هان ای فراخ عرصهٔ تهران چگونه‌ای
زیر درفش قائد ایران، چگونه‌ای
ای گرگ پیر، بهر مکافات خون خلق
در زیر چنگ ضیغم غژمان چگونه‌ای
ای منبع شرارت و ای مرکز فساد
آرام و برده سر به گریبان، چگونه‌ای
ای برده احترام بزرگان و قائدان
هان پیش قائدان و بزرگان چگونه‌ای
زان افترا و غیبت و غوغا و سرکشی
لب بسته پاکشیده به دامان چگونه‌ای
دادی به باد عرض بسی مردم شریف
زان کرده‌های زشت، پشیمان چگونه‌ای
بود این گنه ز جمع قلیل و تو بی گناه
ای بی گنه، معاقَب گیهان چگونه‌ای
از تلخی نصیحت یاران شدی ملول
با تلخی نصیحت دوران چگونه‌ای
بودستی از نخست کج و هان به تیغ شاه
ای کج خرام، راست بدین‌سان چگونه‌ای
چون راست‌رو شدی، شهت از خاک برگرفت
ای گوی خوش، درین خم چوگان چگونه ای
بودی بسان دوزخ و گشتی بسان خلد
ای خلد پر ز حور و ز غلمان چگونه‌ای
ز آب عطای شاه چو رضوان شدی به روی
ای آب روی روضهٔ رضوان چگونه‌ای
تفسیق کردی آن که کلاهی نهاد کج
با کج کلاهکان غزلخوان چگونه‌ای
تکفیر کردی آن که سخن گفت از حجاب
هان با زنان موی پریشان چگونه‌ای
بودی به ضدّ مدرسهٔ تازه، وین زمان
با صدهزار طفل دبستان چگونه‌ای
ای عاشق حکومت ملی، جهان گرفت
فاشیست روم و نازی آلمان چگونه‌ای
کردی پی عوارض جزئی فسادها
با این عوارضات فراوان چگونه‌ای
ای بانگ‌زن چو جغدان بر منبر ریا
هان از پس ترازوی دکان چگونه‌ای
بسیار گفتمت که به یاران جفا مکن
کردی و دیدی آفت خذلان چگونه‌ای
کردی فدای شهرت کاذب، شئون ملک
ای دم بریده لیدر ذی‌شان چگونه‌ای
بنگر به نوبهار که این روزهای سخت
دیدست و گفته عاقبت آن، چگونه‌ای
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف و انتقاد از وضعیت اجتماعی و سیاسی تهران و ایران می‌پردازد. شاعر به شرایط ناخوشایند و فساد در جامعه اشاره کرده و از تهران به عنوان محیطی پر از شرارت و فساد یاد می‌کند. او به تعارضات و مشکلات موجود در جامعه اشاره می‌کند و از افرادی که در برابر قدرت‌ها و سرنوشت اجتماعی سر تسلیم فرود آورده‌اند، انتقاد می‌کند. شاعر همچنین از تاثیرات منفی این وضعیت بر قشرهای مختلف جامعه، به ویژه جوانان و تحصیل‌کرده‌ها، سخن می‌گوید و از ضرورت تغییر و اصلاح می‌گوید. شاعری که خود را در جایگاه یک ناظر و منتقد می‌بیند، نشان می‌دهد که این وضعیت تنها به یک فرد یا گروه خاص مربوط نمیشود و بر همگان تأثیر می‌گذارد. در نهایت، او به بدبینی نسبت به آینده تاکید دارد و از ما می‌خواهد که شرایط را تغییر دهیم.
هوش مصنوعی: ای فضای وسیع تهران، حال تو چگونه است در زیر پرچم سردار ایران؟
هوش مصنوعی: ای گرگ پیر، به خاطر عذاب و مجازات خون مردم، چگونه در زیر چنگ شیر در حال ناله‌ای؟
هوش مصنوعی: ای منبع آزار و ای کانون فساد، در حالی که آرام و درون خود پنهان هستی، حالا چه حالی داری؟
هوش مصنوعی: ای کسی که به بزرگان و رهبران احترام می‌گذاری، حالا در برابر آنها چگونه‌ای؟
هوش مصنوعی: چگونه می‌توانی از تهمت، غیبت، شلوغی و سرکشی دور بمانی و در عین حال لب‌هایت را محکم بسته نگه‌داری و خود را پاک و بی‌گناه نشان بدهی؟
هوش مصنوعی: به باد سپردی بسیاری از ویژگی‌های نیکو و ارزشمند آدم‌های شریف، حالا چطور می‌توانی بابت آن کارهای زشت احساس پشیمانی کنی؟
هوش مصنوعی: این خط به این معناست که این گناه ناشی از گروهی کوچک است و تو که بی‌گناهی، چگونه می‌توانی عذاب این دنیا را تحمل کنی؟
هوش مصنوعی: از نصیحت‌های تلخ دوستان خسته شدی، حالا با سختی‌های زندگی چگونه کنار می‌آیی؟
هوش مصنوعی: از ابتدا تو کج بودی و حالا با تیغ شاه (نماد قدرت) چطور می‌خواهی راست و درست بشوی؟ این نشان می‌دهد که چگونه می‌توانی تغییر کنی در حالی که ماهیتت از ابتدا نادرست بوده است.
هوش مصنوعی: وقتی که به راه درست و صادقانه رفتی، شهرت از زمین به آسمان می‌رود. ای توپ زیبا، در این میدان چوگان، حالت چه طور است؟
هوش مصنوعی: تو همچون دوزخی بودی و اکنون به بهشتی تبدیل شده‌ای. ای بهشت پر از حوریان و جوانان زیبا، حالا چگونه‌ای؟
هوش مصنوعی: اگر از آب عطای شاه به مانند بهشت جلال و زیبایی پیدا کردی، حالا ای آب، چطور به چهرهٔ زیبای بهشت دیگری نمایان می‌شوی؟
هوش مصنوعی: تو آن کسی را ناراحت کردی که کلاهی کج بر سر گذاشته است، پس حالا غزل‌خوانی‌های ما را چگونه می‌بینی؟
هوش مصنوعی: تو آن کسی را که درباره حجاب و صحبت با زنان موهای پریشان سخن گفته‌ای، مورد قضاوت و سرزنش قرار داده‌ای. حال خودت چگونه‌ای؟
هوش مصنوعی: تو برعکس روش‌های نوین آموزشی هستی، و حالا در میان صدها هزار دانش‌آموز مدرسه‌ای چگونه‌ای؟
هوش مصنوعی: ای عاشق نظام ملی، با توجه به این که فاشیست‌های ایتالیا و نازی‌های آلمان قدرت را به دست گرفته‌اند، حال تو چه احساسی داری؟
هوش مصنوعی: با کارهای پراکنده خود در ایجاد مشکلات و فسادها چه می‌کنی، در حالی که این مشکلات بسیار زیادند؟
هوش مصنوعی: ای ندا دهنده، مانند جغدها که بر منبر ریا می‌نشینند، در پس ترازوی دکان چگونه‌ای؟
هوش مصنوعی: من به تو بارها گفته‌ام که به دوستانت بی‌احترامی نکن، ولی تو همچنان این کار را کردی و حالا خودت می‌بینی که نتیجه‌اش چگونه به بار آمده و چه مشکلاتی برایت ایجاد کرده است.
هوش مصنوعی: برای شهرت نادرستی که داری، خود را قربانی کرده‌ای. ای رهبری که حالا بی‌حالت و ناکام شده‌ای، اوضاع و شرایط تو چگونه است؟
هوش مصنوعی: به بهار نگاهی بینداز و ببین که چگونه این روزهای دشوار را تحمل کرده است و در نهایت، چه چیزهایی خواهد گفت.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.