حاشیه‌ها
هو
از لحاظ عرفانی بسیار عمیق است وازعظمت روح انسانی که بر ما معلوم نیست خبر میدهدAnonymous در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۷:۵۷ دربارهٔ قصیدهٔ شمارهٔ ۲۰
سلام دوست عزیز. از کار با ارزشت استفاده می‌کنم و هر بار برایت آرزوی سلامت دارم. گمان کنم مصراع اول بیت دوم این شعر به شکل زیر باشد :
کز من “نه” دگر بیخ و بنی ماند و نه شاخی
—
پاسخ: با تشکر از شما، کلمه‌ی از قلم افتاده مطابق فرموده اضافه شد.امید حجتی در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۰:۴۹ دربارهٔ درخت بی بر
در بیت اول شعر کلمه سمعان اشتباه است و خواهش دارم که املاء درست آن یعنی «صنعان» را جایگزین نمایید. تا شاید کوششی باشد بس ناچیز در راه نگهداشت صحیح ابیات پارسی.
خسته نباشید.
بدرود.سید رضا در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۲۲:۵۸ دربارهٔ حکایت شیخ سمعان
شهید بلخی درباره‌ی رودکی گفته:
به «سخن» ماند شعر شعرا
رودکی را سخنی «تلونبی»ست [تلونبی=قرآن]
شاعران را خه و احسنت مدیح
رودکی را خه و احسنت هجیستحمیدرضا در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۲۱:۰۴ دربارهٔ شمارهٔ ۷۴ - در رثای شهید بلخی
دقیقی (که باید مقارن سالهای پایانی عمر رودکی زاده شده باشد) در مدح ممدوح خود میگوید:
استاد شهید زنده بایستی
وان شاعر تیره‌چشم روشن بین
تا شاه مرا مدیح گفتندی
بالفاظ خوش و معانی رنگین
که اشاره دارد به شهید بلخی و رودکی.حمیدرضا در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۲۱:۰۰ دربارهٔ شمارهٔ ۷۴ - در رثای شهید بلخی
با استناد به یک نسخه‌ی چاپی کلمه‌ی «او» در مصرع اول بیت اول با «کرد» جایگزین شد.
حمیدرضا در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۲۰:۴۸ دربارهٔ شمارهٔ ۳۳
غلط احتمالی «بیزمودمشان» با «بیازمودمشان» جایگزین شد.
حمیدرضا در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۱۹:۴۲ دربارهٔ شمارهٔ ۱۲۳
«دهنده» در مصرع اول بیت دوم با «دهند» جایگزین شد.
حمیدرضا در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۱۹:۴۰ دربارهٔ شمارهٔ ۱۲۲
«آمو» در مصرع دوم با «آموی» جایگزین شد.
در کتاب گزیده‌ی اشعار رودکی - دکتر جعفر شعار و دکتر حسن انوری، نشر علم ۱۳۷۳، ص ۶۹) راجع به این شعر آمده:
علت سرودن این شعر را چنین نوشته‌اند که نصر بن احمد سامانی در زمستان در بخارا اقامت می‌کرد و در تابستان به سمرقند یا به شهری از شهرهای خراسان می‌رفت. در سالی که به هرات رفته بود، بهار و تابستان را در آنجا گذرانید و به جها خوشی هوا و فراوانی نعمتها، پاییز و زمستان نیز در آنجا ماند و بدین سان اقامت او چهار سال طول کشید. سران و بزرگان که از اقامت دراز و دوری از خانواده دلتنگ شده بودند نزد رودکی آمدند و از او خواستند تا کاری کند که امیر به بخارا بازگردد. رودکی این شعر را سرود و آنگاه در مجلس امیر حاضر شد و در پرده‌ی عشاق آغاز به خواندن کرد. چون به بیت «میر سرو است و بخارا …» رسید امیر چنان به هیجان آمد که بی کفش و جامه‌ی سفر بر اسب نشست و رو به بخارا نهاد و تا آنجا هیچ توقفی نکرد (نگاه کنید به چهارمقاله‌ی نظامی عروضی ص ۴۹ - ۵۳).
در طول تاریخ عده‌ی زیادی از شاعران از جمله امیرمعزی، سنایی، مولوی، وصاف‌الحضره، آذر بیگدلی و جز آنها از این قصیده‌ی رودکی استقبال کرده‌اند (حافظ نیز در این غزل) به این شعر اشاره کرده).
تلفظ «مولیان» (که نام جایی است) به صورت Mowlayan ثبت شده.حمیدرضا در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۱۹:۳۷ دربارهٔ شمارهٔ ۱۲۱ - بوی جوی مولیان آید همی
با استناد به یک نسخه‌ی چاپی (گزیده‌ی اشعار رودکی - دکتر جعفر شعار و دکتر حسن انوری، نشر علم ۱۳۷۳، ص ۱۳۲) این تغییرات اعمال شد:
بیت اول: کلمه‌ی زاید «ویذ» حذف شد.
بیت ۱ مصرع ۲: به هر کاری -> پی کاری (در حاشیه آمده : در برخی از نسخه‌ها «بهر کاری» آمده و دهخدا آن را به «نه بر کاری» تصحیح کرده)
بیت ۲: ویذ -> وید
بیت ۲: دین داری -> این زاریحمیدرضا در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۱۹:۲۴ دربارهٔ شمارهٔ ۱۱۹
با استناد به یک نسخه‌ی چاپی (گزیده‌ی اشعار رودکی - دکتر جعفر شعار و دکتر حسن انوری، نشر علم ۱۳۷۳، ص ۱۱۱) این تغییرات اعمال شد:
بیت ۲ : سخت -> بخت
بیت ۷: آزار بیش زین گردون بینی -> آزار بیش بینی زین گردون
بیت ۱۲: آرند -> آید
در بیت پنجم «مستی» را باید «مُستی» به ضم میم خواند به معنی گله و شکایت
در توضیح شعر آمده که این شعر به حدس استاد فروزانفر برای عرض تسلیت به امیر شهید احمد بن اسماعیل در سوگ پدرشه امیر عادل اسماعیل سامانی سروده شدهحمیدرضا در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۱۹:۱۵ دربارهٔ شمارهٔ ۱۱۷ - ای آن که غمگنی
بیت دوم در شعری از «عماره مروزی» آمده:
غره مشو بدان که جهانت عزیز کرد
ای بس عزیز را که جهان زود کرد خوار
«مار است این جهان و جهانجوی مارگیر
وز مارگیر مار بر آرد شبی دمار»حمیدرضا در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۱۷:۱۷ دربارهٔ شمارهٔ ۵۹
مصرع دوم از بیت دوم را دلیل بر شیعه‌ی اسماعیلی مذهب بودن رودکی دانسته‌اند. «معروفی بلخی» شاعر دوره‌ی سامانی در تضمین این مصرع گفته است:
از رودکی شنیدم -استاد شاعران-
«کاندر جهان به کس مگرو جز به فاطمی»
«سوزنی» در تضمین بیت آخر گفته:
در مدح تو به صورت تضمین ادا کنم
یک بیت رودکی را در حق بلعمی
«صدر جهان! جهان همه تاریک‌شب شده‌ست
از بهر ما سپیده‌ی صادق همی‌دمی»حمیدرضا در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۱۷:۱۱ دربارهٔ شمارهٔ ۱۲۰ - کاندر جهان به کس مگرو جز به فاطمی
بنام خدا توضیحی در معنای غزل ۲۳۷
در نگاه اول غزلی عجیب ودور از فهم به نظر میآید وباکمی توجه معلوم میشود که در بیت نخست شکایت جدائی را با تمثیل قریب به ذهن وانمود ساخته ودر بیت دوم اتصال یا حضور دل را آنطور که تجربه کرده با تمثیلی جا لب مورد اشاره قرارداده است ( موضوع شکایت از جدائی که در مقدمه مثنوی مولوی آمده ممکن است مارا درفهم مقصود بسیاری از غزلیات حافظ کمک کند
بشنو از نی چون حکایت میکند وز جدائیها شکایت میکند الخ)
در دیگر ابیات غزل باز از طلب وصل و کام و مرا د خود سخن گفته وهمین معنی در ابیات بعد به اشکا ل جالب ودلکش دیگری بیان شده است طوریکه از دل غریب بلا کش خبری نیاید
ودر بیت ششم با هنرخاصی بی خاصیت بودن دعا درحالت جدائی را مطرح کرده و برای همه ما معنی ومصداق دارد و بعد میگوید در اوقات خاصی چون سحرحکایت های دل بسیار است وآن اوقات نمیآید وبعد میگوید در این خیال( آینده ووقت مناسب وغفلت از لحظه) عمر بسر شد وهنوزبلای سیاهی به سر نمیآید
درآخر موضوع بریدن از خلق و پیوستن به حق را بشکل بدیع وطبق تجربه خود منعکس کرده است
ودر مجموع غزلیات خافظ با آنکه شکایت از فراق وجدائی دارد امید بخش است وشاید به همین دلیل مورد اقبال عموم مردم واقع شده استف- شهیدی در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۶:۴۴ دربارهٔ غزل شمارهٔ ۲۳۷
نمیدانم چه شد که پاک شد من برای این مخمس که غزل اصلیش مال خیالی هیت نظر دادم
بهر حال چهخوب بود که نام خیال هم ذکر میشد
و چرا مخمس رت بصورت ۵ خطی که مصرع دوم شعر اصلی بشورت تکی در ریر هر بند میاآید مرقوم نفرموده اید
—
پاسخ: با تشکر از شما و اطلاعات ارزشمندتان، چینش ابیات شعر تصحیح شد.روح الله سخنور ( روحی ) در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۵:۲۰ دربارهٔ مخمس
این تضمین از غزل خیالی هست که یاد آوری نشده کسی نمیداند که غزل اصلی از کیست
این غزل را خیلی از شعرا تضمین کرده اند و من هم
راستی که چه سایت زیبائی دارید خواننده از دیدن آن خسته نمیشود
با احترام و ارادتروح الله سخنور ( روحی ) در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۵:۱۰ دربارهٔ مخمس
این شعر در ری‌را ناقص نقل شده و من آن را از یکی از حاشیه‌های دستنویسم در کتابی راجع به رودکی نقل کرده‌ام که منبعش را ننوشته‌ام که کجاست.
بر طبق آن حاشیه‌ی دستنویس شاعری به نام «ابو الحسن احمد بن مؤمن» این شعر رودکی را از فارسی به عربی به این صورت ترجمه کرده:
تصور الدنیا بعین الحجی
لابالّتی انت بها تنظر
الدهر بحر فاتّخذ زورقا
من عمل الخیر به تعبر
که شادروان سعید نفیسی از روی شعر عربی سعی کرده اصل فارسی شعر رودکی را به این صورتی که در اینجا نقل شده دوباره بسازد (یا تصحیح کند؟!).حمیدرضا در تاریخ ۷ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۲۱:۰۸ دربارهٔ شمارهٔ ۱۱۵
با استناد به یک نسخه‌ی چاپی (گزیده‌ی اشعار رودکی - دکتر جعفر شعار و دکتر حسن انوری، نشر علم ۱۳۷۳، ص ۱۲۴) «درون» با «درونه» جایگزین شد.
حمیدرضا در تاریخ ۷ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۲۱:۰۰ دربارهٔ شمارهٔ ۱۱۰
با استناد به یک نسخه‌ی چاپی (گزیده‌ی اشعار رودکی - دکتر جعفر شعار و دکتر حسن انوری، نشر علم ۱۳۷۳، ص ۱۰۵) «چنان چون مادر از» در مصرع دوم بیت اول با «چنان مادر اَبــَــر» جایگزین شد.
حمیدرضا در تاریخ ۷ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۲۰:۵۵ دربارهٔ شمارهٔ ۱۰۸
با استناد به یک نسخه‌ی چاپی (گزیده‌ی اشعار رودکی - دکتر جعفر شعار و دکتر حسن انوری، نشر علم ۱۳۷۳، ص ۱۲۴) کلمه‌ی «جامها» در بیت دوم با «جامه‌ها» جایگزین شد.
حمیدرضا در تاریخ ۷ اردیبهشت ۱۳۸۷ ساعت ۲۰:۵۲ دربارهٔ شمارهٔ ۱۰۵
[صفحهٔ اول] … [۳۷۶۳] [۳۷۶۴] [۳۷۶۵] [۳۷۶۶] [۳۷۶۷] … [صفحهٔ آخر]