زین شَهِ نادان، امیدِ مُلکرانی داشتن
هست چون از دزد، چشمِ پاسبانی داشتن
کذب و جبن و احتکار و خست و رشوه‌خوری
هیچ ناید راست با تاج کیانی داشتن
هیچ نتوان بی‌فر سیروس و برز داریوش
فر دارایی و برز خسروانی داشتن
هست امید خیر ازین گندم‌نمای جوفروش
چون به نالایق زمین، گندم‌فشانی داشتن
کی سزد از ارتجاعی‌زاده، قانون‌پروری
کی سزد از گرگ امید شبانی داشتن
گرگ‌زاده عاقبت گرگ است و بی‌شک از خری‌ست
گوسفند از گرگ چشم مهربانی داشتن
شاه تن‌پرور به تخت اندر بدان ماند درست
ماده گاوی زین و برگ از زر کانی داشتن
بود در عهد کیان رسمی که باید شهریار
بر عدو هر سال قهر قهرمانی داشتن
پادشاهی را که بر روی زمین شمشیر نیست
بی‌نصیب است از نصیب آسمانی داشتن
شاه آن باشد که با شمشیر گیرد ملک را
پادشاهی نیست ملک رایگانی داشتن
ملک چون بی‌زحمت آید بگذرد بی‌دردسر
تاج بی‌زحمت چه باشد؟ سرگرانی داشتن
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به نقد و بررسی وضعیت حکومت و پادشاهی می‌پردازد. شاعر به این نکته اشاره دارد که امید به رهایی و بهبود اوضاع از سوی یک پادشاه نادان و ناتوان، همچون امید به پاسبانی از دزد، ناامیدکننده است. او به ویژگی‌های منفی مانند کذب، ترس، احتکار و رشوه‌خواری اشاره می‌کند و تأکید دارد که چنین ویژگی‌هایی با تاج و تخت کیانی سازگار نیستند.
شاعر همچنین بر لزوم داشتن یک پادشاه شجاع و فعال تأکید می‌کند و می‌گوید که هیچ چیز نمی‌تواند جایگزین زحمتی شود که یک پادشاه برای حفظ حکومت خود می‌کشد. او می‌گوید که پادشاهی که با شمشیر به دست نیاید، ارزشی ندارد و تاج و تختی که بدون زحمت به دست آید، صرفاً بار سرسری و بی‌معنا است.
در نهایت، این شعر تصویری از انتظارات از یک پادشاه و نقد بی‌عملی و عدم شایستگی حکام دارد.
هوش مصنوعی: امید داشتن به فَرَزَند نادان مانند این است که از دزد انتظار داشته باشی که از دارایی‌ات محافظت کند.
هوش مصنوعی: در اینجا بیان شده که در داشتن قدرت و مقام نمی‌توان به دروغ، ترس، انباشتن مال و خساست و همچنین رشوه‌خواری اعتماد کرد. این ویژگی‌ها هرگز با عظمت و شکوه سلطنت قابل جمع نیستند.
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌تواند بدون خصائل و ویژگی‌های برجسته‌ی سیاوش و عزت و بزرگی داریوش، و همچنین توانمندی‌های خسروانی باشد.
هوش مصنوعی: امید خیر و نیکی از کسی که در ظاهر خودش را خوب نشان می‌دهد، اما در واقعیت کارش نادرست و ناپسند است، دشوار است. افرادی که در زمین نامناسبی می‌کارند، نمی‌توانند محصول خوبی به بار آورند و این نشان‌دهنده ناتوانی آنهاست.
هوش مصنوعی: آیا از کسی که به شدت به گذشته و عقاید کهنه وابسته است، می‌توان انتظار داشت که قوانین جدید و پیشرفته را رعایت کند؟ آیا می‌توان به گرگی که طبیعتش شکارگری است، امید داشت که مانند یک شبان رفتار کند و از گوسفندان مراقبت کند؟
هوش مصنوعی: فرزند گرگ در نهایت به خصائص گرگ تبدیل می‌شود و یقیناً نمی‌توان انتظار داشت که از حیوانی مثل خر، مهربانی و نیکی ببیند. این به این معنی است که از برخی موجودات نمی‌توان انتظار رفتارهای خوب و دوستانه داشت.
هوش مصنوعی: شاه نازپرور روی تخت نشسته است و مانند ماده گاوی به نظر می‌رسد که زین و لجام آن از طلاست و از خوشبختی و ثروت برخوردار است.
هوش مصنوعی: در زمان حکمرانی کیان، رسم بر این بود که پادشاه هر سال بر دشمنان پیروزی و قهرمانی داشته باشد.
هوش مصنوعی: وقتی که یک پادشاه بر روی زمین بتواند اقتدار و قدرت خود را با شمشیر و نیروی نظامی نشان ندهد، به این معنی است که از نعمت‌ها و برکات آسمانی نیز بی‌بهره خواهد بود.
هوش مصنوعی: شهریار واقعی کسی است که با قدرت و توانایی خود، سلطنت را به دست آورد. حکومت، به معنای واقعی کلمه، حق و امتیاز رایگان نیست.
هوش مصنوعی: وقتی کسی بدون زحمت و سختی به مقام و جایگاهی برسد، چه ارزشی دارد آن تاج و مقام؟ به عبارت دیگر، دستیابی به افتخارات و موقعیت‌های بالا بدون تلاش و رنجی، هیچ خوشایند و اهمیت خاصی ندارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای خوش اندر گنج دل زر معانی داشتن
نیست گشتن، لیک عمر جاودانی داشتن
عقل را دیباچهٔ اوراق هستی ساختن
علم را سرمایهٔ بازارگانی داشتن
کشتن اندر باغ جان هر لحظه‌ای رنگین گلی
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.