گنجور

 
امیر معزی

جهان و هرچه در اوست آشکار و نهان

مسلم است به عدل وزیر شاه جهان

جوان و پیر همی مدح و شکر او گویند

که هست همت او کارساز پیر و جوان

میان او کمری دارد از سعادت و فخر

بدین سبب همه ‌کس پیش اوست بسته میان

دهان دهر دهد بوسه بر بنان و کَفَش

کجا شود قلم اندر کفش گشاده‌زبان

کمانگر است مگر کلک تیر پیکر او

که ساخته‌است ز قد مخالفانش ‌کمان

روان به خدمت او تازه شد چون دل به خرد

خرد به طاعت او تازه شد چون تن به روان

بیان نبود معالی و جاه را زین پیش

کنون ز سیرت او یافتند هر دو بیان

به ‌جان خرند بزرگان رضای او و سزد

که نیک بختی و تأیید را خرند به جان

نهان و غیب شدست آشکار خاطر او

ز بهر آن که یکی دارد آشکار و نهان

هَوان ندیده کس اندر هوای دولت او

همی ز بهر چه ‌گویند در هوی است هوان

فغان‌ کنند همی دشمنان ز کینهٔ او

بلی‌کند همه‌کس از هلاک خویش فغان

سنان نیزه او خصم را بسوزد دل

مگرکه نیزهٔ او را ز صاعقه است سنان

جنان شود ز خیال خلاف او چو سَقَر

سقر شود ز نسیم رضای او چون جنان

بخوان به نامش یک مدح و بعد از آن هر روز

هزار نامهٔ دولت به نام خویش بخوان

نشان طبعش و حلمش یکی‌ ز من بشنو

گر از گران و سبک بایدت دلیل و نشان

گران نماید با طبع او هوای سبک

سبک نماید با حلم او زمین‌گران

امان‌دهِ همه عالم تویی خداوندا

به عالم از قلم توست فتح باب امان

به ‌نان و نام بود قصد هر کسی و همی

ز خدمت تو رسد هر کسی به نام و به نان

زیان نکرد کسی‌ کاو رضا و مهر تو جست

کسی‌ که مهر و رضایت نجست کرد زیان

زمان زمام به دست تو داد تا محشر

بلی به دست تو بهتر بود زمام زمان

عنان مرکب بخت تو از مجرّه سزد

چو مرکب از فلک آید بود مَجّره عنان

عیان تویی به سخا و همه جهان خبر است

خبر جه باید جایی که حاضرست عیان

از آن دو دست تو دارم عجب ‌که ‌گویی هست

نظام مشرق از این و قوام مغرب از آن

دخان ‌کلک تو نوری است چشم عالم را

شگفت و نادر باشد به فعل نور دخان

ضمان دادن روزی تو کردی از همه کس

مبارک است بر ایام تو خجسته ضمان

مکان ندید کسی عقل را مگر آن ‌کس

که دید شخص مکین تو را گرفته مکان

گران ندید کسی روزگار عدل تو را

سعادت ابدی را کسی ندید گران

زبان من چو ستایش کند صفات تو را

همه تنم شود اندر ستایش تو زبان

قِران مشتری و زهره تا همی‌باشد

برون ز دولت تو هر دو را مباد قران

بمان به شادی و خوشی هزار سال تمام

هزار بس نبود صد هزار سال بمان

خزان و جشن خزان هر دو حاضر اند به ‌هم

همی‌گذار به شادی خزان و جشن خزان

 
 
 
عنصری

توانگری و بزرگی و کام دل بجهان

نکرد حاصل کس جز بخدمت سلطان

یمین دولت کایام ازو شود میمون

امین ملت کایمان ازو شود تابان

همه عنایت یزدان بجمله بهرۀ اوست

[...]

مشاهدهٔ ۷ مورد هم آهنگ دیگر از عنصری
فرخی سیستانی

بزرگی و شرف و قدر و جاه و بخت جوان

نیابد ایچکسی جز بمدحت سلطان

یمین دولت ابوالقاسم آفتاب ملکوک

امین ملت محمود پادشاه جهان

خدایگانی کاندر جهان بدین و بداد

[...]

مشاهدهٔ ۸ مورد هم آهنگ دیگر از فرخی سیستانی
ازرقی هروی

بهار تازه ز سر تازه کرد لاله ستان

برنگ لاله می از یار لاله روی ستان

جهان جوان شد و ما همچنو جوانانیم

می جوان بجوان ده درین بهار جوان

بشادکامی امروز داد خویش بده

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از ازرقی هروی
قطران تبریزی

اگر نجست زمانه بلای خلق جهان

چرا ز خلق جهان روی او بکرد نهان

اگر نخواست دلم زار و مستمند چنین

چرا نگاشت رخش خوب و دلفریب چنان

اگر نگشت دل من تنور آتش عشق

[...]

مشاهدهٔ ۷ مورد هم آهنگ دیگر از قطران تبریزی
مسعود سعد سلمان

شب دراز و ره دور و غربت و احزان

چگونه ماند تن یا چگونه ماند جان

بسان مردم بی هوش گشته زار و نزار

دلم ز درد غریبی تن از غم بهتان

مرا دو دیده به سیر ستارگان مانده

[...]

مشاهدهٔ ۱۲ مورد هم آهنگ دیگر از مسعود سعد سلمان
مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه