گنجور

 
امیر معزی

تا به ‌سلامت ‌به حِلّه ‌آمد سَلْمیٰ

خُلد شد از خرّمی چو جنّت ماوی

آب گرفت از لبش حلاوت کوثر

خاک ‌گرفت از رخش طراوت طوبی

باد چو بر زلف او وزید جهان را

داد به بیروزی و سعادت بُشری

این دل غمگین خلاص یافت ز حیرت

وین تن مسکین نجات یافت زبلوی

باز به لیلی رسیده دلشده مجنون

باز به مجنون رسیده دلشده لیلی

سلمی با ما سلام ‌کرد به خوشی

باد همه شادی و سلامت سلمی

رحمت ایزد بر آن نگار که رویش

کرد معطر نگارخانهٔ مانی

شکر خداوند را که بار غم او

بر دل بدگوی هست و بر دل ما نی

دل نکشد بار غم چو باز ببیند

بارگه مجْد ملک سید دنیی

بدر زمین، شمس دین، موید دولت

صدر زمان اسعد محمد موسی

بار خدایی که از سعادت او یافت

هرچه همی از زمانه کرد تمنی

دولت او سعد اکبر است جهان را

هست ز تاثیر او سعادت کبری

مجلس او را ز بس جلالت و رفعت

مهر سزد مسند و سپهر مُصَّلی

از قِبَل خدمتش ز عالم ارواح

میل بود روح را به قالب موتی

نیست به مُنهیش حاجت از قبل آنک

هرچه رود آسمان بدو کند اَنْهی

مملکت شاه را ز خصم تهی‌کرد

همچو نبی‌ کعبه را ز لات و ز عُزّی

خصم نگیرد قرار پیش ضمیرش

طور نگیرد قرار پیش تجلی

نور ضمیرش کند به دیدهٔ خصمان

آنجه زمرّد کند به دیدهٔ افعی

بر ره دنیا نهاد مایه ز احسان

بر ره عقبی نهاد توشه زتقوی

مایه و توشه چنین نهد به همه حال

آنکه به دنیی بود عزیز و به عقبی

جان به تن اندر شدست منشی مدحش

جان کند انشاد چون غزل کند انشی

دهر نویسندهٔ مناقب او شد

دهر نویسد چو آسمان‌کند املی

ای به سزا صاحبی ‌که هر که به رغبت

پیش تو آید زدیگران کند ابری

چون تویی اندر جهان سزای تقدم

خلق جهان را چه حاجت است به‌شوری

مفتی دولت تویی و هست همیشه

قصهٔ حاجات خلق پیش تو فتوی

حل کند اندر زمان سعادت کلی

مشکل آن را که بشنود ز تو آری

آنکه به یک شب محمد قرشی را

برد ز بیت‌الحرم به‌مسجد اقصی

داد تو را حلم و علم خضر و براهیم

حکم سلیمان و پارسایی یحیی

چون رود اندیشه در ضمیر تو گویی

درکف موسی همی رود دم عیسی

قاعدهٔ ملک شد به رای تو محکم

رای تو چون حجت است و ملک چو دعوی

خامهٔ تو سست و لاغرست ولیکن

ملک و خزانه به توست محکم و فربی

آرزو آید همی نجوم فلک را

کز تو شناسند بر زمین خط اجری

بار خدایا پس از مدایح سلطان

هست همه مدح‌ها به نام تو اولی

در صفت تو سخنوران جهان را

نثر به نثره رسید و شعر به شِعْر‌ی

هست معزی به دولت تو عجم را

همچو عرب را جریر و ا‌خطل و اعشی

کرد ز خانه به خدمت تو تَقَرُّب

بنده تَقَرُّب کند به خدمت مولی

گر دل او کرد آرزوی روی تو نشکفت

آرزوی عافیت کند دل مرضی

از جهت آن رسید دیر به خدمت

کز خطر راه بود با غم و شکوی

صعب‌ رهی کاندرو نصیب نیابد

آدمی از زاد وگوسفند زمر‌عی

خار درو تیزتر ز نشتر و سوزن

آب درو تلخ‌تر ز حنظل‌ و د‌فلی

ساده همه دشتها چو تارک اقرع

خشک همه حوضها چو دیدهٔ ا‌عمی

آفت و بلوی کشیده بنده ولیکن

بود دل و گوش او به آیت نجوی

گرچه مرض داشت از سموم بیابان

کرد علاجش نسیم درگه اعلی

عروه وثقی قبول توست رهی را

هست تمسک همه به عروه وثقی

تاکه بود در زمین به قدرت باری

آب و هوا را همیشه منفذ و مجری

تا که بود در خریف برگ چناران

راست چو دست خضاب کرده به حنی

زیر مراد تو باد گنبد گردون

زیر نگین تو باد عالم صغری

حق به تو افروخته چو عقل به ایمان

دین به تو آراسته چو لفظ به معنی

چاوش ایوان تو به هیبت بهمن

حاجب درگاه تو به حشمت‌ کسری

آمده شادی به بارگاه تو هر روز

چون به مِنی حاجیان به موسم اضحی