد میزند، تا اینکه از پا بیفتد.
هوش مصنوعی: هر چیزی که بر او بگذرد، او را آشفته و از پا درمیآورد. نه قدرتی در ادامه راه دارد و نه میتواند بگوید که به پا بماند.
هوش مصنوعی: کشوری که به بدبختی دچار شود به خاطر سرنوشت شومش، به زودی همه چیزش زیر فشار مشکلات و سختیها قرار میگیرد.
هوش مصنوعی: شبیه کسی که در خواب عمیق است و کابوس بر او مسلط شده، او نیز به خاطر هیاهو و اضطراب نمیتواند زبانش را باز کند و فریاد بزند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
مهرگان آمد و سیمرغ بجنبید از جای
تا کجا پرزند امسال و کجا دارد رای
وقت آن شد که به دشت آید طاوس و تذرو
تاشود بر سر شخ کبک دری شعر سرای
نیز در بیشه و در دشت همانا نبود
[...]
ای ترا کرده خدا بر ملکان بار خدای
شکر بادا که ترا داد بما باز خدای
جان و دل باز نیامد بتن خسته ما
تا ترا باز نیاورد جهاندار بجای
چو شبانی تو و ما چون رمه و فتنه چو گرگ
[...]
ویحک ای صورت منصوریه باغی و سرای
یا بهشتی که به دنیات فرستاد خدای
گر به عینه نه بهشتی نه جهانی که جهان
عمر کاهست و تو برعکس جهان عمرفزای
نیلگون برکهٔ عنبر گل بسد عرقت
[...]
چیست آن جرم مربع بفلک ساخته جای
آنکه دارد ز شرف بر سر نه گردون پای
خال رخساره دین چتر سر خسرو شرع
نقطه نون نبوت علم علم فزای
مردم چشم شریعت حجرالاسود عقل
[...]
تو همه کاخ طرب سازی و خاقانی را
در همه تبریز اندهکدهای بینم جای
او بدین یک درهٔ خویش تکلف نکند
تو بدین ششدرهٔ خویش تفاخر منمای
ماه در هفت فلک خانه یکی دارد و بس
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.