دو عیدست ما را ز روی دو معنی
هم از روی دین و هم از روی دنیی
همایون یکی عید تشریف سلطان
مبارک دگر عید قربان و اضحی
به صد عید چونین فلک باد ضامن
خداوند ما را ز ایزد تعالی
امیر اجل فخر دین بوالمفاخر
امیری به صورت امیری به معنی
به پیش کف راد او فقر و فاقه
چو پیش زمرد بود چشم افعی
نتابد بر آن آفتاب حوادث
که در سایهٔ عدل او ساخت ماوی
ایا دست تو وارث دست حاتم
و یا کلک تو نایب چوب موسی
کند چرخ بر احترام تو محضر
دهد دهر بر احتشام تو فتوی
ز امن تودر پای فتنه است بندی
ز عدل تو بر دست ظلمست حنی
شود بر خط عز جاه تو ضامن
کشد بر خط رزق جود تو اجری
ز عدلت زمین است چونان که گویی
فرود آمد از آسمان باز عیسی
دهد حزمت اندر وغا امن و سلوت
دهد عزمت اندر بلا من و سلوی
صریر قلمهای تو نفخ صورست
که آید ازو لازم احیاء موتی
به لب هست خاموش وزو عقل گویا
به تن هست لاغر وزو ملک فربی
نهد کشت قدر ترا ماه خرمن
بود آب تیغ ترا روح مجری
ز آب حسامت به سردی ببندد
مزاج عدو چون به گرمی زدفلی
به سبزی و تلخی چون کسنی است الحق
عجب نیست آن خاصیت زاب کسنی
دل حاسد از باد عکس سنانت
چنانست چون طورگاه تجلی
چو تو حکم کردی قضا هم نیارد
که گوید چنین مصلحت هست یانی
اشارات تو حکمهائیست قاطع
چه از روی فرمان چه از روی تقوی
به تشریف و انعام اگر برکشیدت
چه سلطان اعظم چه دستور اعلی
به تشریف آن جز توکس نیست درخور
به انعام این جز تو کس نیست اولی
چو من بنده در وصف انعام و شکرت
کنم نثری آغاز یا شعری انشی
رسد در ثنای تو نثرم به نثره
کشد در مدیح تو شعرم به شعری
عروسان طبعم کنند از تفاخر
ز نعمت تو رفعت ز مدح تو فخری
چو انشا کنم مدحتی گویی احسنت
چو پیدا کنم حاجتی گویی آری
درآریت مدغم دو صد گونه احسان
در احسنت مضمر دوصد گونه حسنی
روا نیست در عقل جز مدحت تو
چو مدحت همی بایدم کرد باری
الا تا که دوران چرخ مدور
کند بر جهان سعد چون نحس املی
همه سعد و نحس فلک باد چونان
که باشد ز دوران چرخت تمنی
به قدرت مباهات اجرام گردون
به قصرت تولای ایوان کسری
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به دو عید مهم اشاره میکند: عید تشریف سلطان و عید قربان و اضحی. او از رفعت و برکت این دو عید میگوید و از خدای تعالی تقاضای حمایت و رحمت میکند. شاعر به صفات امیر و سلطنت او اشاره کرده و عدالت و امنیتی که از او ناشی میشود را ستایش میکند. او توضیح میدهد که دست امیر مانند دست حاتم و قلم او نظیر طبل قیامت است. شاعر همچنین به اثرات مثبت سلطنت و عدل او بر جامعه و زمین پرداخته و به طرز عمیقتری به اوصاف و احسانات او اشاره میکند. در نهایت، او از نیاز به مدح و ستایش امیر در همه حال سخن میگوید و خواستههای خود را در قالب مدح و شعر بیان میکند.
هوش مصنوعی: ما دو عید داریم، یکی به خاطر معنویات و دین و دیگری به خاطر دنیا و امور مادی.
هوش مصنوعی: در یک روز جشن و خوشحالی، موقعیت ویژه و بزرگداشت سلطانی را به تصویر میکشد که همزمان با عید قربان و عید اضحی برگزار میشود.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که در زندگی ما، هر روز و هر لحظه مانند روز عید است، زیرا خداوند حامی و نگهدار ماست و همچنان که برکتهای ایزدی به ما میرسد، ما نیز از او حمایت و اشتیاق داریم.
هوش مصنوعی: این بیت به تمجید از شخصی به نام فخر دین بوالمفاخر اشاره دارد، که به عنوان امیری قدرتمند و با منزلت شناخته میشود. او در نقش خود به گونهای عمل میکند که نشاندهنده عظمت و بزرگی امارتش است. در واقع، این توصیف نشاندهنده افتخار و شایستگی او در مقام امیری است.
هوش مصنوعی: فقر و تنگدستی در برابر مقام و شخصیت راد و با عظمت او همانند چشمان افعی در برابر زمردی زیبا و درخشان است. در واقع، این جمله به تضاد بین درجات مختلف ارزشها اشاره دارد و نشان میدهد که وضعیت فقیرانه در مقایسه با شخصیت والای راد بسیار ناچیز و کماهمیت است.
هوش مصنوعی: آفتاب حوادث و مشکلات، بر کسانی که در سایهٔ عدالت او زندگی میکنند، اثر نمیگذارد و نمیتواند به آنها آسیب برساند.
هوش مصنوعی: آیا دستان تو مانند دست حاتم بخشنده است یا قلم تو مانند چوب موسی قدرت جادوگری دارد؟
هوش مصنوعی: چرخ زمان به خاطر احترام تو در دنیای پیرامونت حکم صادر میکند.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به این نکته اشاره میکند که از امنیت و آرامش تو، خطراتی به وجود میآید و در عین حال عدالت تو به گونهای است که پای ظلم را میبندد. به عبارت دیگر، وجود عدالت میتواند جلوی وقوع ظلم و فساد را بگیرد و این امر به نوعی به حفاظت از امنیت عمومی کمک میکند.
هوش مصنوعی: بر خط مقام و عظمت تو، ضمانت میشود و بر خط روزی و بخشش تو، پاداشی نیک به دست میآید.
هوش مصنوعی: زمین به قدری از عدالت پر شده که انگار از آسمان نازل شده است، مانند ظهور عیسی.
هوش مصنوعی: در دل آشفتگیها و درگیریها، آرامش و امنیت را به تو میدهد و در مواجهه با سختیها، عزت و بزرگی را نصیبت میکند.
هوش مصنوعی: صدای قلمهای تو همانند نفخهای است که به زندگی دوباره چیزهای مرده میدود.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که گاهی برخی چیزها که به نظر میآید در وضعیت بهتری هستند، در واقع ممکن است خاموش و بیفایده باشند. در مقابل، برخی دیگر که به نظر ضعیف میآیند، میتوانند به درستی و به شکلی شگفتانگیز عمل کنند و تواناییهای بیشتری از خود نشان دهند. در واقع، ظاهراً هیچکدام از آنها آنگونه که نمایش میدهند نیستند.
هوش مصنوعی: کار سخت و زحمت تو مانند زراعت است که با تلاش و کوشش بسیار به رشد و تولید میرسد. تو مانند آب لازم برای آن کشت، به زندگی و روح افراد دیگر جان میبخشی و آنها را به حرکت درمیآوری.
هوش مصنوعی: آب خنک رقیب را به ضعف و ناتوانی میکشاند، مانند اینکه گرمای یک چیز او را ضعیف کند.
هوش مصنوعی: به رنگ سبز و طعم تلخ، مانند گیاهی به نام کسنی است و واقعاً جای تعجب ندارد که آن خاصیت به زاب کسنی نسبت داده میشود.
هوش مصنوعی: دل حسود در برابر زیبایی و نورانیات مانند کوهی است که در آن تجلی و جلوهای خاص وجود دارد.
هوش مصنوعی: وقتی تو دستوری میدهی، تقدیر هم نخواهد گفت که چنین چیزی به نفع است یا نه.
هوش مصنوعی: اشارات و نشانههای تو، تصمیمات روشنی هستند که هم میتوانند از روی دستور و فرمان تو باشد و هم از روی تقوا و پرهیزگاری.
هوش مصنوعی: اگر تو را با احترام و هدایا بالا ببرند، چه پادشاه بزرگی باشی و چه فرماندهای عالی مقام.
هوش مصنوعی: هیچکس به اندازه تو شایسته این مقام و کرامت نیست و جز تو کسی دیگر برای دریافت این بخشش لایق نیست.
هوش مصنوعی: اگر من بخواهم در مورد نعمتها و شکرگزاری تو سخن بگویم، آیا بهتر است که این را در قالب نثر آغاز کنم یا با شعری بنویسم؟
هوش مصنوعی: در ستایش تو، نثرم به نثری زیبا تبدیل میشود و در مدح تو، شعر من به شعری خوش آهنگ و دلنشین بدل میگردد.
هوش مصنوعی: عروسان طبیعت من به خاطر شکوه و زیبایی تو به خود میبالند و از نعمتهای تو احساس افتخار میکنند.
هوش مصنوعی: وقتی که ستایش و مدح کسی را شروع میکنم، او میگوید احسنت و از من خوشش میآید و وقتی که نیاز و درخواست خود را بگویم، او به راحتی قبول میکند.
هوش مصنوعی: تو به شکلی شگفتانگیز و زیبا فیض و نیکی را در هم آمیختی، به طوری که در احسانهای خود، دوصد نوع زیبایی و نیکویی را نهفتهای.
هوش مصنوعی: در عقل جایی برای غیر از ستایش تو نیست، و اگر قرار باشد ستایش کنم، باید به خاطر تو باشد.
هوش مصنوعی: اگرچه زمان و گردش روزگار بر همه چیز تأثیر میگذارد، اما خوشبختی و بدبختی در زندگی هر کسی ناشی از اقدامها و آرزوهای اوست.
هوش مصنوعی: تمام خوشی و بدیهای زندگی به نحوه گذر زمان بستگی دارد. همانطور که بر حسب دورانی که میگذرد، سرنوشت و آرزوها شکل میگیرند.
هوش مصنوعی: به دلیل عظمت و زیبایی آسمانها، به خاطر مقام و منزلت ایوان کسری افتخار میکنم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
جهانا، همانا کزین بیگناهی
گنه کار ماییم و تو بی کنازی
چه گویم که خوارم ز عشق تو گویی
هم از مادر عشق زاده ست خواری
کفِ آب را تو بدادی زمینی
سیهدود را تو بدادی سمایی
دروغ است کی کرده ام توبه از می
من و توبه از می ، ز می توبه هی هی
نخواهم دگر خورد گفتم و لیکن
نگفتم که کردم به کُل توبه از می
به حکم الی اَصّلِه کُلُّ شیء
[...]
خوشا طرف بستان و فصل بهاران
رخ دوستان و می دوستگانی
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.