شمارهٔ ۱۱ - در نکوهش کسی که اوقات خویش را به مطالعهٔ کتب پردازد و از مبداء غافل ماند
خدمت مولوی، چه صبح و چه شام
کرده اندر کتابخانه مقام
متعلق دلش به هر ورقی
در خیالش، زهر ورق سبقی
نه شبش را فروغی از مصباح
نه دلش را گشادی از مفتاح
نه به جانش، طوالع انوار
تافته از مطالع اسرار
کرده کشاف، بر دلش مستور
نور کشف و شهود ذوق حضور
از مقاصد ندیده کسب نجات
بیخبر از مواقف عرصات
از هدایت، فتاده در خذلان
و ز بدایت، نهایتش حرمان
بیفروغ وصول، تیره و تار
از فروع و اصول، کرده شعار
گرد خانه، کتابهای سره
از خری، همچو خشت کرده خره
سوی هر خشت از او چو رو کرده
در فیضی به رخ برآورده
قصر شرع نبی و حکم نبی
جز به آن خشتها، نکرده بنی
زان به مجلس، زبان چو بگشاید
سخنش جمله، قالبی آید
صد مجلد، کتاب بگشاده
در عذاب مخلد افتاده
سر بر اندیشههای گوناگون
لب پر افسانه، دل پر از افسون
این بود سیرت خواص انام
چون بود حال عام کالانعام
عام را خود، ز شام تا به سحر
نیست جز خواب و خورد، کار دگر
صلح و جنگش، برای این باشد
نام و ننگش، برای این باشد
سخن از دخل و خرج، خواند و بس
شهوت بطن و فرج راند و بس
همتش، نگذرد ز فرج و گلو
داند از امر، فانکحوا و کلوا
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن درباره حال و روحیات مولوی و انسانهای عامی است. مولوی که در کتابخانهای به مطالعه مشغول است، دلش به هر ورق کتاب وابسته است و در خیال خود در جستجوی دانش و حقیقت است. اما در عین حال، از شرایط و اوضاع زندگی واقعی بیخبر است و گرفتار تاریکی و خذلان شده است.
در مقابل، انسانهای عامی زندگیشان محدود به خواب و خوراک است و تنها دغدغههای روزمره دارند. آنها درگیر مسائل سطحی مانند نام و ننگ و مسائل زناشویی و مادی هستند و بیخبر از عمق زندگی و معنای آن.
به طور کلی، متن به تفاوتهای عمیق بین افراد روشنفکر و عامه مردم میپردازد و نقدی بر ناآگاهیها و سطحینگریهای عمومی دارد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که فردی در هر زمان، چه در صبح و چه در شب، با احترام و ارادتی خاص در کنار مولوی و در کتابخانهای که به او تعلق دارد، حضور دارد. این نشاندهنده عشق و ارادت او به دانش و حکمت مولوی است.
هوش مصنوعی: دل او به هر تصویر و خیال جدیدی تعلق دارد و حسی از درد و تلخی از این وابستگی در او وجود دارد.
هوش مصنوعی: نه شبهایش نوری دارد که او را روشن کند، نه دلش از شادی و آرامش پر شده است.
هوش مصنوعی: او به خاطر جانش به جلال و شکوهش نیست، بلکه به دلیل درخشندگی نورهایی است که از فهم رازها و نکات پنهان برمیخیزد.
هوش مصنوعی: دل او با نور معرفت و دریافتهای معنوی روشن شده و این تجربیات عمیق او را از دیگران متمایز کرده است.
هوش مصنوعی: انسان بدون آگاهی از شرایط و موقعیتهای مختلف نمیتواند به هدفهای نادیده و ناپیدا برسد و از آنها نجات یابد.
هوش مصنوعی: از راهنمایی دور افتاده و به قهری رسیده است، و از آغاز، به نداشتن دست یافته است.
هوش مصنوعی: درخشندگی و نور حقیقت از دست رفته است و به همین دلیل، تمامی مبانی و اصول به تاریکی و سردی گرایش پیدا کردهاند.
هوش مصنوعی: در اطراف خانه، کتابهای نیک و با ارزش به دور افتادهاند و مانند خشتهایی هستند که خر در اطرافش میریزد.
هوش مصنوعی: هر بار که به هر دیواری نگاه میکنم، نشانهای از زیبایی و لطف او را در چهرهام میبینم.
هوش مصنوعی: قصر دین پیامبر و قوانین او تنها بر اساس مبنای درست ساخته شده است و هیچ چیز دیگری نمیتواند به آن اعتبار ببخشد.
هوش مصنوعی: وقتی زبان به سخن باز میشود، همه چیز به شکل و قالب خاصی در میآید.
هوش مصنوعی: کتابهای زیادی را باز کرده و در مورد عذاب همیشگی بحث کردهاند.
هوش مصنوعی: فکری پر از داستانها و خیالهای مختلف در سر دارم و دلی مملو از جادو و سحر.
هوش مصنوعی: این متن به این معناست که رفتار و ویژگیهای خاص افرادی که خاص و ممتاز هستند، چگونه است و در مقابل، حال و وضعیت عامه مردم به مانند حالت حیوانات است. به عبارتی دیگر، افراد برجسته و خاص دارای سیرتی متفاوت و معنوی هستند، در حالی که دیگران ممکن است از سطحیترین و عادیترین حالتها برخوردار باشند.
هوش مصنوعی: مردم عادی از غروب تا صبح فقط در حال خواب و خوردن هستند و کار دیگری نمیکنند.
هوش مصنوعی: صلح و جنگ او به خاطر اعتبار و آبرویش است.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که تنها به موضوعات مالی و مادی پرداخته میشود و هیچ توجهی به نیازهای دیگر انسان، به ویژه شهوتها و خواستههای جسمانی نمیشود. در واقع، فقط به جنبههای مادی زندگی اهمیت داده میشود و جنبههای روحی و عاطفی نادیده گرفته میشوند.
هوش مصنوعی: کسی که اراده و هدف بلندی دارد، به راحتی از مشکلات عبور میکند و از مسائل زندگی آگاهی دارد؛ بنابراین به او بپیوندید و از نعمتهای زندگی بهرهبرداری کنید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.