امیرحسین در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۴:۳۲ دربارهٔ باباطاهر » دوبیتیها » دوبیتی شمارهٔ ۴۷:
شعر به زبان لری سروده شده،وینند معادل ببینند در زبان لری هست.
دخو در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۴:۰۹ دربارهٔ باباطاهر » دوبیتیها » دوبیتی شمارهٔ ۲۵۵:
با کمی تصرف از دوبیتی های صوفی مازندرانی‌است.
اصل شعر:
چو من یک سوته‌دل پروانه‌ای نی
جهان را همچو من دیوانه‌ای نی
همه موران و ماران لانه دارند
من دیوانه را ویرانه‌ای نی
(ترانه های باباطاهر - به کوشش: شهرام رجب زاده - ص308)
دخو در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۴:۰۴ دربارهٔ باباطاهر » دوبیتیها » دوبیتی شمارهٔ ۲۴۶:
منبع: ترانه‌های باباطاهر به‌کوشش شهرام رجب زاده − ص305 و 306
دخو در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۴:۰۳ دربارهٔ باباطاهر » دوبیتیها » دوبیتی شمارهٔ ۲۴۶:
تغییرشکل یافته‌ی 2 دوبیتی از شمس مغربی‌ست.
اصل دوبیتیها:
سحرگاهان که دیلم تاوه گیری
ژ آهم چرخ آلاوه گیری
چه دیلم آذرین آهی ورایی
دوژ آز تاو دیلم تاوه گیری
×
سحرگاهان که چشمم آوه گیری
گهان آژ آوه چشمم لاوه گیری
امند خوناوه اژ چشمان برآرم
که گیتی سر به سر خوناوه گیری
دخو در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۳:۵۸ دربارهٔ باباطاهر » دوبیتیها » دوبیتی شمارهٔ ۱۰۵:
این دوبیتی تغییر یافته یکی از دوبیتی های منسوب به روزبهان بقلی شیرازی است.
اصل شعر:
اگر آهی کشم ، صحرا بسوزم
جهان را جمله سرتاپا بسوزم
بسوزم عالم از کارم نسازی
چه فرمایی بسازی یا بسوزم؟
(ترانه های باباطاهر - به‌کوشش شهرام رجب زاده - ص289)
دخو در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۳:۵۳ دربارهٔ باباطاهر » دوبیتیها » دوبیتی شمارهٔ ۳۶:
این دوبیتی با کمی تحریف ، سروده‌ی فایز است.
که اصل آن چنین است:
دگر شب شد که تا جانم بسوزد
گریبان تا به دامانم بسوزد
برای خاطر دلدار فایز
همی ترسم که ایمانم بسوزد
(ترانه های باباطاهر به‌کوشش: شهرام رجب زاده :صفحه284)
دخو در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۳:۴۷ دربارهٔ باباطاهر » غزل:
این غزل با اندکی تقلید و تحریف ، غزلی از ملا محمد صوفی مازندرانی‌ست.
(منبع:ترانه‌های باباطاهر به کوشش شهرام رجب زاده : صفحات317 الی 324)
لطفا این غزل را حذف کنید.
همیشه بیدار در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۳:۳۴ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » آغاز کتاب » بخش ۷ - گفتار اندر ستایش پیغمبر:
دوست عزیزم، از این بحث چه چیزی به دست میآورید؟
حکیم طوس در هیچ کجا نفرموده که مسلمان نیست.گرایش دینی و مذهبی ایشان در خیلی از ابیات شاهنامه مقوم است. البته میتوان گمان کرد که ایشان بی دین بوده یا مسلمان نبوده و افراد دیگری همه آن ابیات را جعل کرده و در شاهنامه نوشته اند.
به نظر حقیر با اینطور دلایل هیچ چیز ثابت نمیشود. اگر استدلال اینطور که جنابعالی میفرمایید ساده بود، یقین بدانید که کسی ابیات به قول شما جعلی را به ایشان نسبت نمیداد.
گیرم شما ثابت کردید که این ابیات از فردوسی پاکزاد، که رحمت بر آن تربت پاک باد، نیستند. هدف اصلی شما از این بحث چیست؟ اگر واقعاّ برای شما ثابت شده که این ابیات از ایشان نیستند، ابیات دیگر ایشان را مطالعه بفرمایید.
مهم این است که من ببینم که این ابیات به چه درد من و جامعه من میخورند و چه دردی از ما دوا میکنند. مهم این نیست که فردوسی چه دینی داشته و چه امامی را قبول داشته یا نه. کمی این ابیات و ابیات دیگر را با این هدف مطالعه بفرمایید.
به شما قول میدهم که ضرر نمیکنید.
جاوید مدرس اول رافض در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۳:۱۳ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۶:
تنها نه ز .............. پرده بر افتاد
تا بود فلک شیوۀ او پرده‌دری بود
راز دل ما : 30 نسخه (801، 803، 813، 819، 821، 822، 823، 824، 825، 836، 843 و 19 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری، جلالی نائینی- نورانی وصال
راز دل من : 5 نسخه (827، 843 و 3 نسخۀ بی‌تاریخ) قزوینی- غنی، سایه، خرمشاهی- جاوید
راز دلم این : 1 نسخه (823)
36 نسخه غزل 210 و بیت فوق را دارند. نسخۀ مورخ 818 غزل را ندارد.
********************************
********************************
جاوید مدرس اول رافض در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۳:۱۱ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۶:
تنها نه ز .............. پرده بر افتاد
تا بود فلک شیوۀ او پرده‌دری بود
راز دل ما : 30 نسخه (801، 803، 813، 819، 821، 822، 823، 824، 825، 836، 843 و 19 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری، جلالی نائینی- نورانی وصال
راز دل من : 5 نسخه (827، 843 و 3 نسخۀ بی‌تاریخ) قزوینی- غنی، سایه، خرمشاهی- جاوید
راز دلم این : 1 نسخه (823)
36 نسخه غزل 210 و بیت فوق را دارند. نسخۀ مورخ 818 غزل را ندارد.
*********************************
********************************
جاوید مدرس اول رافض در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۳:۰۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۳:
در آن ساعت که جام می به دست او مُشرّف شد
زمانه ساغر شادی به یاد غمگساران زد
از نسخ کهن مورخ فقط دو نسخه مورخ 819 و 825 بیت فوق را دارند که خانلری، عیوضی، نیساری و سایه نیز پذیرفته‌اند. علامه قزوینی از نسخ دیگر خود بدون پانوشت و توضیح، بیت را چنین آورده که مورد پذیرش خرمشاهی- جاوید نیز است:
از آن ساعت که جام می به دست او مشرف شد
زمانه ساغر شادی به یاد میگساران زد
اکنون می‌دانیم که از شرحِ سودی است اگرچه بیت در چاپ قدسی نیز همین است. نسخ مورخ 801، 836، 874 و 1 نسخۀ بی‌تاریخ که غزل را دارند فاقد بیت مزبورند. ضبط علامه مورد تأیید برخی نسخ متأخر و جدید دیگر نیز است از جمله نسخۀ مورخ 862، نسخۀ مورخ 1020 و نسخۀ علی نقی شیرازی اما درست و بهتر این است که از دو نسخۀ کهنِ تاریخدار نقل شود زیرا هم «از آن ساعت» با فعل «ساغر زد» متناسب نیست و هم به قرینۀ «شادی»، «غمگساران» درست است.
نسخۀ بی‌تاریخِ مجلس چاپ استاد ایرج افشار بیت را اینگونه ضبط کرده است:
از آن ساعت که جام جم به دست او مشرّف شد
زمانه ساغر دولت به یاد میگساران زد
نسخۀ وصال شیرازی به همین شکل بالا فقط با اختلاف «به نام میگساران» است. دو نسخه از قرن دهم از نسخۀ فریدون میرزا تیموری اصلاً مورخ 907 بیت را اینچنین دارند:
در آن ساعت که جام می به دست او مشرف شد
زمانه ساغر شادی به یاد میگساران زد
در آن ساعت که جام می به دست او مشرف شد
زمانه ساغر می را به یاد غمگساران زد
**********************************
*********************************
جاوید مدرس اول رافض در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۳:۰۴ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۳:
منش با خرقۀ پشمین .......................
زره‌مویی که مژگانش ره خنجرگذاران زد
کجا اندر کمند آرم؟ :
9 نسخه (801 و 803{که زنجیرش رهِ خنجرگذاران زد}، 822، 827، 843، 862، 874 و 2 نسخۀ بی‌تاریخ؛ همچنین رونوشتی از نسخۀ فریدون میرزای تیموری اصلاً مورخ 907، شرح سودی اواخر قرن دهم، نسخۀ بابا شاه اصفهانی 1012، نسخۀ علینقی شیرازی و چاپ قدسی) قزوینی- غنی، سایه، خرمشاهی- جاوید
چگونه در کمند آرم؟ :
5 نسخه (813، 823، 824، 836، 894؛ و نیز نسخۀ وصال شیرازی) خانلری، عیوضی، نیساری، جلالی نائینی- نورانی وصال
کجا اندر نظر آیم؟ : 1 نسخه (819)
کجا اندر نظر آریم؟ : 1 نسخه (825)
40 نسخۀ مکتوب در قرن نهم هجری غزل 149 را دارند. دکتر نیساری این غزل را قصیده می‌داند که البته درست است و آن را در "دفتر دگرسانی‌ها" نیاورده از این رو فقط بعضی ضبط‌ها دستیافت شد. در این موارد برخی نسخه‌های جدیدتر تا قرن یازدهم را نیز برای بررسی به کار برده ام.
**********************************
**********************************
جاوید مدرس اول رافض در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۳:۰۱ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸:
حافظ از دست مده ... این کشتیِ نوح
ورنه طوفان حوادث ببرد بنیادت
صحبت : 40 نسخه (801، 807، 813، 818، 819، 821، 822، 823، 824، 825، 843 و 29 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری، جلالی نائینی- نورانی وصال
دولت : 1 نسخه (827) قزوینی- غنی، انجوی شیرازی، سایه، خرمشاهی- جاوید
41 نسخه غزل 19 و بیت تخلص آن را دارند. نسخۀ مورخ 803 غزل را ندارد. نظر دکتر نیساری را در نخستین کامنت بخوانیم. مطلب ایشان در مقدمۀ چاپ دیوان حافظ به سال 1377 و بر اساس 32 نسخه از نسخی است که ایشان تا آن زمان می‌شناختند:
...............................................
پیوند به وبگاه بیرونی
................................................
********************************
*******************************
جاوید مدرس اول رافض در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۲:۵۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۷۰:
.................... دوش به میخانه شد
از سر پیمان برفت با سر پیمانه شد
حافظ خلوت‌نشین : 25 نسخه (801، 813، 816، 818، 822، 824 و 19 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری، سایه
حافظ مسجدنشین : 12 نسخه (803، 821، 823، 825، 836، 843 و 7 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ)
واعظ مسجدنشین : 1 نسخه (819)
زاهد خلوت‌نشین : 2 نسخه (827 و 1 نسخۀ بسیار متأخّر: 898) قزوینی، خُرّمشاهی
غزل 165 و بیت مطلع آن در 40 نسخه از جمله تمامِ نسخ کاملِ کهنِ مورّخ آمده است.
حافظ خلوت نشین دوش به میخانه شد
از سر پیمان برفت با سر پیمانه شد
صوفی مجنون که دی جام و قدح می‌شکست
باز به یک جرعه می عاقل و فرزانه شد
شاهد عهد شباب آمده بودش به خواب
باز به پیرانه سر عاشق و دیوانه شد
مغبچه‌ای می‌گذشت راه زن دین و دل
در پی آن آشنا از همه بیگانه شد
آتش رخسار گل خرمن بلبل بسوخت
چهرۀ خندان شمع آفت پروانه شد
گریۀ شام و سحر شکر که ضایع نگشت
قطره باران ما گوهر یک دانه شد
نرگس ساقی بخواند آیت افسون‌گری
حلقۀ اوراد ما مجلس افسانه شد
منزل حافظ کنون بارگهِ پادشاست
دل سوی دلدار رفت جان بر جانانه شد
*********************************
********************************
جاوید مدرس اول رافض در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۲:۵۴ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۰۵:
صلاح ما همه دام ره است و من زین ...
نِیَم ز شاهد و ساقی به هیچ باب خجل
بخت : 12 نسخه (801، 813، 818، 819، 821، 822، 823، 825 و 4 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری
بحث : 25 نسخه (792؟، 803، 824، 827، 843 و 20 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) قزوینی- غنی، عیوضی، نیساری، جلالی نائینی- نورانی وصال، سایه، خرمشاهی- جاوید
از 40 نسخۀ نوشته شده از سال وفات حافظ تا آخر سدۀ نهم هجری که غزل 299 را دارند در نسخۀ مورخ 836 بیت دوم که همین باشد و 5 بیت دیگر روی برگی بوده که افتاده است و 1 نسخۀ بی‌تاریخ این بیت را ندارد. 1 نسخۀ بی‌تاریخ دیگر فقط همین بیت و بیت دوم را دارد و بقیه ابیات آن سرنوشت 6 بیت نخست نسخۀ 836 را داشته‌اند. نسخۀ بسیار متأخر مورخ 898 به جای «من زین بحث (یا بخت)» آورده است : «می‌ترسم». علامت پرسش کنار تاریخ نسخۀ 792 به دلیل تشکیک در تاریخ آن است. جز این موارد، 37 نسخه برای مقایسه در دسترس است.
*************************************
*************************************
جاوید مدرس اول رافض در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۲:۴۹ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸۶:
گر می‌فروش حاجتِ رندان روا کند
ایزد گنه ببخشد و دفع ......... کند
وبا : 15 نسخه ( 801، 803، 813، 814-813، 816، 818، 822، 823، 824، 836، 843 و 2 نسخۀ متأخر: 857، 866 و 2 نسخۀ بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، جلالی نائینی- نورانی وصال
بلا: 25 نسخه (819، 821، 825، 827 و 21 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) قزوینی- غنی، نیساری، سایه، خرمشاهی- جاوید
************************************
***********************************
40 نسخه غزل 181 و بیت مطلع آن را دارند.
جاوید مدرس اول رافض در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۲:۴۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۸۷:
ای همه شکل تو مطبوع و همه جای تو خوش
دلم از عشوۀ ................. شکرخای تو خوش
یاقوت: 21 نسخه، 22 ضبط (801، 803، 807، 813، 816، 818، 824، 827 کمبریج، 827 کمبریج مکرّر، 843 و 12 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ {از این 12 نسخه، نسخۀ بسیار متأخرمورّخ 894 «شیوۀ یاقوت» دارد}) خانلری، عیوضی، نیساری، جلالی نائینی- نورانی وصال
شیرین: 20 نسخه (814- 813، 819، 821، 822، 823، 825، 827، 834 و 12 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) قزوینی- غنی، سایه، خرمشاهی- جاوید
41 نسخه با 42 ضبط غزل 282 را دارند. نسخۀ ناقص کتابخانۀ کمبریج مورخ 827 (با نسخۀ خلخالی اساس چاپ علّامه قزوینی مورّخ همین تاریخ اشتباه نشود) با 19 غزل، این غزل را دو بار ضبط کرده است(در مجموع 20 غزل).
**********************************
*********************************
جاوید مدرس اول رافض در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۲:۴۳ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۸:
غم کهن به مَیِ سالخورده دفع کنید
که تخم خوشدلی ....... پیر دهقان گفت
این است و: 19 نسخه (801، 807، 813، 827، 843 و 14 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری، جلالی نائینی- نورانی وصال
این است،: 4 نسخه (834، 2 نسخۀ بسیار متأخر هر دو مورخ 894 و 1 نسخۀ بی‌تاریخ) قزوینی- غنی، سایه، خرمشاهی- جاوید
این است که: 6 نسخه (814- 813 و 5 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ)
از 40 نسخۀ دارای غزل 88، 11 نسخه فاقد بیت فوق اند از جمله نسخ مورخ 818، 819، 821، 822، 823، 824 و 824. نسخۀ مورخ 803 خودِ غزل را ندارد.
4 نسخۀ کهن از جمله نسخۀ اساس چاپ علّامه قزوینی مصرع دوم را بدین صورت دارند: "که تخم خوشدلی این است و پیر دهقان گفت". علامه قزوینی "واو" را نیاورده و در حاشیه نوشته است: «در خ و ق و بسیاری از نسخ قدیمه : اینست و (با واو عاطفه)». سایه و خرمشاهی- جاوید به تبعِ طبعِ قزوینی این واو را نیاورده اند. ضبط کامل نسخۀ مورخ 801 این است:
«که وضع خوشدلی این است و پیر کنعان گفت»
*********************************
*********************************
جاوید مدرس اول رافض در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۲:۲۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۱:
............. رخت به دروازه مبر کان سر کوی
شاهراهی‌ست که منزلگهِ دلدار من است
ساربان: 28 نسخه (801، 813، 818، 819، 821، 822، 823، 824، 825، 843 و 18 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری، جلالی نائینی- نورانی وصال
ساروان: 6 نسخه (827 و 5 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) قزوینی- غنی، سایه، خرمشاهی- جاوید
34 نسخه غزل 52 و بیت فوق را دارند. نسخۀ 803 غزل را ندارد.
*************************************
************************************
جاوید مدرس اول رافض در ۸ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۲:۲۲ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۱:
کی شعرِ تَر انگیزد خاطر که حزین باشد
یک نکته .............. گفتیم و همین باشد
ازین معنی : 12 نسخه (801{ یک رمز ازین معنی}، 814-813، 822، 827 و 8 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) قزوینی- غنی، سایه، خرمشاهی
ازین دفتر : 29 نسخه (803، 813، 818، 819، 821، 823، 824، 825، 836، 843 و 19 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، جلالی نائینی- نورانی وصال، نیساری
یک رمز ازین نکته : 1 نسخۀ بی‌تاریخ
در مصرع نخست:
شعر تر : 34 نسخه (803، 818، 824، 827، 836، 843 و 28 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) قزوینی- غنی، عیوضی، جلالی نائینی- نورانی وصال، سایه، خرمشاهی
شعر خوش : 8 نسخه (801، 813، 814-813، 819، 821، 822، 823، 825) خانلری
غزل 157 در 42 نسخه از جمله تمام نسخ کاملِ کهنِ مورّخ آمده است.
************************************
************************************