آنان که ره بمنزل مقصود برده اند
روزیکه زاده اند همانروز مرده اند
چون نقش تن ز خانه هستی ستردنی است
ایشان بدست خود رقم خود سترده اند
خوش وقت عارفان که نمیرند همچو خضر
کاب بقا ز مشرب توحید خورده اند
آزاده همچو سر و ز عالم نه چون خسان
دل بسته همچو غنچه بیک مشت خرده اند
آنان که زنده دل نه بنور هدایتند
گر آتشند جمله که چون یخ فسرده اند
سیل اجل در آمد و شیران ز جای برد
روبه وشان خام طمع پا فشرده اند
تا هست و بود دشمن جان است روزگار
بیچاره مردمی که بیارش شمرده اند
گریاریی زمانه بدمهر داشتی
مهر جهانیان بجهان واگذاشتی
دنیا وفا بمردم دانا نمیکند
خوش وقت آنکه میل بدنیا نمیکند
دنیا و هر چه هست در او دام و دانه است
او مرغ زیرک است که پروا نمیکند
آندم که یار گشت فلک تیغ میزند
هرگز حیا نکرده و قطعا نمیکند
معشوقه ایست ناکس و بر جای اینجهان
مرد آن بود که دل او جا نمیکند
زحمت مکش که کس نگشاید در بقا
وین در بزور دست کسی وا نمیکند
گردهر ز هر جور به نیکان نمی دهد
ور چرخ قصد مردم دانا نمیکند
آن گنج رشد و مرشد حکمت پناه کو
وان بحر علم و مظهر لطف اله کو
سر رشته وجود کسی را بدست نیست
جز واجب الوجود دگر چه هست نیست
ما شیشه ایم و سنگ اجل در کمین ماست
واحسرتا که چاره بغیر از شکست نیست
در عالم خرابه نشستن هوس مکن
بگذر ازین خرابه که جای نشست نیست
گردنکشی مکن که سری کی بلند شد؟
کامروز زیر پای تو چون خاک پست نیست
شستی گشاده چرخ مشبک بگرد ما
یعنی تو ماهیی و گزیرت زشست نیست
آسوده از زمانه نه عاقل نه جاهل است
جام مراد در کف هشیار و مست نیست
گردن بنه بهر چه رسید از زمانه ات
کاینها بجز نصیبه روز الست نیست
گر موجب حیات دل زیرک آمدی
کی این جفا به افضل دین میرک آمدی
جان جهانیان ز جهان شد دریغ ازو
گنج وفا بخاک نهان شد دریغ ازو
آن روشنی دیده که بودی چراغ جمع
از دیده همچو برق یمان شد دریغ ازو
مادر میان تیرگی غم چنین اسیر
شمع مراد ما ز میان شد دریغ ازو
عیسی دمی که بود روانبخش مردمان
در زیر گل چو آب روان شد دریغ ازو
صاحبدلی که چشم وچراغ زمانه بود
آخر بچشم زخم زمان شد دریغ ازو
آن یار محترم چو روان شد سوی عدم
تاریخ رحلتش طلب از از یار محترم
یارب بفضل خود که بپاکان قرین کنش
با محرمان صدر نشین همنشین کنش
از بزم عیش همنفسان چون جدا افتاد
از لطف خویش همنفس حور عین کنش
چون مرغ روحش از قفس تن پریده شد
آسوده در حدیقه خلد برین کنش
در سایه لوای محمد در آورش
یارب بآبروی نبی کاینچنین کنش
در روز حشر خرده مگیر از کرم بر او
حشری که میکنی ببزرگان دین کنش
کاری که کرده است نه در خورد آفرین
عفو از کمال لطف جهان آفرین کنش
جز رحمت تو هیچ هنر دستگیر نیست
رحمی نما و ختم عمل برهمین کنش
روحش همیشه از کرم خویش شاد کن
عمر برادر و پسرانش زیاد کن
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به مفهوم زندگی و مرگ و ارتباط انسان با وجود و حقیقت پرداخته است. شاعر به این نکته اشاره میکند که افرادی که به هدف نهایی خود دست یافتهاند، در حقیقت از روز تولد خود به نوعی مردهاند و به زندگی دنیوی وابسته نیستند. آنها که از نور هدایت بهرهمند هستند، میتوانند در مقابل دشواریها و فانی بودن زندگی ایستادگی کنند.
شاعر بر این اعتقاد است که دنیا و آنچه در آن است، فریب و دام است و تنها افرادی که از آنها دوری کنند و به سمت حقیقت و معنویت بروند، میتوانند از رنج و مشقت خلاص شوند. او به یاد یاران بزرگ و انسانهای عارف اشاره میکند و برای آنها طلب رحمت و مغفرت میکند. در نهایت، شاعر از خداوند درخواست میکند تا دوستداران و پاکان را در جوار خود قرار دهد و بر آنها رحمت کند.
هوش مصنوعی: افرادی که به هدف خود رسیدهاند، در واقع از همان روزی که به دنیا آمدهاند، نمردهاند. این بیان نشان میدهد که آنها تمام تلاش خود را برای رسیدن به مقصودشان کرده و زندگی خود را به گونهای معنا بخشیدهاند که انگار به پایان رسیدهاند.
هوش مصنوعی: زمانی که جسم انسان از وجود و هستی پاک شود، این افراد خود به دست خود خطوط زندگی و سرنوشت خود را پاک کردهاند.
هوش مصنوعی: عارفان خوشبختند که مانند خضر از عمر جاودان برخوردارند؛ زیرا از سرچشمهی توحید بهرهمند شدهاند.
هوش مصنوعی: آزادگان مانند سر و پرچم از دنیای مادّی و مشکلاتش فاصله میگیرند، در حالی که ضعفای جامعه مانند غنچههایی هستند که در دست دیگران گرفتارند و نمیتوانند به آزادی برسند.
هوش مصنوعی: افرادی که دارای دل زنده و پرشور هستند، به روشنی هدایت میشوند. در حالی که دیگران که به ظاهری داغ و آتشین میرسند، در حقیقت به مانند یخ سرد و بیروح هستند.
هوش مصنوعی: زمان مرگ فرا رسیده و کسانی که قوی و شجاع بودند، از مکان خودشان بیرون رفتهاند. افرادی که هنوز به امید و آرزوی رسیدن به خواستههایشان ایستادهاند، در حال مواجهه با این واقعیت هستند.
هوش مصنوعی: تا وقتی که زندگی هست، دشمن جان انسان است. عمر مردم بیچارهای که به حساب او آمدهاند، درگیر مشکلات و سختیهاست.
هوش مصنوعی: زمانه را که نسبت به من بیرحم بود، ترک کردی و محبتت را به جهانیان سپردی.
هوش مصنوعی: دنیا به افرادی که باهوش و آگاه هستند، وفاداری نمیکند. خوشحالی و سعادت برای کسی است که به دنیا وابسته نیست و تمایلی به آن ندارد.
هوش مصنوعی: دنیا و تمام چیزهایی که در آن وجود دارد، نقشی بهعنوان دام و طعمه دارند. او همچون پرندهای زیرک و حیلهگر است که از این موانع و خطرات هراس ندارد.
هوش مصنوعی: زمانی که معشوق به محبوبیت میرسد، آسمان هرگز از به کار بردن قساوت و بیحیایی ابا نداشته و نخواهد داشت.
هوش مصنوعی: معشوقهای وجود دارد که به هیچوجه شایسته نیست و در این دنیا کسی که واقعاً مرد به حساب میآید، کسی است که نتواند دلش را به او بسپارد.
هوش مصنوعی: به خودت زحمت نده، زیرا هیچکس نمیتواند به ابدیت دست یابد و این در به زور کسی باز نمیشود.
هوش مصنوعی: هرگونه خوشی و نعمت، تنها به نیکان و افراد صالح نمیرسد و سرنوشت نیز به افراد با معرفت و دانا توجهی نمیکند.
هوش مصنوعی: کجا میتوان گنجی از رشد و مرشد حکمت را پیدا کرد؟ کجا است آن دریای علم و نماد لطف الهی؟
هوش مصنوعی: هیچ کس نمیتواند سرنوشت یا وجود خود را به دست بگیرد، جز آن وجودی که خود واجب و مستقل است؛ هر چه دیگر وجود دارد، از حقیقت بیبنیادی برخوردار است.
هوش مصنوعی: ما مانند شیشه هستیم و سنگ مرگ در انتظار ماست و افسوس که راهی جز شکستن نداریم.
هوش مصنوعی: در دنیا به دنبال چیزهای ناامیدکننده نرو، از این مکان خراب و خالی عبور کن، چون اینجا جای ماندن نیست.
هوش مصنوعی: به خود مغرور نشو و خود را بالا نبر، زیرا هیچکس به خاطر حاکمیت و قدرتش جاویدان نیست. امروز تو در اوج قدرتی، اما ممکن است فردا به اندازه خاکی بیارزش باشی.
هوش مصنوعی: چرخ مشبک یعنی آسمان پرستاره، به حرکت درآمده و دائماً در حال چرخش است. در اینجا اشاره به تو ماهی و وجودی زنده و دلنشین دارد، اما این وجود نتوانسته خود را از این چرخش آزاد کند و بنابراین درگیر این حرکت است. در واقع اشاره به زیبایی و دشواریهای زندگی و زمان دارد.
هوش مصنوعی: هیچکدام از مردم، چه عاقل و چه نادان، در زمانهی پرچالش فعلی آرامش ندارند. حتی کسی که به خواستهها و آرزوهایش رسیده و سرشار از آگاهی و بیرحمی است، هنوز از مشکلات و تنشهای زندگی رهایی نیافته است.
هوش مصنوعی: هرچه در طول عمرت به دست آوردهای، ناشی از سرنوشت و تقدیر توست و اینها جز بخشی از قسمت و نصیب تو در روز آغازین خلقت نیست.
هوش مصنوعی: اگر سبب زندهنگهداشتن دلهای هوشیار تو شدهای، پس چگونه است که این بدرفتاری در حق بهترین دین به وجود آمده است؟
هوش مصنوعی: زندگی و وجود مردم دنیا، از این دنیا رخت بربسته و افسوس که ذخیرهای از وفا و صداقت، به خاک سپرده شده است و حسرت آن باقی مانده است.
هوش مصنوعی: آن نوری که در چشمان تو بود، مانند چراغ روشنایی بخش جمع، اکنون همچون برقی ناپدید شده است و افسوس بر آن.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف حالت غم و افسردگی میپردازد که مادر در آن غرق شده است. او مانند شمعی است که در تاریکی گرفتار شده و آرزوهایش به ناگاه از دست رفتهاند و از این موضوع حسرت میخورد.
هوش مصنوعی: عیسی در لحظهای که جانبخش انسانها بود، مانند آبی که در زیر خاک جاری است، از دست رفت و کاش که او باقی میماند.
هوش مصنوعی: انسان با دلی آگاه و روشنیبخش برای دوران خویش در نهایت به زخم زمانه دچار شد و برای او حسرتبار است.
هوش مصنوعی: وقتی آن دوست عزیز به سوی عدم رفت، تاریخ وفات او را از دوستانش بپرسید.
هوش مصنوعی: خدایا، به لطف خود، پاکان را همدم و همراه با کسانی قرار بده که در درجهی بالا نشستهاند.
هوش مصنوعی: وقتی از محفل دوستان دور افتاد، به لطف خود، دوستانش را به شکل حوریانی زیبا و دلربا تبدیل کند.
هوش مصنوعی: زمانی که روح او از قفس بدنش آزاد شد، در باغی از نعمت و آسایش قرار میگیرد.
هوش مصنوعی: در زیر سایه پرچم محمد، یارب به خاطر آبروی نبی، اینچنین کن که رفتار ایشان را به راستی نمایان سازد.
هوش مصنوعی: در روز قیامت، از کوچکنفس بودن بر او خرده نگیرید؛ زیرا آن روزی که شما در برابر بزرگان دین قرار میگیرید، حتی کوچکترین گناهان شما مورد بازخواست قرار میگیرد.
هوش مصنوعی: آنچه انجام داده، شایسته ستایش نیست، بلکه فقط به خاطر بزرگی و مهربانی خداوند است که او را عفو کرده است.
هوش مصنوعی: تنها رحمت تو میتواند کمکم کند، پس با لطف خود مرا دریاب و همین را به عنوان پایان کار من قرار بده.
هوش مصنوعی: برای روح آن شخص همیشه خوشی بیاور و عمر برادر و فرزندانش را طولانیتر کن.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.